Minangka kanggo bukti yen kegiatan wis temen temen dilaksanakake iku ancase nulis

You're Reading a Free Preview
Pages 8 to 13 are not shown in this preview.

You're Reading a Free Preview
Pages 18 to 27 are not shown in this preview.

MIRENGAKEN CERAMAH BABAGAN BUDAYA JAWA

            Mata Pelajaran : Bahasa Jawa

Kelas / Semester          : XII / 2

Metode                        : Latihan, tanya jawab, demontrasi, diskusi, ceramah

Alokasi Waktu : 4 Jam Pelajaran

================================================================

MENDENGARKAN

Mampu mendengarkan dan memahani wacana lisan nonsastra maupun sastra dalam berbagai ragam bahasa Jawa.

  1. II.          KOMPETENSI  DASAR
    1. Mendengarkan ceramah tentang budaya jawa  yang disampaikan  secara langsung

atau berupa   rekaman

  1. Menyebutkan pokok-pokok isi ceramah yang didengarkannya
  2. Merangkum pokok-pokok isi isi ceramah yang didengarkannya
  3. menyampaikan secara lisan  rangkuman pokok-pokok isi ceramah yang didengarkannya dengan menggunakan bahasa krama
  4.  menanggapi (isi) isi ceramah yang didengarkannya yang    disampaikan secara lisan oleh teman sekelasnya

A. Ceramah

Ceramah kalebu sesorah babagan seserapan utawa ngelmu tertemtu. Mirengake ceramah kalebu salah sijining kaprigelan nyemak. Nyemak iki bisa nduweni sipat kang mbosenake. Luwih-luwih menawa nyemak babagan kang ora disenengi. Mula saka kuwi, juru ceramah kudu pinter-pinter nggawe cara kepriye amrih pamireng kuwi ora bosen.

Ing ngisor iki ana tuladha babagan nyemak budaya jawa.

                                                            Seni Pakerisan

Assalamu’alaikum Wr. Wb.      Nuwun!

Alhamdulillahirobil’alamin, asholatu wassalu’alal asrofil ambyaaki wal mursaliin sayyiidinaa wa maulana Muhamadin wa ‘ala ‘aalihii washobihi ajma’in. ‘ama ba’du. (1)

Salam kasugengan, salam karaharjan mugi tansah kajiwa, kasarira, dhumateng kula-panjenengan sedaya. Amin. (2)

Panjenenganipun Bapak Dwija Linuwih, pangarsanipun pawiyatan SMA Negeri 4 ingkang satuhu kula bekteni lan kurmati.(3)

Bapak/Ibu guru sarta karyawan SMA Negeri 4 ingkang satuhu sinudarsana; sarta para siswa SMA N4 ingkang tansah kasandhing ing Gusti. (4)

Langkung rumiyin, sumangga tansah kula sedaya kraos lan rumaos kanthi ngunjukkaken puji syukur wonten ngarsanipun Gusti Allah SWT ingkang sampun kepareng ngrentahaken pinten-pinten kabagyan, kanikmatan, mliginipun nikmat iman ingkang jejeg sarta kalodhangan, satemah kula sedaya saged makempal – manunggal ing aula SMA N4  kanthi kabagaswarasan lan kawilujengan ingkang tansah tumanduk dhateng angga kita sedaya. (5)

Ing enjing menika kula badhe ngaturaken babagan salah satunggaling seni/budaya Jawa ingkang ketingalipun sampun dipun kiwakaken dening para mudha. Mugi-mugi kanthi andharan menika, para mudha, mliginipun siswa SMA N4 saged nampi lan salajengipun saged ngleluri budaya menika. Babagan budaya Jawa menika inggih menika seni pakerisan. (6)

Keris mujudaken salah satunggaling gegaman landhep ingkang gadhah ciri sarta wangun mligi. Gegaman awujud keris menika sayektosipun boten namung wonten ing tlatah Indonesia. Ananging ugi sumebar wonten kukuban ingkang langkung wiyar, tlatah Melayu, kadosta Malaisia, Brunei Darusalam, Vieetnam Selatan, Myanmar, lan Philipina. Wonten Indonesia piyambak keris menika kathah jinisipun, wangunipun, gaya, sarta corakipun gumantung asal dhaerahipun. Sedaya kalawau kaperbawan saking filosofi menapadene adat budaya lokal ingkang gesang wonten laladan menika. (7)

Ingkang mbedakaken kalih bedhama jinis suduk sanesipun, keris Jawa gadhah titikan ingkang mligi. Inggih menika condhong leleh (kemiringan wilah), ganja, lan pesi. Panjang wilahanipun ugi tinamtu, antawisipun 30 cm (paling cendhak) ngantos 42 cm, dene ukuran normalipun 37 cm. (8)

Kawawas saking segi etimologi, ing basa krama alus keris ugi sinebut kadga utawa curiga, dinuga asalipun saking tembung India khadga lan curikha. Dene menawi adhedhasar panaliten sujarah lan arkeologi, u sujarahara ingkang nyebut keris utawi kres nembe dipun panggihaken wonten prasasti Karang Tengah menapa dene Poh wantawis abad 9, sarta prasasti Rukam tahun 829 Caka. (9)

Wonten laladan Solo sakupengipun, taksih kepanggip sawetawis besalen . semanten ugi para empu ingkang damel keris. Tembung empu asalipun saking pok. Tegesipun bongkot. Liripun empu mujudaken junggul, pawongan ingkang kagungan kreativitas mangun dhapur keris amrih dados langkung edi. Salebetipun makarya empu kabiyantu tenaga pokok sekawan ingkang sinebbat sabat, ingkang dinuga saking tembung sakhabat. Sabat papat (sekawan) kalawau saben tiyangipun kagungan kawasisan tinamtu. Ahli malu utawi nggebug bakalann wesi mengangah sinebat papalon. Ingkang nguwaosi teknik  mangun dhapuran sarta prigel ngikir sinebat panjak. Mrapen utawi barat mujudaken pawongan ingkang ngempus ububan. Dene ingkang ngreksa urubing geni amrih tetep gesang dipasarahaken brahmaniyuta.(10)

      Ing tanah Jawi ingkang anja babagan seni pakerisan wonten ing Madura. Malah Madura menika kawastanan punjering produksi keris. Gunggungipun empu ugi langkung kathah tinimbang wonten ing tanah Jawii. Kamangka sujarah Kraton tuwuh lan ngrembaka wonten tanah Jawa. Menika dipun sebabaken kondisi sosial budaya wonten Madura kuwawi njamin ngelmu damel keris tetep lestari. Undderaning prekawis, profesi empuu angel kangge cagakipun gesang. (11)

Para Bapak/Ibu Guru,  sarta para siswa sedaya, mekaten atur kula. Bokbilih wonten kirang sarta kalepatanipun kula pribadhi nyuwun lumunturing sih pangaksama.

Akhirul kalam, Wabilahiitaufiq wal hidayah… Wassalamu’alaikum Wr.Wb.

Nuwun! (12)

Rungokake ceramah kang diwacakake dening gurumu. Banjur wanguslana pitakon-pitakon ing ngisor iki!

A. Wenehana tandha ping (X) ana ing aksara a, b, c, d, utawa e ana ing wangsulan kang paling bener!

1. Langkung rumiyin, sumangga tansah kula sedaya kraos lan rumaos kanthi ngunjukkaken puji syukur wonten ngarsanipun Gusti Allah SWT ingkang sampun kepareng ngrentahaken pinten-pinten kabagyan, kanikmatan, mliginipun nikmat iman ingkang jejeg sarta kalodhangan, satemah kula sedaya saged makempal – manunggal ing aula SMA N4  kanthi kabagaswarasan lan kawilujengan ingkang tansah tumanduk dhateng angga kita sedaya.

Perangan ceramah ing ndhuwur kalebu ….

  1. salam pambuka
  2. atur puji syukur marang Pangeran
  3. atur kasugengan, kairing atur panuwun
  4. wedharing gati utawa wosing medhar sabda utawa isining sesorah
  5. atur nyuwun pangapura

2.  Sing ora kalebu wedharing gati ana paragraph …

a.  5                 b. 6      c. 7      d. 8      e. 9

3. Ing ngisor iki Negarakang sinebut ugi ndduweni keriskanti jinis lan wangunkang beda kajaba ….

  1. Malaisia
  2. BruneiDarussalam
  3. VietnamUtara
  4. Myanmar
  5. Philipina

4. Sing mbedakake keris Jawa-Indonesiia karo keris liyane  anatarane … kajaba …

  1. Condhong leleh
  2. Kemiringan wilah
  3. Ganja
  4. Pesi
  5. Wangun

5. Dawa wilahane keris ing tlatah Jawa antara …

  1. 30 cm  nganti tumekaning 34 cm
  2. 30 cm  nganti tumekaning 37 cm
  3. 30 cm  nganti tumekaning 39 cm
  4. 30 cm  nganti tumekaning 40 cm
  5. 30 cm  nganti tumekaning 42 cm

6. Endi sing kalebu aran liya keris?

  1. Curigha, cundrik
  2. Bedhama, curigha
  3. Churiga, kadga
  4. Kadga, cundrik
  5. Kadga, bedhama

7. Tembung kadga asale saka Negara …

  1. Malaisia
  2. India
  3. VietnamUtara
  4. Myanmar
  5. Philipina

8. Ing ngisor iki arane prasastikang nyebut keris …

  1. Prasasti Karang Tengah,Poh, Rukam
  2. Prasasti Karang Tengah,Poh, Talang Tuo
  3. Prasasti Keduukan Bukit,Poh, Rukam
  4. Prasasti Karang Tengah,  Talang Tuo, Kedukan Bukit
  5. Prasasti Karang Tengah,Poh, Battu lingga

9. Prasastikang tinemu ing tahun 829 CAka diarani ….

  1. Karang tengah
  2. Poh
  3. Rukam
  4. Kedukan Bukit
  5. Talang Tuo

10. Ahli malu utawa nggebug bakalan wesi diarani ….

  1. Papalon
  2. Junggul
  3. Panjak
  4. Mrapen
  5. Brahmmaniyuta

11. Pawongankang nguwasani teknik mangun dahpuran sarta prigel ngukir diarani …

  1. Papalon
  2. Junggul
  3. Panjak
  4. Mrapen
  5. Brahmmaniyuta

12. Pawongankang ngempus ububan diarani …

  1. Papalon
  2. Junggul
  3. Panjak
  4. Mrapen
  5. Brahmmaniyuta

13. Pawongankang ngreksa murih geni tetep murub diarani …

  1. Papalon
  2. Junggul
  3. Panjak
  4. Mrapen
  5. Brahmmaniyuta

14. Paragraf kapitu nduweniukara pokok ana ingukara nomer …

a. 1      b 2       c. 3      d. 4      e. 5

15. Paragraf kasepuluh nduweniukara pokok ana ingukara nomer …

a. 1      b 2       c. 3      d. 4      e. 5

II.

A. Jangkepana Kolom-kolom ing isor iki!

Pokok-Pokok Isi Ceramah

Rangkuman

   

B. Ringkesan sing wis koktulis critakno ana sangareping kelas! Dene kanca liyane menehi biji kaya ing ngisor iki!

No

Uraian

Kriteria Ketepatan

Benar

Setengah

Salah

1

Penampilan/patrap

25

12,5

5

2

Lafal

25

12,5

5

3

Intonasi

25

12,5

5

4

Ekspresi

25

12,5

5

WACAN ARGUMENTASI BABAGAN DRAMA/SANDIWARA

            Mata Pelajaran : Bahasa Jawa

Kelas / Semester          : XII / 2

Metode                        : Latihan, tanya jawab, diskusi,

Alokasi Waktu : 2 Jam Pelajaran

================================================================

I.          STANDAR  KOMPETENSI

MENULIS

Mampu mengungkapkan pikiran, pendapat, gagasan, dan perasaan dalam berbagai jenis karangan nonsastra maupun sastra mengguna-kan berbagai ragam bahasa Jawa sesuai dengan unggah-ungguh dan menulis dengan huruf Jawa. 

II.        KOMPETENSI DASAR

8.1  Menulis  wacana  argumentasi  tentang drama/sandiwara

.

III.       INDIKATOR

  1. Menentukan topik karangan argumentasi tentang drama/sandiwara
  2. Menyusun kerangka karangan argumentasi tentang drama/sandiwara
  3. Menyusun karangan utuh argumentasi dari kerangka karangan yang dibuat
  4. Menyunting karangan utuh argumentasi yang ditulis teman

IV.       MATERI PEMBELAJARAN

A. Tegese paragraf Argumenatsi

Argumentasi kedadeyan saka paragraf kang isine nduweni ancas mbujuk lan ngrayu pamaos supaya nampa gagasan utawa wedharan kang ditulis/digagas dening panulis, kanthi tetimbangan logis utawa emosional.

Paragraf argumentasi kuwi biyasane nduweni wujud arupa saperangkat ukara sing dirakit kanthi maneka cara saengga ukara kuwi nduweni fungsi dadi panyengkunyunge ukara-ukara liyane. Lumrahe ukara pokok disengkuyung ukara panjelas kang arupa bukti utawa alasan utawa tuladha-tuladha. Sawijining paragraf digolongake paragraf argumentasi kanthi lelandhesan ananing masalah kng nduweni sipat kontroverial, nduweni teges kang beda-beda. Masalah kuwi dijelasake ananing alasan-alasan kang nduuweni sipat logis kang ngyakinake. Alesan kuwi nduweni rasa kaendahan, bener, apik, migunani, lan efektivitas kang selaras klawan paham kang dianut.

Lelandhesaning argumentasi kuwi ana ing sjroning argumen kang dumunung ana ing telung prinsip  kang baku:

Wedharan kuwi gumantung ananing masalah kang asipat kontroversial

Alasan kuwi ukara-ukara kang lelandhesan marang bab-bab kang bisa mbeneraki gagasan kang diwedharake ana sajroning wedharan.

Pembenaran kuwi ukara kang nuduhake ananing gegayutan antaraning wedharan klawan alasan. Kanthi ukara liya, pembenaran kuwi arupa ukara dudutan kang wis diwedharake ana ing ukara kapisan ana ing paragraf deduktif. Dadi, paragraf deduktif kuwi umume nduweni sipat paragraf repetitif utawa paragraf dedutif-induktif  tegese paragraf kang ukara pokoke ana ing purwaning ukara lan dibaleni maneh ana ing pungkasaning paragraf kanthi ukara kang beda ning intining padha. Ananging paragraf argumentasi uga bisa kedadeyan saka paragraf dedutif utawa induktif wae.

B. Nggawe Paragraf Argumentasi kang Asipat Deduktif

Ana sajroning paragraf deduktif, gagasan-gagasan  diwedharake ana ukara kang asipat rowa/umum tumuju marang ukara kang asipat mligi/khusus. Ukara pokok ditulis ana purwaning ukara nembe disusul ukara-ukara panjelas. Yen digambarake, organisasi paragraf deduktif kaya ing ngisor iki.

Ukara panjelas bisa arupa bukti kang nyengkuyung lan nemtokake kebenaran kang dumunung ana ing ukara pokok (premis mayor). Bukti bisa dijupuk saka observasi (pikolehan panaliten/pengamatan).

Tuladha paragraf argumentasi kang asipat deduktif.

C. Nggawe paragraf Argumentasi kang Asipat Induktif

Cara kang dianggo kanggo nggawe paragraf argumentasi kang asipat induktif suwalike karo cara kang asipat deduuktif. Gagasan-gagasan kang mligi ditulis ana purwaning paragraf banjur dipungkasi klawan dudutan kang tinulis ana ana ukara kang asipat rowa. Paragraf induktif bisa digambarake kaya ing ngisor iki.

Tuladha paragraf induktif.

Asile, ing Surabayacacahing rumaja putri sing wis“kebobolan” 54%, Medan52%, Bandung47% lan Yogyakarta37%. Survey kasebut dianakake sadawaning taun 2010 iki, mligine kalangan siswa engga mahasiswa. Sugiri sumelang prilaku seks bebas ing kalangane rumajja mau anjalari ngrembakane lelara HIV/AIDS. Yen generasi mudhane bangga wisajur, ucape Sugiri, ora mokal menawa tundhone dina tembene Negara bakal lebur. Mula dheweke njaluk marang akbeh pihak bareng-bareng golek solusi kanggo ngawekani perkara iki.

D. NGGAWE PARAGRAF ARGUMENTASI BABAGAN DRAMA/SANDIWARA

Nulis paragraf argumentasi babagan drama utawa sandiwara intine padha karo nulis argumentasi umuume. Amung wae, topik utawa punjering rembug kang ditulis ana wacan argumentasi kaya ngene iki babagan drama utawa sandiwara.

Tuladha:

V.        PENDALAMAN MATERI

A. Pitakonan ing ngisor iki garapen karo kancamu sabangku!

1. Pilihen topik argumentasi ing ngisor iki!

  • Ningkatake kreativitas rumaja kanthi nonton pementasan
  • Dadi paraga ana ing sandiwara bisa ningkatake rasa percaya diri lan kreativitas rumaja
  • Kreativitas bisa ditingkatakekanthi asring nyritakake sandiwara kang ditonton

2. Topikkang bokpilih gawenen paragraph argumentasikanthi paugeran ing ngisor iki!

  • Ukara sing digunakake jelas, selaras karo aturankang ana;
  • Ejaan selaras EYD

3. Paragraph kang ditulis kancamu kuwi, banjur telitinen kanthi permati. Benerke bab-bab kang ora bener!

B. Wangsulana pitakonan ing ngisor iki!

  1. Babagan apa wae kang kudu digatekake nalikaniing nulis wacana argumentasi?
  2. Tulisen topik-topik kang bisa didadekake wacana argumentasi!
  3. Gawenen cengkorongan wacana argumentasi saka topic kang bok tulis (pilih salah siji)!
  4. Saka cengkorongan kuwi gawenen surasa topic wacana argumentasi!

No

Uraian

Kriteria Ketepatan

Benar

Setengah

Salah

1

Babagan kang kudu digatekake nalikaning nulis wacana argumentasi

10

5

0

2

Nulis topic-topik wacana argumentasi

20

10

5

3

Gawe cengkorongan

30

15

5

4

Gawe surasa wacana argumentasi

40

20

5

Total Nilai

100

50

15

MACA NASKAH DRAMA/SANDIWARA

            Mata Pelajaran : Bahasa Jawa

Kelas / Semester          : XII / 2

Metode                        : Latihan, tanya jawab, diskusi,demonstrasi

Alokasi Waktu : 6 Jam Pelajaran

================================================================

I.          STANDAR  KOMPETENSI

MEMBACA

Mampu membaca dan memahami  bacaan nonsastra maupun sastra, berhuruf Latin maupun Jawa dengan  berbagai keterampilan dan teknik membaca

BERBICARA

Mampu mengungkapkan pikiran, pendapat, gagasan, dan perasaan secara lisan nonsastra maupun sastra dengan menggunakan berbagai ragam dan unggah-ungguh bahasa Jawa

II.        KOMPETENSI DASAR

  • Membaca naskah drama/sandiwara sesuai karakter tokoh.
  • Mendiskusikan isi sandiwara/drama

III.       INDIKATOR

  1. menyebutkan karakter penokohan pada tokoh drama/sandiwara
  2. membacakan naskah drama sesuai dengan karakter pada tokoh yang dibawakan
  3. memberikan tanggapan terhadap pembacaan naskah drama yang dibawakan oleh teman
  4. Mendiskusikan unsur-unsur intrinsik drama/sandiwara (tema, tokoh/perwatakan, latar, alur, amanat)
  5. 5.      Melaporkan hasil diskusi yang telah dilakukan
  6. 6.      Memberikan tanggapan pelaporan diskusi yang dibawakan oleh perwakilan kelompok lain

IV.       MATERI PEMBELAJARAN

Waluyo (2001:109) nyethakake maragakake sawenehing paraga ana ing sandiwara kuwi dhasare numindakake utawa maragakake watak lan tindak-tanduk pawongan liya. Mula saka kuwi, dadi paraga ana ing sawenehing lakon sandiwara kudu migatekake babagan ing ngisor iki.

  1. nduweni kreasi nalikaning nindakake paraga (dadi aktor/aktris);
  2. maragakake kanthi wajar, ora digawe-gawe;
  3. paraga kang ditindakake diselarasake klawan tipe,gaya, jiwa, lan ancas pementasan;
  4. paraga kang ditindakake diselarasake periode wektu lan watak.

Ing ngisor iki pitung cara kang bisa ditindakake nalikaning dadi paraga ana sawenehing lakon sandiwara.

  1. Gladhen olah awak
  2. gladhen suara
  3. gladhen observasi lan imajinasi
  4. latihan konsentrasi
  5. latihan teknik
  6. sistem acting
  7. nglancarake kaprigelan lan gladhen.

Dene babagan kang kalebu unsure intrinsic sandiwara (unsure pembangun sandiwara/drama) yakuwi:

  1. Tema
  2. Underaning perkara kang arupa ide dhasar crita diarani tema. Tema sing dianggo ana ing sandiwara dumadi saka bab-bab kang kerep diprangguli ana bebrayan
  3. Paraga lan watake
  4. Alur/dalan crita
  5. Amanat

Ing ngisor iki tuladha crita wayang kang digunakake dadi naskah sandiiwara/drama kang diplesetake (nyebal saka pakem/babonan).

GEGER  KEMBANGDEWA RETNA

PELAKU:

Bethara Kuwera

Prabu Rama

Dewi Shinta

Kapi Pramuja

Dasamuka

Trijatha

Adegan 1

Paprangan antarane prajurit Ngalengka lan Pancawati.

Adegan 2

Bethara Kuwera              : Anak Angger Prabu Rama, aku iki bingung. Bingung… banget, arep ngomong apa karo sliramu?

Prabu Rama                    : Kok nddadak bingung, ta, Pikulun? Kula menika nnamung saderma nagih janji, nyuwun Kembang Dewaretna, kadosdene ingkang sampun nate panjenengan ngendikakaken. Kula pengin sanget enggal menangaken perang mengsah Prabu Dasamuka. Satemah Diajeng Shinta saged kula beta wangsul malih wonten Pancawati.

Bethara Kuwera              : La… kuwi masalahe. Ning pikiranmu anane mung Dewi Shinta…thok!

Prabu Rama                    : Kula selak kangen kok, Pikulun. Nembe manten anyar kok ndadak bojo diplayokake wong. Menawi Pikulun ingkang nglampahi kados pundit, hara?

Bethara Kuwera              : Ya… mana tahan atuuuh…Kang! Sing ngono kuwi ora susah boktakokake aku. Padha-padha wong lanang ndadak ora ngerti. La… anggonmu pasa wus antuk pirang ndina?

Prabu Rama                    : Kok pirang ndina, ta, Pikulun? Sampun sawetawis sasi kula pasa. Mila menika, nyuwun kawelasanipun inggih Pikulun. Kula dipun paringi Kembang Dewaretna. Kanthi Kembang menika kula saged mimpang yuda mengsah Prabu Dasamuka.

Bethara Kuwera              : (mbingungi) Piye iki! Apa sing kudu tak wenehake Rama, wong barange ora ana (grenengan dhewe).

Prabu Rama                    : Kados pundi, Pikulun?

Bethara Kuwera              : Piye, ya, Ma. Critane ngene lho. Nalikaning aku jaga Kembang Dewaretna wingi aku ngantuk banget. Kaya-kaya aku iki kena aji sirep sing mandi banget. Banjur keturon. La… ing wektu kuwi Dasamuka teka bbanjur nyolong Kembang Dewaretno. Piye jal?

Prabu Rama                    : Lajeng kados pundi, Pikulun? Kula lak boten saged mimpang mengsah Dasamuka. (Nglangut… meneng wae, banjur pikirane kaya owah) Dhiajeng Shinta…Dhiajeng  Shinta… Kakangwiskapang banget marang sliramu, Dhiajeng? Iki terus piye, ta, Dhiajeng…. Wah … wong kok ayune kaya ngene. Dhenok-dhenok dhebleng wong kok ayune ora mekakat. Ayumu tumpuk undhung…dhung…dhung? Dhuh Dhiajeng…?

Bethara Kuwera              : Lo…lo… aja kaya ngono kuwi, ta?! Aku Kuwera, Bethara Kuwera. Dudu Shinta! Ngene wae, kowe dak ijoli kethek Pramujo. Kethek iki sekti mandraguna. Mengko kethek iki sing bakal ngrebut Kembang Dewaretno.

Prabu Rama                    : Kok diijoli munyuk,, ta, Pikulun?

Bethara Kuwera              : Aja nyepelekake munyuk iki.Wis, enggal gawanen mulih!

Prabu Rama                    : Mangestokaken dhawuh, Pikulun.

Adegan 3

Shinta dalah Trijatha ana ing Taman Soka (Praja Ngalengko Diraja). Kahanane Shinta tansah muwun, susah penggalihe

Dewi Shinta                     : Dhuh, Gusti. Aku kok nemoni lelakon kaya ngene, ta, Biyung? Banjur salahku  iki apa?

Trijatha                            : Sampun muwun kados makaten, ta, Gusti! Ingkang sabar, sareh. Menika namanipun pacoban.

Shinta                              : Nanging, Yung. Kenangapa aku sing kudu nglakoni. Dhuh, Jawata, kula nyuwun diparingi kekuwatan ngadhepi pacoban menika!

Prabu Dasamuka             : Hooooo haaaaa….  Ho…ha…ho…ha…ho…ho…ho…ha…haa.. ha…haaaaaaaaaaaa………………… Shinta…Shinta pepujaning atiku. Kepriye, Ndhuk, kabarmu? Mesthine kowe krasan ana kene. Kabeh sarwa cumepak. Arep mangan, panganan apa wae sumadya. Arep turu, papan panggonan jembar, kasur mentul-mentul. Arep nyandhang? Ho..ho…ho…. tinggal pilih? Lha … lemari ake kebak klambi saka maneka merk. Kabeh gari milih. Piye, Shin?

Shinta                              : Kepriye wae aku iki rak kaya wong tahanan. Ya, jelas ora kepenak, ta, Dass, das? Pancen kabeh sarwa cumepak. Ning, standare rak standar buta. Sarwa guedhi-guedhi. Ora kolu aku. Kamar? Walah, ambane ra mekakat. Apamaneh klambi? Harak hombor…ombor!

Trijatha                            : Pancen, Paman Prabu dasamuka menika aneh?

Dasamuka                       : Aneh? Aneh sing kepriye? La kowe kuwi sapa, kok ayu temen. Wah piye? Tak gandrung sisan, piye? (Banjur nembbang lagu masa kini, antuk Pop Indonesia, Dangdut, apadeneIndia)

Trijatha                            : Sinuwun, klentu! Klentu Sinuwun. Walah ndadak ponakane dhewe sing digandrung, ta. Piye ta iki. Gusti Shinta, tulungi, ta, Gusti!

Shinta                              :Wisben kono, malah beneran aku!

Dasamuka                       : We…la… kliru aku! Shinta … aja gawe rojah-rajehing atiku, ta, wong ayu? (Nggandrung maneh) Dhuh Shinta  yayi wong ayu …

Dumadakan Kapi Pramuja, si kthek utusane Prabu Rama teka

Dasamuka                       : We..e..e..e..e…e… sapa iki! Munyuk elek. Ngganggu wae karo karemenanku. Nyuk, sapa kowe?!

Kapi Paramuja                : mangertenana, aku Kapi Pramuja. Utusane Prabu Rama supaya njaluk balik Kembang Dewaretna singwiskokcolong!

Dasamuka                       : Kethek elek, kakehan engkek! Kumawani tenan kowe mungsuh aku. Ayo rebuten yen kowe bisa!

Kapi Pramuja                  : Sing takwedeni apamu?

(Perang antarane Dasamuka lan Kapi Pramuja, ing kalodhangan wektu, Kapi Pramuja bisa njupuk kembang Dewaretna)

Adegan 4

Kapi Pramuja marak sowan ana ngarsaning Prabu Rama.

Prabu Rama                    : Kapi Pramujo, kepriye anggonira ngayahi wajib, ndhustha Kembang Dewaretna?

Kapi Pramuja                  : Awit pangestu panjenengan, Sinuwun. Kula saged mimpang mengsah Prabu Dasamuka. Menika, Kembang Dewaretna kula caosaken panjenengan.

Nalikaning Prabu RamanampaKembang Dewaretna, dumadakan Dasamuka teka nganthi Dewi Shinta di dherekake Trijatha)

Prabu Rama                    : Ha…ha…ha… Rama Wijaya! Jebul ora mung aku sing nduweni budi candhala. Jebulle kowe ya seneng nyolong, ta?

Prabu Rama                    : Aja murang tata kowe. Buta elek,wistuwek, kakehan engkek! Balekno bojoku! (marang Shinta) … Shinta…Dhiajeng Shinta, kowe apa ora kangen marang pun Kakang?

Dewi Shinta                     : Kangmas rama Wijaya, kula mbok dipun tulungi ta, Kang Mas?

Prabu dasamuka              : He…e…e… ngko dhisik ta, kok malah kangen-kangenan. Rama, kowe kudu nglangkahi anggaku dhisik! (Nantang)

Prabu Rama                    : Sing takwedeni apamu!? ….

V. Pendalaman Materi

A. Crita wayang ing ndhuwur durung rampuung! Coba gawea/tutugna critane (kurang luwih sakkaca folio)!

B. Adhedhasar pacelathon ana ndhuwur isinen bagan ing ngisor iki!

Unsur intrinsik

Ukara panyengkuyung

Tema _____________________ _______________________________________

———————————————————–

———————————————————–

Karakter Prabu Dasamuka:

Prabu Rama Wijaya

___________________

___________________

Dewi Shinta

____________________

____________________

1. ____________________________________

2. _____________________________________

1. _______________________________________

2. _____________________________________

_______________________________________

1. ____________________________________

2. ____________________________________

Setting Papan Panggonan:

Wektu:

___________________

Kahanan:

_____________________

1. ____________________________________

. _______________________________________

2. _____________________________________

1. ____________________________________

Amanat _____________________ _____________________________________________________________________________________________________________________

C. Gawenen kelompok kang cacahe padha karo paraga ana wayang kasebut, banjur  paragakake crita wayang ing ndhuwur ana sangareping kelas! Dene kelompok liyane (sing ora maju) nyathet kaluwihan lan kekurangan kelompok sing maju adhedhasar kolom-kolom ing ngisor iki!

No Kriteria Penilaian

Skor

Keterangan

1

2

3

4

5

1 Kekompakan           1: Ala
2 Kelancaran           2: Kurang
3 Pelafalan           3: Cukup
4 Ekspresi           4: Apik
5 Penampiilan (bloking, setting)           5: Apik banget

MACA WACANA PANYANDRA

            Mata Pelajaran : Bahasa Jawa

Kelas / Semester          : XII / 2

Metode                        : Latihan, tanya jawab, demontrasi, diskusi, ceramah

Alokasi Waktu : 2 x 45 Menit

================================================================

MEMBACA

Mampu membaca dan memahami  bacaan nonsastra maupun sastra, berhuruf Latin maupun Jawa dengan  berbagai keterampilan dan teknik membaca.

II.        KOMPETENSI DASAR

Membacakan wacana panyandra

III.       INDIKATOR

  1. membacakan wacana panyandra dengan intonasi dan pelafalan yang tepat
  2. memberikan contoh-contoh panyandra dalam kehidupan sehari-hari

IV.       MATERI  PEMBELAJARAN

A. PANYANDRA

Panyandra kuwi bisa diawaki dening panata cara, uga bisa diawaki dening juru pamedhar sabda liyane, kayadene sing paring pambgyaharja, ular-ular. Ing ngisor iki tuladha panyandra ana ing adicara penganten.

Dhedhep tidhem premanem datan ana sabawaning walang ngalisik. Lah menika ta minangka bebukaning kandha ya bebukaning panyandra. Menika warnanira endah edining sasana wiwaha anengsemaken nala.

Gapuraning pawiwahan rinengga rerenggan janur kuning, sinangga ing pisang raja kang wus sumamburat, cengkir gadhing, tebu wulung, pari sawuli, sekar alang-alang miwah roning kaluwih, ron waringin sarencekipun , pengaron isi sekar setaman, ingkang kebak ing wasita sinandhi. Wimbuh amilangoni sasana wiwaha pinajang ing dlancang rinonce, maneka warna kang warni.

  1. Panyandra Penganten Putri Lenggah Ing Dhampar Pinajang

Binarung swaraning gangsa angrangin ambabar gendhing ketawang Puspawarna/Sekarteja, wonten gganda arum angambar katiyubing samirana, lah menika ta sesotyaning pawiwahan ing siang/dalu menika, putra-putrinipun Ibu/Bapak … ingkang sesilih gendhuk … mijil saking sasana tepas wangi ngagem busana penganten putri ingayap ginarubyug para kulawangsa, manjing jroning sasana rinengga badhe  kabiwadha.

Dhasar putri sulistyeng warni, tur nedheng-nedhenge besus panttes ngadisarira dalah ngadibusana kabiwadha kedah mengagem busana pindha putri kraton, pramila boten mokal menawi kathah ingkang sami tambuh kamitambuh, lampahnya ruruh angujiwat, semune daya-daya enggal dumugi ing dhampar palengggahan. Sumengkaning raos Wage-Wage enggala Kliwon, age-age tumuli sapatemon.

Risang penganten putri ngagem busana ingkang sarwa retna amemba busananing raja putri, katon pating galebyar pating pencorot lamun kasorot sunaring pandam kurung ingkang angrenggani sasana adi, pan yayah kartika asilih prenah. Gelungnya malang rinengga rinonce sekar melathi. Cecundhuk sekar kanthil, asmu suka sasmita tansah kumanthil-kanthil myang calon penganten kakung.

Ngagem kebaya bludru awarni langking den sulam rinenda kadya kencana rukmi. Dodotipun sidamukti prada binabar, gamparan rukmi sinulam benang emas.

Prapteng samadyaning sasana wiwaha kagyat kang apindha sitoresmi, dene uninga sangyaning para tamu putri miwah kakung, wus kebak ambalabar angebeki jroning pawiwahan.

Marma sakedhap tumungkul asmuu lingsem nanging gumbira jroning wardaya, sajroning batos ngraosaken lamun sedaya ingkang anjenengi sami angalembana mring kang winisudha.

Raharja pisowanipun risang penganten putri, dupi wus prapteng pinajang, dening sang juru sumbaga, penganten putri nulya kalenggahhaken ing dhampar rinengga. Wus satatta lenggah anggana raras angrantu laksitaning adicara.

  1. Panyandra Penganten Kakung Rawuh

Lah ta menika warnanira risang penganten kakung jengkar saking wisma palereman, binarung ungeling gendhing ladrang wilujeng, ing pangajb tansaha manggih karaharjan.

Busananira risang penganten gumebyar sumorot, dhasar angagem busana ingkkang tinaretes benang sotya, ngagem kuluk kanigara amemba busananing nata.

Dhampyak-dhampyak para kadang kulawangsa ingkang angayab ginarubyuk tindakira putra penganten kakung. Risang penganten tindakira lengkeh-lengkeh piindha sardula luppa, riaknya anggjah oling sapecak mangu sapecak kendel, asmu angungun anguningani amriksani endah edining swasana panti wiwaha.

Wus dumugi unggyan kang tinuju, kendel tindakira ing sangajenging wiwara, kepareng sedya angrantu laksitaning adicara salajengipun.

  1. Panyandra Panggihing Penganten 1

(Sawetawis Rinengga)

Wus ndungkap wahyaning mangsa kala dhumatteng kodrat panguwaosing Gusti Ingkang Murbeng Dumadi. Ing nalika samana ana titahing Gusti ingkang asipat jalu miwah wanita ingkang sumedya anetepi jejering gesang ngancik alam madya, amastuti gotheking para pujangga ingkang dhahat pinundhi-pundhi, sarta angleluri laksita harja, nulad edi-enadahing budaya luhung, marsudi mardaweng budya tulus. Budya ateges budi daya ingkang tuwuh saking osiking manah, wondene tulus salwiring pangesthi ingkang tumuju dhateng kautamen.

Kawuryan sri panganten putri wus jengkar saking sasana busana, ingayap sanggyaning wadu wandawa, arsa mapag rawuhira risang penganten kakung. Dene ing wurinira ana kenya kekalih umiring tindake penganten putri, menika ingkang sinaraya angembanpuspita adi, ingkang winastan kalpataru Dewadaru Janadaru, kinarya saran arum dhauping penganten sarimbit.

Binarung swaraning pradangga munya angrangin, ana ganda arum angambar angebeki sasana pawiwahan, nulya ana teja angenguwung mawa praba anelahi, tuhu menika tejane sri penganten putri. Sampating busana ingkang angemba busananing prameswari nata, tinon saking mandrawa abyor mompyor pating galebyar pating celeret pating celorot, lamun cinandra kadya thathit asesiring.

Amuncang kanginan denira lumaksita sri penganten putri, membat madya lumenggang ing warih. Meloking wedana sumunu agilar-gilar kadya kencana binabar, sunaring netra andamar kanginan mandhet kapathet ing ageman, pindha cengkir gadhing piningit yen sinawang katon wingit.

Kicating pada katon pating galebyar dening rerengganing cenela ingkang tinaretes ing sesotya mawaretna, ginantha ing wardaya candrane kadya wredhu angga sasra lumaku ing wanci dalu.

Sinigeg genti kocapa, wonten kumenyaring prabawa sumirat mawa teja maya, saya dangu saya cetha, saya caket saya caket saya ngalela. Pranyata menika tejaning penganten kakung ingkang binayangkara, mijil saking panti palereman , kinanthi manjing ing panti wiwaha, ginarebeg para wadu wandana, arsa amrepegi sri penganten putri.

Mubyar-mubyar busanane penganten kakung ingkang angemba busanne narpati, lamun kadulu katon agung, mrabu miwah mrabawa. Agung tegese kebak ing kaendahan kang sanyata adiluhung, dene mrabu pindha jejering narendra kebekan ing kawibawan luhur, mrabawa ateges kasinungan prabawa adi endah milangoni.

Prapteng unggyan kang tinuju, sang pinangantyan kakung sumawana ingkang samya umiring lampah, samya suka gumbiraning penggalih, sareng kapanggihkalayan sri penganten putri sapangombyong panganthinira. Swaraning pradangga munya angrangin, kadya sung pepuji pangastuti mring risang penganten, amrih kang kaesthi dadi, ingkang sinedya dadya.

Kadya kang wus dangu ginantha-gantha, nulya penganten kekalih samya pagut tingal. Tempuking pandulu catur netra ingkang linambaran budi luhur, sakala wonten daya pangaribawa ingkang ambabar karsa dadya sarana pambukaning rasa ginaib ingkang tumanem ing wardaya.

Saksana kumlawe astane sri penganten putri sarwi ambalang gantal, iya sadak mring penganten kakung, ingkang winastan gondhang kasih, datan saranta penganten kakung gya gumantya, amballang sadak ingkang winastan gondhang tutur.

Menapa wujud sarta werdinira balang-balangan sadak ingkang kinarya wewarah piwulanging para luhur? Pranyata wujuding gantal utawi sadak menika sedhah lininting tinangsulan lawe wenang, sarta pinilih suruh ingkang ketemu rose, ingkang amengku werdi sinadi suruh lumah lan kurepe iku sinawang seje rupane, yen ginigit padha rasane, kanthi pangajab nadyan kakung lan putri iku beda, nanging sami nunggil ing cipta, rasa miwah karsa. Kapilih suruh ketemu rose, ingajab kekalih denira mangun brayan samya pinanggya manunggal lair lan batine. Dene sadak tinangsulan lawe wenang awarna seta, mengku sedya asung pepeling wusnya tinangsulann ijab suci, penganten kekalih samya singset ngugemi jejibahan, samya kekah datan nalisir saking angger ugering kautamen, inggih anggering negari miwah anggering agami.

Sang penganten kakung nulya manjing ing korining tarub agung. Sri penganten putri gurawalan mapag kanthi esem ngujiwat, ngasta siwur kinarya anyawuk tirta saking bokor isi kembang setaman, nulya kasiramaken tumper, pratandha edhuming nala akarya tentrem jenjeming wardaya sang jatukrama ingkang saweg kondur saking makarya.

Kawistara penganten kekalih wus jejer sumandhing aneng luhuring pasangan linambaran roning pisang raja, pasemone nyata lamun dhaupira wus pinasthi dadi pasanganira, ya jodho nira, kang anggung kinudang-kudang bangkit mandhireng pribadi, wimbuh ing kawibawan lir jejering narendra tama.

Mandhap saking pasangan, pinanganten sarimbit gya amrepegi antiga cinaket ing bokor kencana, minangka wadhahing sekar setaman. Sakala ponang antiga ing ngasta ibu pinisepuh kalarapaken munggwing palarapaning penganten putri, nulya agahan kabuncang tibeng bantala, pecah sanalika nulya daya-daya penganten putri sungkem mring kakung amijiki sukunira, kang ateges wiwit iki putri kudu bekti myang guru laki ngantya salami-lami.

Nulya kekalihnya kekanthen asta manjing ing panti wiwaha uga sinebut dhampar rinengga minangka raja sadina.

Paripurna gatining kang titilaksita panggih, panganten nulya tindak jajar tumuju ing panti pambojakrama. Raket supeket lampahe sang pinangantyan sariambit, akekanthen asta istane renggang gula lir kumepyar pulut, sarimbit kadya Bathara Kamajaya miwah Bethari Ratih, anuju dhampar pawiwahan sang pindha narendra tama.

  1. Panyandra Panggihing Manten 2 (prasaja lan komunikatif)

Lah menika ta, wus dumugi wahyaning mangsa kala dhawahing pepesthen, ing samadyaning bale pinajang ing siang/dalu menika, wonten titahing Gusti Allah SWT. Ingkang arupi kakung miwahing putri, wus manunggaling tekad arsa mbangun brayat kanthi anetepi upacara adat.

Sinten ta ingkang saweg  mijil saking panti busana inggih menika Doker Gisselya Noorahma putra—putrinipun Bapa Santosa Nugraha, S.Pd. ingkang wekdal menika angampingi ingkang putri sarta ginarubyug sakulawangsanipun ingkang racak-racak ugi taksig nglajengaken pasinaonan ing pawiyatan luhur.

Ing sangajenging kori tarub sampun samekta risang penganten kakung, inggih menika anakmas Drs. Bagus Linuwih ingkang ugi dipun kanthi ing rama ibunipun, nun inggih Bapa Dwija Wicaksono S.Pd. sarta para putra-putrinipun ingkang ugi kinarya pangombyong.

Dumugi korining tarub, risang penganten samya pinanggya, tempuking netra pranyata agawe remening nala, kekalihnya gya mesem kepara badhe gumujeng dipunampet, mbokbilih sami enget, denea amung asring pepanggih ing fakultas, teka bisa kepanggih ing sangajenging tarub. Mbokbilih laras kaliyan ungel-ungelan, waiting traisen jalaran saka kulainten.

Lah menika ta, panganten putri anindakaken upacara mbalang sadak ingkang akwastanan gantal dipundamel saking ujungan sedhah lininting tinangsulan lawe wenang inggih lawe pethak. Menika pralambang tumaduking asih tresnna antawising penganten putri lan kakung, kados ujungan sedhah lumah lan kurebe beda rupane yen giinigit padha rasane, kados bedaning pengantin putri lan kakung, ananging wiwit titi wekdal menika sampun saiyeg saekapti kanthi tinangsulan ijab lan kabul ingkang suci, badhe niyat kencenging pambudi ambangun brayat piniji, anglajengaken sejarahing tiyang sepuh ugi.

Ing salajengipun, penganten putri anindakaken nyiram tumper. Piwucalipun, menawi kakung kondur (teeko dhog) saking makarya, kapapagna mawi esem ngujiwat ingkang damel asreping penggalih, sampun ngantos kapapag ulat petteng katambah reribet ing bale griya ingkang pancen tansah wonten. Kekalihipun tumunten tumuju ing pasangan, (pasanganing maesa/lembu) minangka pralampita bilih kekalihipun sampun kapasangake/sarakit dados jodhonipun ingkang saestu badhe nyangkul jejibahan awrat saha entheng kanthi sesarengan.

Sesepuhing upacara lajeng ngasta tigan, kadumukaken ing palarapanipun penganten putri, lajeng kaswataken ing siti ngantos pecah. Menika pralambang babaring wiji, kanthi pangajab mugi-mugi bboten dangu malih enggal kaparingan pasihing Gusti Illahi Robbi arupi gadhuhan momongan ingkang kedah dipungulawenthah sesarengan kanthi kebak asih lan katresnan sejati.

Sanggyaning tamu putri miwah kakung ingkang winantu ing subasita, menika sampuun paripurna upacara miturut tatacara naluri, upacara panggih dhauping putra penganten. Salajengipuun brayat enggal nunten badhe ngabyantara ing dhampar pinajang. Awit saking keparengipun  sanggyaning tamu paring pakurmatan dipunaturaken panuwun.

Salajengipun, risang raja saari sampun lenggah sarimbit ing dhampar wiwaha, angantu paringipun donga lan pangestu mbangun brayat tansah jinangkung ing puja rahayu tinebihna saking karibetan lan satru. Nuwun!

B. CANDRANING KAANANING ALAM

Candraning kaananing alam iku akeh banget, kayata: candraning alam ing wayah esuk, ing wayah sore, ing wayah bengi, ing gunung, ing sagara, ing padesan lan liya-liyane, keronceng yen ta ditulisa ing buku iki kabeh.

Ing ngisor iki mung didekeki tulada candraning alam kang gegayutan karo solan-salining mangsa.

  1. Sotya murca saking embanan. Ing mangsa Kasa wit-witan akeh kang brindil. Sotya pepindaning gegodongan, embanan pepindaning wite.
  2. Bantala rengka. Mangsa Karo akeh lemah pada mletek (nela).
  3. Suta manut ing bapa. Mangsa Katelu wi-gembili-gadung wiwit katon  pada mrambat. Suta pepindaning wi-gembili-gadung, bapa pepindaning rambatane.
  4. Waspa kumembeng jroning kalbu. Mangsa Kapat tuk pada pipet (buntet), mulane saupama gawe sumur ing mangsa iku, bisane nganti metu banyune ya kudu jero banget. Waspa pepindane banyu tuk, kumembeng ora bisa metu (ora gampang metu), kalbu pepindaning tuk (kang ngandut utawa simpen banyu).
  5. Pancuran mas sumawur ing jagad. Mangsa Kalima wiwit ana udan deres, banyu wiwit akeh, mulane wong tani pada wiwit ngolah lemah (mangsa labuh).
  6. Rasa mulya kasucian. Mangsa nenem akeh who-wohan kang enak  mirasa.
  7. Wisa kentar ing maruta. Mangsa Kapitu akeh lelara. Wisa pepindaning wijine lelara. Kentar ing maruta (kabuncang ing angin) pepindaning wijine lelara sumebar tekan ing ngendi-endi (warata), satemah lelara tular-tumular.
  8. Anjrah jroning kayun. Mangsa  Kawolu mangsane kucing pada gandik.
  9. Wedaring wacana mulya. Wedaring = metune. Wacana = gunem, ing ukara iku maksude: uni. Mulya = luhur, linuwih, ing ukara iku ateges: apik. Mangsa Kasanga akeh gareng muni, gansir ngentir.
  10. Gedong minep jroning kalbu. Mangsa Kasapuluh akeh kewan meteng, manuk ngendog.
  11. Sotya sinarawedi.  Tegese tembung: inten digosok. Sotya pepindaning anak (manuk), sinarawedi utawa digosok pepindaning linoloh. Ing mangsa Kasawelas utawa Desta akeh manuk ngloloh.
  12. Tirta sah saking sasana. Tirta pepindaning kringet, sasana ateges panggonan, pepindaning awak; sah ateges: pedot, oncat, bundat, kesah, ora ana. Ing mangsa Karolas utawa Sadda ora ana wong kringetan, marga ing wektu iku mangsa bediding. Yen wong kademen pirang-pirang, tarkadang pada gegeni (Pranata mangsa).

D u r m a  (Isi candraning alam)

Tan pantara bayu bajra maliweran

gater-pater mawredi

genjot kang bantala

kartika tibeng kisma

dres sumawur sang Hyang Riris

kocak samodra

lindu mawanti-wanti (Punarbawa II)

Tan pantara = tanpa + antara, maksude: ora antara suwe.

Banyu-bajra = angin gede

Maliweran = leliweran, sajak mubeng leliweran, kaya pinusus (tumrap angin).

Geter –pater = tembung saroja, sijisijine ateges bledeg.

Geter-pater mawredi = swaraning bledeg (kang nggegirisi) saya mundak-mundak

Genjot = oreg, obah kang banget.

Kartika = wintang, lintang, sasa, sudama

Riris = warsa, udan

Mawanti-wanti = mawantu-wantu, ambal-ambalan, ora leren-leren, tanpa pedot.

V.        PENDALAMAN MATERI

A. Panyandra ing nduhur wacanen kanthi trep, banjur wenehana biji kanthi paugeran ing ngisor iki!

No

Uraian

Kriteria Ketepatan

Benar

Setengah

Salah

1

Penampilan/patrap

25

12,5

5

2

Lafal

25

12,5

5

3

Intonasi

25

12,5

5

4

Ekspresi

25

12,5

5

B. Tembung-tembung ing ngisor iki golekana tegese ana ing bausastra!

1. Datan           :

2.Sabawa        :

3. renggan        :

4. wimbuhmilangoni     :

5. sasana wiwaha          :

6. gangsa          :

7. kulawangsa   :

8. Kabiwadha   :

9. Besus           :

10. Tambuh      :

11. Ruruh         :

12. Pawiwahan :

13. Marma       :

14. Tumungkul:

15. Wardaya    :

16. sardula       :

17. Prangga      :

!8. Teja            :

19. Warih         :

20. Kadulu       :

21. kasinungan:

22. ngujiwat      :

23. Jatukrama   :

24. Kori           :

25. Palarapan   :

26.  Mrabawa  :

27. Narpati       :

28. wredhu       :

29. Antiga:        :

30. Kabuncang:

31. Sarimbit      :

32. Pawiyatan Luhur:

33. Tinanguslan:

34. Dhaup        :

35. Wimbuh1   :

C. Panyandra kang cacahe lima ing ndhuwur wacanen kanthi permati, wenehana tandha marang ukara kang ngemu pepindhan. Banjur kolom ing ngisor iki jangkepana kayadene tuladha kang wus diwenehake!

No

Pepindhan

Tegese

1

Mengagem busana pindha putri kraton Nganggo klambi kaya putri kraton

2

Risang penganten putri ngagem busana sarwi retna amemba busananing raja putrid

3.

Prapteng samadyaning sasana wiwaha kagyat kang apindha sitoresmi

4

Cecundhuk sekar kanthil

5

Risang penganten tindakira lengkeh-lengkeh pindha sardula lupa, riaknya anggajah oling …

6

………………………………………………

……………………………………………..

7

………………………………………………

……………………………………………..

8

………………………………………………

……………………………………………..

9

………………………………………………

……………………………………………..

10

…………………………………………….

…………………………………………….

MICARA ING FORUM RESMI

            Mata Pelajaran : Bahasa Jawa

Kelas / Semester          : XII / 2

Metode                        : Latihan, tanya jawab, demontrasi, diskusi, ceramah

Alokasi Waktu : 2 x 45 Menit

=============================================================

I.  STANDAR KOMPETENSI

BERBICARA

Mampu mengungkapkan pikiran, pendapat, gagasan, dan perasaan secara lisan nonsastra maupun sastra dengan menggunakan berbagai ragam dan unggah-ungguh bahasa Jawa

II.        KOMPETENSI DASAR

Berbicara dalam forum sarasehan mengenai budaya jawa.

III.       INDIKATOR

  1. Menjelaskan kegiatan  berbicara yang termasuk dalam forum sarasehan mengenai budaya jawa
  2. Secara berkelompok menentukan tema/topik yang akan dibawakan dalam forum sarasehan/seminar mengenai budaya jawa
  3. Secara berkelompok menyusun pokok-pokok isi sarasehan/seminar mengenai budaya jawa
  4. Secara berkelompok memeragakan forum sarasehan/seminar mengenai budaya jawa
  5. Memberikan tanggapan  secara lisan peragaan yang dibawakan oleh kelompok lain (penampilan, vocal, ekspresi)           

IV.       MATERI  PEMBELAJARAN

Seminar kalebu jinising diskusi kelompok sing dieloni para ahli lan dipimpin sawijining pemandu kanggo nggoleki paugeran lan ngrampungake masalah tertemtu. Miturut etimologis/asal-usul tembung seminar nduweni teges panggonan winih-winih kebijakan sing di ngrembakake.

Hasil pemikiran/hasil penelitian sing arep diwedharake para pembicara utawa penyanggah utama ana sajroning seminar luwih becik yen tinulis ana sajroning kertas kerja/makalah. Menawa yen gunggunge pembicara luwih saka siji, bisa dianakake pembagian kelompok singwisditemtokake kakro panitia jumbuh kalawan makalah sisng arep dibahas.

Tuladha pengaturan  papan panggonan seminar

Bagan Seminar

Pemb               P                      Pemb.                          Pemb.                  PU

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Keterangan :

P          : Pemandu

Pemb.   : Pembicara

P U      : Penyanggah Utama / Pembanding

X          : Peserta Seminar

  1. Pemandu mbukak seminar, macakake tata tertib, lan nepungake pembicara (lan penyanggah utama/pembanding yen ana).
  2. Pembicara mendharake gagasan lan wawasane tumraping masalah singwisditemtokake.
  3. Pembicara kapindho diwenehi kalodhangan kanggo medharake gagasan lan wawasane.
  4. Pembicara katelu uga diwenehi kalodhangan  kanggo mendharake gagasan lan wawasane.
  5. Menawa ana penyanggah utama/pembanding, diwenehi kalodhangan kanggo mendharake sanggahan/bandhingane.
  6. Peserta seminar diwenehi kalodhangan kanggo menehi panyaruwe.
  7. Digawe kelompok-kelompok kanggo mbahas saben makalah lan hasile dirumusake dening tim perumus (menawa ana).
  8. Pemandu mungkasa lan nutup seminar.

Bedane Seminar karo Simposium diterangake ana ing ngisor iki !

Tata cara Simposium :

  1. Pemandu mbukak symposium, medharake simposium secara umum, macakake tata tertib, lan nepungake pembicara (lan penyanggah utama/pembanding menawa ana).
  2. Pembicara kapisan diwenehi kalodhangan mendharake gagasan sing diajukake
  3. Pembicara kapindho diwenehi kalodhangan mendharake gagasan-gagasane.
  4. Pembicara katelu diwenehi kalodhangan mbahas masalah jumbuh karo keahliane.
  5. Yen ana pembanding/penyanggah utama, iki diwenehi kalodhangan mendharake sanggahan/tandhingane. Penyanggah utama/pembanding iki bisa kanggo siji masalah, bisa uga saben-saben pembicara (biasane ana wangsulan saka sanggahan).
  6. Peserta diwenehi kalodhangan kanggo pitakon/medharake gagasane. Pemandu nduweni peran dadi koordinator pembicaraan, para pembicara (penyanggah utama/pembanding yen ana) nanggepi masalah sing diwedharake peserta simposium.
  7. Anane kemungkinan pandhangan umum.
  8. Pemandu ngrumusake lan nutup simposium.

Saliyane simposium lan seminar, ana jinis liyane sing kalebu sajenis yaiku diskusi kelompok lan curah pendapat.

Ciri-cri pembicara sing mumpuni / apik :

  1. Pinter nemtokake topic / tema kanthi trep
  2. Nguwasani materi
  3. Mudheng  khalayak sing diadhepi.
  4. Mudheng situasi.
  5. Ngrumusake tujuan kanthi trep.
  6. Nduweni kepinteran linguistik sing maremake.
  7. Njalin kontak kalawan khalayak
  8. Bisa nguwasani peserta.
  9. Manfaatake alat Bantu (yen ana)
  10. Penampilane yakinake
  11. Nduweni gagasan/rencana.

Sakwise kertas kerja digarap, seminar diwiwiti kanthi pesertane kelompok sing ora maju. Bagan seminar bisa ditata ing ngisor iki !

PEMBICARA 2     PEMBICARA 1           PEMANDU     PU       PERUMUS

X                           X                              X               X                X

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

PESERTA

Ing ngisor iki tuladhane yen dadi pemandu seminar/symposium/diskusi kelompok.

Pemandu Seminar / Simposium / Diskusi Kelompok.

Assalamu’alaikum Wr. Wb.

Parapanyarta seminar ingkang kinurmatan. Wonten enjing punika kita badhe miwiti ngrembag/nyeminaraken masalah-masalah ingkang wonten gandheng cenengipun kaliyan babagan piwulangan basa Jawa wonten SMA. Pramila  saking punika, wonten satengahing kita sampun rawuh pakar pengajaran basa Jawa ing SMA, inggih punika ingkang minulya Sucipta Hadi Purnama, M.Pd saha Drs. Mulyono. Bapak Sucipta Hadi Purnama punika ingkang pinarak sisih kiwa kula, ngasta wonten UNNES Fakultas Bahasa dan Sastra Jawa. S1 pun dipun tempuh wonten IKIP Semarang, dene gelar S2/M.Pd nipun tempuh wonten UNNES. Wondene jabatan-jabatan ingkang nate dipun cepeng inggih punika 1…………….. 2……………… 3…………… Gandheng kados makaten sibukipun, Bapak Sucipta HP punika taksih saged nyerat lan seratanipun sumebar wonten media cetak ……….

Salajengipun, pembicara angka kalih Bapak Mulyono ingkang pinarak sisih pojok punika inggih dosen wonten …………..(lst).

Makaten kalawan tetapangan kaliyan para pembicara ingkang kompetensinipun mboten sisah mangu-mangu malih.

Salajengipun, mangga dipun semak babagan ing kang dipun wedharaken dening para pembicara. Makalah kapisan kanthi irah-irahan ….., badhe dipun ayahi dening Bapak Sucipto HP, M.Pd. Ingkang kinurmatan Bapak Sucipto HP, M.Pd dipun sumanggakaken kanthi wekdal 15 menit.

(MEDHARAKEN MAKALAH)

            Makaten kalawau sampun kita pirengaken sesarengan babagan model piwulangan basa Jawi wonten SMA. Mugi-mugi  model punika saged dados model ingkang sae tumraping piwulangan basa Jawi wonten ing SMA. Salajengipun , mangga kita semak wedhanipun Bapak Mulyono kanthi irah-irahan ….(judul makalah). Ingkang kinurmatan Bapak Mulyono, wekdal saha panggenan kula sumanggakaken.

(MEDHARAKKEN MAKALAH)

            Makaten kalawan sampun sami kita mirengaken pangandikanipun Bapak Mulyono babagan kompetensi-kompetensi dasar ingkang kedah dipungadhahi lan dipun ngrembakaken dening guru SMA, mliginipun basa Jawi.

Salajengipun wonten termin ke- 3 punika Bapak Dr. Soenarji selaku penyanggah utama kula aturaken panggenan saha wekdal kangge nanggepi ngendikanipun pembicara 1 punapa 2.

Sumangga …………………. (PENYANGGAH)  lan sateruse ………

V.        PENDALAMAN MATERI

A. Gawea kelompok sing gunggungelimasaben kelompok. Bocah 5 mau didadekake paraga ing ngisor iki :

  1. Pemandu                      ( 1 )
  2. Pembicara                    ( 2 )
  3. Pembanding/penyanggah utama ( 1 )
  4. Perumus                       ( 1 )

Topik sing bisa digawe kertas kerja / makalah sedherhana ana ing ngisor iki :

a         Majukake sektor Pariwisata ing laladan kuthane dewe.

b        Potensi Pelabuhan Tasik Agung minangka aset dhaerah sing pinunjul.

c         Korupsi lan Moral, Bab loro kang nduweni gegayutan.

d        Pengajaran Basa Jawa.

B.  TUGAS

Kanggo ngawekani seminar coba kelompokmu nggawea makalah kanthi tema singwisditemtokake. Sabanjure latihan luwih dhisik ana sajabaning kelas kanggo nglancarake menawa maju ana ngarep kelas.

C. Wenehana tandha ping ana ngarepe aksara A, B, C, D, utawa E marang jawaban kang paling bener !

1. Paraga-paraga ana ing seminar kapacak ana ngisor iki, kajaba ……

  1. Pemandu             B.Pembicara                 C. Penyanggah

D.  Peserta                E.Penanya

  1. Jinising keterampilan micara sing kalebu memper/mirip ana ing ngisor iki, kajaba …..
    1. Diskusi Kelompok           B. Seminar                   C.  Simposium

D. Curah Pendapat E.  Debat Pendapat

3.  Sing nglakokake dalane diskusi / seminar diarani ….

  1. Pemandu   B.  Pembicara             C. Penyanggah D. Peserta        E. Perumus

4.  Dene sing nyimpulake ana seminar diarani ….

  1. Pemandu  B.  Pembicara  C. Penyanggah   D. Peserta        E. Perumus

5.  Sing mendharake pandhangan / gagasan ana sajroning seminar diarani …..

A. Pemandu  B.  Pembicara   C. Penyanggah   D. Peserta        E. Perumus

6.  Sing mbedakake seminar kalawan simposium yaiku …..

  1. Anane pemandu sing ndalangi acara
  2. Anane penyanggah utama / pembanding
  3. Anane pembicara sing cacahe akeh
  4. Anane peserta sing diwenehi kalodhangan takon
  5. Anane kemungkinan pandhangan umum

7.  Ing ngisor iki ciri-cirining pembicara sing mumpuni, kajaba ….

  1. Pinter temtokake topik
  2. Nguwsani materi
  3. Nguwasani penonton / peserta
  4. Nguwasani pemandu
  5. Nguwasani situasi

8.  Paraga sing entuk ora ana ing seminar yaiku ….

  1. Pemandu B. Pembicara 1 C.  Pembicara 2

D. Penyanggah                   E.  Peserta

9.   Sing kudu diparagani dening pemandu nalika ngendika sepisanan yakuwi …. Kajaba

  1. Mbukak seminar              B.  Macakake tata tertib           C.  Ngenalake pembicara

D. Menehi wektu pitakon                E.  Ngenalake penyanggah

10. Secara etimologis seminar tegese ….

  1. diskusi  kelompok kanggo winih kebijakan masalah.
  2. Wadhah / panggonan winih kebijakan sing ditandur.
  3. Sarasehan kanggo nggoleki underaning perkara
  4. Sarasehan kanggo mecahake masalah tertemtu
  5. Diskusi kelompok sing dieloni para ahli sing dipimpin pemangu kanggo nggoleki paugeran lan ngrampungi masalah tertemtu.

II.  Wangsulan pitakon-pitakon ing ngisor  iki kanthi patitis !

  1. Apa sing diarani seminar kuwi ?

Wangsulan : ………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

  1. Coba gambarake bagan seminar ?

Wangsulan : ………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

  1. Kepriye tata carane seminar ?

Wangsulan : ………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

  1. Apa bedane seminar karo symposium ?

Wangsulan : ………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

  1. Kepriye ciri-cirining  pembicara sing apik ?

Wangsulan : ………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

SOAL UJIAN SEKOLAH

MATA PELAJARAN BAHASA JAWA

TAHUN 2010

Ing Pemprop DIY Kepatihan Ngayogyakarta dianakake Festifal Kembang kang temane Katakan Dengan Bunga. Mula Komplek Kepatihan ana kembang maneka warna. Wiwit saka lawang gapura ngarep ing Jalan Malioboro nganti tekan Bangsal Kepatihan akeh kekembangan kang dironce kanthi maneka warna lan jinis kembang. Acara iki diresmekake dening Gubernur DIY , Sri Sultan Hamengku Buwono X.

1.   Perangan pawarta ing ndhuwur unsur pitakonan kang ora ana yaiku. . . .

A. Apa

B. Sapa

C. Kapan

D. Ing endi

E. Kepriye

2.   Sing dadi ciri-cirine pawarta ana ing ngisor iki , kajaba….

A. Anget

B. Anyar

C. Narik kawigaten

D. Nedheng-nedhenge diomongake

E. Endah

BEBANA

                Cara-carane Pak Parto golek mantu pancen kalebu aneh. Dasare wong sugih, tur kasinungan sipat     umuk, mula carane golek mantu nuruti kekarepane dhewe. Sing dipilih bocah lanang sing rosa, mituhu lan bebasan gelem diajak nggarap sawah. Lan siji memeh mesthi bae anake wong sugih.

3.   Nilai sastra perangan cerkak ing ndhuwur yaiku…..

A. Moral

B. Sosial

C. Budaya

D. Ekonomi

E.Politik

4.   Unsur paling kuwat kang kinandhut ing sajroning cerkak ing ndhuwur yaiku….

A. Watak

B. Amanat

C. Alur

D. Tema

E. Latar

5.  Rusaking kraton Majapahit ditengeri mawa sengkalan’ Sirna ilang kretaning bumi’,yen tinulis nganggo angka taun dadine

A. 1606

B. 1503

C. 1400

D. 1880

E. 1792

6.   Jamur upas, jamur pari

……………………….

Isi parikan ing ndhuwur kang mathuk yaiku….

  1. Tiwas janji, dioncati
  2. Wani janji, wedi mati
  3. Jare welas, ninggal janji
  4. Slendhang, bathik manas ati
  5. Arep gemang,wisjanji

7.   Janur gunung, gunung geni lor Ngayogja

Kadingaren, sira sepi ing ubaya

Batangane wangsalan rangkep ing ndhuwur yaiku…

  1. Kadingaren sepi
  2. Aren, ubaya
  3. Kadingaren, ubaya
  4. Aren, sira
  5. Aren, merapi

Perangan geguritan ing ngisor iki waspadakna kanthi permati!

IBU KARTINI

Dhandhanggula minangka mengeti

Wiyosane pendhekar wanita

Robiulakhir wulane

Tanggalnya wolulikur

Ing sewu wolung atus luwih

Wolu ing taun jawa

April wulanipun

Sewu wolu pitu sanga

Menawi pun priksani taun masehi

Senin pahing wetonnya

H  Imam Kurdi

8.   Katitik saka isi guritan ing ndhuwur, Ibu Kartini miyose rikala……

A. 28 Robiulawal 1808 Masehi

B. 28 Robiulakhir 1080 Masehi

C. 28 Robiulakhir 1808 Masehi

D. 21 April 1808 Masehi

E.  21 April 1879 Masehi

9.   Geguritan ing ndhuwur katulis mawa tembang….

A. Kinanthi

B. Durma

C. Dhandhanggula

D. Pangkur

E. Maskumambang

Gatekno pacelathon ing ngisor iki !

Riena      :  “Tak kira ngapusi, ora sida mrene ?”

Purnama :  “Kok akeh sepedha motor, tamune sapa ?”

Riena      :  “Sapa, bocah-bocah. Kae ana kebon mburi, ayo terus wae memburi !”

Purnama :  “….”

10.  Pacelathon ing nduwur migunakake basa…

A. Ngoko andhap

B. Ngoko

C. Ngoko madya

D. Madya andhap

E. Madya karma

11.  Dene ukara kang trep kanggo njangkepi pacelathon ing nduwur yaiku . . .

  1. “Moh ah, aku isin. Kowe wae sing mrana !”
  2. “Mengko ndisik, aku tak lungguh ndisik!”
  3. “Piye ? Kowe ngongkon aku campur karo bocah-bocah ?”
  4. “Iya, aku tak ndang mrana. Kenalno ya aku karo kancamu ?
  5. “Moh,apa aku mbok anggep cah cilik !”

12.  Anak polah bapa kepradah, yen tinulis mawa aksara jawa…

A. an[kPolhbpkep]dh

                B.  ank[Polhbpkep]fh

                C.  an[kPolhbpkep]fh

                D.  An[kPolhbp[kp]fh

                E.   Ank[Polhbpkep]fh

13.  Sura dira jayaningrat, lebur dening pangastuti yen tinulis mawa aksara jawa…

  1. $urdirjyni=rt\2bu/[dni=pzsTuti
  2. $urfirjyni=rt\2bu/[fni=pzsTuti
  3. $urfirjynii=k]t\2bu/[fni=pzsKuti
  4. $urdirjyni=k]t\2bu/[dni=pzsTuti
  5. surfirjyni=rt\2bu/feni=pzstuti

14. ;2732; +   ;6951;=…

A.  ;9783;

;8683;.

;8673;.

D. ;6983;

E.  ;9683;

$urmfuwisVmBu=

      ?pemBzunnJmBtnPli=fwai=I[nDo[nsiyhwisZvCikThpPri pu/n.mlemRbu,jemBtnSurmfuk=figrpWiwitNemtaunKepu=ku/kuwiwisVmBu=.aikiswi[spemsznMaisPNksilFirmpu=a[k[fni=tengtengahliskcinlan\I[nDo[nsiyh.jemBtnK=fw[n ;560;[mte/kuwibklRmPu=tunTsT=gl\ ;12; juni,nzi=pelkSnjemBtnZirairjemBtnLgibisfigunkK[kpu=ksnJuni.

15.  Apa irah-irahan wacan iang ndhuwur?

A.  Jembatan Surabaya  Medura

B.  Jembatan Suramadu

C.  Jembatan Merah

D   Jembatan Maduganda   .

E.  Jembatan ing Surabaya

16. Pira dawane jembatan kuwi?

A.  56 km

B.  560 m

C.  360 m

D  450 m

E.  4,50 km

17.  Tenaga saka ngendi kang kasil ngrampungake pembangunan kuwi?

A. .Jepang

B. Cina

C. Indonesia

D. Amerika

E. Indonesia lan Cina

18.   Kapan jembatan kuwi bisa digunakake?

A. Akhir juli

B. Akhir maret

C. Akhir april

D. Akhir juni

E. 12 juni

19.  Pira suwene pembangunan jembatan kuwi?

A. 3 taun

B. 4 taun

C. 6 taun

D. 5 taun

E. 7 taun

KOLOR IJO

                Tanggal 21 Pebruari 2009 dina setu dhek wingi kae, sekolahanku nganakake senam kesegaran jasmani. Sing melu senam yaiku kelas X lan XI. Amarga sekolahanku muride akeh, saklatar sekolahanku meh kebak. Sing dadi instruktur senam yaiku mbak-mbak sing nganggo klambi abang rada ora patiya cetha merga jarake sing rada adoh. Jam 06.30 senam kawiwitan. Wiwit saka pemanasan bocah-bocah padha senam ngetutake instrukture mau. Pisanan ora ana kedadeyan apa-apa, dumadakanana swara” breeet!!!” . Bareng dak deleng tibake kathoke kancaku suwek.

20.  Nitik isi crita pengalaman ing ndhuwur kalebu crita….

  1. Nyenengake
  2. Apes
  3. Nyedihake
  4. Lucu
  5. Nggumunake

21.  Prastawa apa kang dumadi ana crita nduwur…

A. Senam ing sekolahanku

B. Kathokku suwek

C. Kathoke kancaku suwek

D. Ana instruktur senam klambi abang

E. Sekolahanku muride akeh

Anakku

Rungokna welinge yayah wibi

Ngger angger gantilaning ati

Piyarsakna lan resepna jroning ati

Titah ora bisa uwal saka bebayaning margi

Mula tansah elinga marang kang kuwasa

Dimen kasembadan gegayuhan

22.  Miturut surasane, gegutitan kuwi nyritakake…

  1. Anak sing mbangun turut karo wong tuwa
  1. Anak kang uwal saka bebaya
  2. Wong tuwa kang duka marang anak
  3. Anak sing tansah mbangun turut marang wong tuwa
  4. Wong tuwa sing aweh pitutur marang anak

23.  Wanci langit kasaput warna abrit, sekar sukma ilang ngembara….

Kira-kira kapan wektu kedadeyane?

A. Esuk

B. Awan

C. Surup

D. Sore

E. Bengi

24.  Ing ngisor iki endi sing kalebu tembang tengahan….

A. Pocung

B. Maskumambang

C. Asmadana

D. Megatruh

E. Pangkur

25.  Paugerane tembang ana ingngisor iki, kajaba…

A. Guru gatra

B. Guru tembang

C. Guru wilangan

D. Guru lagu

E. Dhong dhing

26. Guru wilangan tembang asmaradana kang beda wilangane mapan ing gatra….

A. 3 B. 4  C. 6   D. 7    E. 5

Damarwulan sejatine putra udana ing Majapahit,nanging dimong simbahe ing desa. Bareng wis dewasa banjur nggoleki bapake ngznti tumeka ngenger ing daleme Patih Logender kang duweni putra cacah 3 yaiku Layang Seta, Layang Kumitir lan Anjasmara.

27. Tembung ngenger ana wacan ndhuwur nduweni teges…

A. Jaluk                  B. Lunga                C. Nesu

D. Ngabdi              E. Tresna

28. Ing ngisor iki sing kalebu cerita kethoprak yaiku…

A. Indrajid gugur

B. Brubuh Ngalengka

C. Rara Jonggrang

D. Rama Tambak

E. Semar Mbangun Kayangan

28. Kekancan menawa katulis mawa aksara jawa…

A. keknCn\

B. [kknCn\

C. kknCn\

D. kekvCn\

E.  kkvCn\

29. Asia Tenggara yen ditulis nganggo aksara jawa…

A. Asiyhte=gr

B.  Asiahte=gr

C.  Asiyte=gr

D.  Asiyhte=grh

E.   Asiate=gr

30. Zakat Fitrah yen tinulis mawa aksara jawa…

A. j+kt\p+it]h

B.  jktPit]h

C.  jktPiterh

D.  j+ktP+it]h

E.   j+ktP+iterh

31. @= je= &u $Ti m= @u ! & r ;4; yen tinulis aksara latin…

A. Kanjeng Gusti Mangkunagara IV

B. Kangjeng Gusti Mangkunagara IV

C. Kangjeng Gusti Mangkunagara V

D. Kanjeng Gusti Mangkunagara V

E. Kangjeng Sinuhun Mangkunagara V

ABIMANYU PRALAYA

                Abimanyu kuwi putrane Raden Arjuna patutan karo Dewi Wara Sembadra. Rikaka isih timur kaparingan wahyu saka dewata kangaran Wahyu Cakraningkrat, yaiku wahyu kang bisa nurunake raja-raja gedhe ing Wangsa Kuru ing tembe mburi.Abimanyu kagungan garwa cacah 2 yaiku Dewi Sundari kang ora duwe momongan lan Dewi Utari kang mbesuke bakal nurunake Parikesit ratu kang pungkasan ing tanah Jawa. Ana ing Bharatayuda Abimanyu maju perang ing dina kaping 13. Kanthi kasatria Abimanyu maju lan nembus Cakrabhuya Kurawa. Nanging pungkasane Abimanyu ora bisa uwal saka Cakrabhuya wekasane pralaya kanthi tatu kang arang kranjang  marga uga dikepruk dening pusaka Gada Kyai Glinggang.

32. Sapa bae paraga sing ana cerita ing ndhuwur?

  1. Abimanyu, R. Arjuna, D. Wara Sumbadra
  2. Abimanyu, Wahyu Cakraningkrat, D. Sundari, D. Utari
  3. Abimanyu, Kyai Glinggang
  4. Wahyu Cakraningkrat, Kyai Glinggang
  5. Abimanyu, Kyai Glinggang, Wahyu Cakraningkrat

33. Garwane Abimanyu sing nomer 2 yaiku….

A. Dewi Sundari

B. Dewi Wara Sembadra

C. Dewi Lestari

D. Dewi Supraba

E. Dewi Utari

34. Abimanyu dikepruk dening pusaka….

A. Gada rujak pala

B. Kembang wijaya kusuma

C. Kyai Glinggang

D. Cakrabhuya

E. Pasopati

35. Kepriye watake Abimanyu?

A. Lena

B. Kasatria

C. Adigung

D. Candhala

E. Wani ing sasama

36            1. latar

2. tema

3. paraga lan watak

4. pacelathon

5. amanat

6. plot

Urut-urutane gawe struktur drama kang komplit….

  1. . 1-2-5-4-3-6
  2. 6-4-5-1-2-3
  3. 6-3-4-1-2-5
  4. 1-2-3-4-5-6
  5. 2-3-4-5-6-1

37. Paraga guneman dhewe kanggo ngandharake kahanan kang dumadi diarani…

A. Prolog

B. Epilog

C. Dialog

D. Monolog

E. Katalog

Waskita mlebu sekolah. Nembe sepisan iki Bu Suci ketemu Waskita. Bocahe dadea piadge    lumayan gedhe, pakulitane coklat resik, lungguh bangku deretan 3 saka kiwa. Ing tengah Bu Suci nglukir papan lungguhe para siswa kalebu Waksita.

Bu Suci                  :”(Mirsani lan nuding bangku nomer 2 sisi tengen) Waksita, coba kowe pindah sisih     kana!”

Waksita                 :”Mboten Bu! Kula teng mriki mawon!”

Bu Suci                  :”Kenangapa?(ngempet nesu banjur prentahe marang murid liyane) Narsih pindhaha bangku mburi, cedhak Rosidah!(Mirsani Waksita maneh) Yen kowe ora gelem pindah, coba apa sebabe? Omongo! Mesti kowe nduwe alesan, ta?

38. Latar kadadeyan crita ing ndhuwur ana ing…

A. Sekolah

B. Kelas

C. Kantin

D. Omah

E. Kantor

39. Watak wantune Bu Suci yaiku….

A. Sembrana

B. Gumedhe

C. Cengkiling

D. Sareh

E. Adigang

40. Dene watake Waskita manut drama ing ndhuwur….

A. Sabar

B. Nariman

C. Sareh

D. Cengkiling

E. Bandhel

41. Konflik kang dumadi ana punggelan drama kasebut diarani….

A. Konflik pribadi

B. Konflik batin

C. Konflik lair

D. Konflig moral

E. Konflik antar paraga

42. Perangan sesorah sing isine ngrembug babagan pokok diarani…

A. Bebuka

B. Surasa

C. Pautup

D. Adangiyah

E. Salam pambuka

43. Sesorah kuwi kalebu kaprigelan…

A. Maca

B. Nyemak

C. Micara

D. Nulis

E. Sastra

44. Metode sesorah kang digunakake ing pidato kanegaran….

A. Metode impromptu

B. Tanpa persiapan

C. Metode naskah

D. Metode apalan

E. Teknik

45. Ing ngisor iki sikep kang kudu digatekake nalika sesorah kajaba…

  1. Ngadeg kanthi kapitayan
  2. Ulat nyenengake
  3. Wiramaning swara kepenak dirungokake
  4. Bisa njumbuhake kahanan lan swasana
  5. Swara sora supaya kabeh krungu

46. Puput pepet pepuntoning atur, santen parutan klapa cekap semanten atur kawula.

Perangan sesorah ing ndhuwur kalebu….

  1. Atur panuwun
  2. Uluk salam
  3. Surasa
  4. Wasana
  5. Purwaka

KEMPALAN PITAKENAN KELAS XII

PANDADARAN KAPISAN

Wangsulana pitakon-pitakon ing ngisor iki kanthi menehi tandha ping (X) ing aksara a, b, c, d, utawa e sangarepe pratelan kang miturut panemumu bener!

  1. Supaya pawarta bisa ditampa kanthi cetha dening pamigati, pamaca pawarta kudu ngetrepake cara-cara tinamtu, kajaba …

a. basa dhialek

b. bantere swara kang cukup

c. wirama kang trep                                      d.pandulu kang anteng

e. pocapan kang cetha

  1. Dasa namane tembung “kuncara” kang bener …

a. sengkuyung

b. kawentar

c. kuwagang

d. kunarpa

e. karana

  1. Laksamana Cheng Ho ndharat ing kutha Semarang nalika taun 1406.

Pratelan kasebut kagolong ewone …

a. andharan

b. opini pinilih

c. fakta

d. panemu

e. opini

  1. Kelentheng Sam Poo Kong iku endahe ngedab-edabi.

Pratelan kasebut kagolong ewone …

a. andharan

b. opini pinilih

c. fakta

d. panemu

e. opini

  1. Wong pirembugan mono, becike padha ngutamakake …

a. Surakartan

b. saloka

c. unggah-ungguh

d. parikan

e. jarwa dosok

  1. Tembung “sopan santun” iku padha tegese karo tembung …

a. Surakartan

b. saloka

c. unggah-ungguh

d. parikan

e. jarwa dosok

  1. Kula badhe …, ”Punapa leres punika dalemipun Bapak Sunarto?”

Tembung krama kang cocok kanggo ngisi perangan kang rumpung yaiku …

a. ndherek taken

b. ndherek takon

c. nyuwun priksa

d. nyuwun ndangu

e. nyuwun pirsa

8. Joko nembe dipun … dening Pak Guru ngaturaken serat.

Tembung krama kang cocok kanggo ngisi perangan kang rumpung yaiku …

a. kengken

b. piji

c. Prentah

d. dhawuhi

e. Dukani

  1. Paragraf kang  ukara bakune mapan ana ing perangan ngarep paragraf lan dibaleni maneh ing perangan buri paragraf diarani paragraf …

a. deduktif-deskriptif

b. induktif-deduktif

c. naratif-deskriptif

d. deskriptif – naratif

e. deduktif – induktif

  1. Kanthi wisata belanja lan kuliner, Bandung menjila dadi daya tarike warga Jakarta. Kosok baline, warga Bandung kang golek pangupa jiwa ing Jakarta bisa bali menyang Bandung sawayah-wayah. Kanyatan iku dadi dalan pangan kang memengini marang donyaning bisnis transportasi. Mula saka iku, ora nggumunake yen bisnis travel sangsaya ngrembaka kadayan saka kiprahe warga Jakarta lan Bandung kang magepokan karo tumpakan.

Nitik saka papane ukara baku, paragraf kasebut kalebu ewone paragraf …

a. deduktif

b.  naratif

c. deskriptif

d. induktif

e. deduktif – induktif

PANDADARAN KAPINDHO

Wangsulana pitakon-pitakon ing ngisor iki kanthi menehi tandha ping (X) ing aksara a, b, c, d, utawa e sangarepe pratelan kang miturut panemumu bener!

  1. Kang ora kalebu ewone kesenian tradhisional yaiku …

a.  wayang kulit

b. opera

c.  srandhil

d. wayang wong

e.  kethoprak

  1. Tembung ”keconggah” iku padha tegese karo tembung …

a.  mekar

b. laladan

c.  tepung

d. kuwagang

e.  wewengkon

  1. Paraga sandiwara kang adhakane ngadhepi prakara sinebut tokoh …

a.  protagonist

b. betagonis

c.  antagonis

d. didagonis

e.  tritagonis

  1. Paraga sandiwara kang ngalang-alangi tokoh utama diarani …

a.  protagonist

b. betagonis

c.  antagonis

d. didagonis

e.  tritagonis

  1. Kang ora nggambarake kahanan awake (fisik) tokoh ing sandiwara …

a.  umure

b. rapi lan orane

c.  lanang lan wadone

d. pangkate

e.  gedhe lan cilike

  1. Kang ora nggambarake kalungguhan sosiale tokoh ing sandiwara …

a.  drajate

b. pendidikane

c.  pangkate

d. agamane

e.  umure

  1. ”Suroan, Keraton Surakarta ngirab kebo Bule”.

Irah-irahan pawarta kasebut  nggambarake basa gagrag …

a.  Surakartan

b. Tegalan

b.  Semarangan

c. Surabayan

d.  Banyumasan

  1. Tradhisi kirab pusaka lan kebo Kyai Slamet nate dindhegage dening pakoe Boewana XII nalika taun …

a.  1968           b. 1971                    c.  1969

d. 1972            e.  1970

  1. Wiwit taun … kirab pusaka lan kebo Kyai Slamet dianakake maneh.

a.  1968           b. 1971                    c.  1969

d. 1972            e.  1970

  1. ”Grebeg Kraton” yen ditulis nganggo aksara Jawa kang bener …

a.  g}beg¯][ton\

b. g}beg¯][tn\

c.  g]beg¯][ton\

d. gbg¯][ton\

e.  g}bg¯][ton\

PANDADARAN KAPAT

  1. Gili Trawangan, Gili Air, lan Gili Meno ing Nusa Tenggara Barat wektu iki lagi dandan. Gili-gili iku kadidene lagi lomban supaya bisa narik kawigatene wisatawan sakakeh-akehe. Kajaba paprentahan kono, warga bebrayan kono ya ora keri gumregah. Warga Gili kang kadonyan padha mbangun panginepan lan kafe-kafe. Bungalow lan kafe-kafe iku ditawakake lumantar brosur-brosur kang dicithak dhewe.

Nitik saka papane ukara baku, paragraf kasebut kalebu ewone paragraf …

a. deduktif

b. induktif

c.  naratif

d. deduktif – induktif

e. deskriptif

  1. Wiwit saiki bebrayan kudu ngulinakake resikan. Tuladhane ngguwang resak ing papane. Aja nganti ana resak pating blesar ing sadhengah papan. Kajaba nggambarake kemproh lan ganda kang ora enak, resak uga bisa dadi susuhing lelara. Saya akeh resak kang tinumpuk, saya gedhe pangancam kang tumuju marang bebrayan. Kosok baline, yen papan saya resik, saya gedhe uga pangarep-arepe bebrayan marang sehate panguripan. Mula saka kuwi, bebrayan kudu njaga resikan wiwit sakiki uga.

Nitik saka papane ukara baku, paragraf kasebut kalebu ewone paragraf …

a. deduktif

b.  naratif

c. deskriptif

d. induktif

e. deduktif – induktif

  1. Tembung panyambung kang adhakane kanggo nelakake paragraf induktif kaya kacetha ing ngisor iki, kajaba …
    1. Yaiku
    2. kanthi mangkono
    3. mula saka iku
    4. mula
    5. wusanan
    6. Kang dudu tembung liya saka tembung ”panatacara” yaiku …
      1. Pambiwara
      2.  pamicara
      3. paniti laksita
      4. pranatacara
      5. paniti laksana
      6. Supaya bisa nglakoni kewajibane kanthi becik, panatacara kudu duwi sangu cacah papat. Kang ora kalebu sangune panatacara yaiku…
        1. swara,
        2. subamanggala                                                                      e. subasita
        3. busana
        4. basa lan sastra

a.  ngenga patra

b. nglego patra

c.  nganggo patara

d. lengo potro

e.  lenga patra

  1. Ngaturaken sugeng rawuh dumateng para tamu.

Tulisan kang luput tinemu ing tembung …

a.  dumateng

b. ngaturaken

c.  para

d. sugeng

e.  sadaya

  1. Boten katalumpen Bapa sarta Ibu Palgunadi ngaturaken Surakartam taklim.

Tembung ’katalumpen’ tegese …

a.  wola-wali

b. liwat

c.  lali

d. kurang

e.  keri

  1. Kang dudu golongane ayahan medhar sabda yaiku …

a.  pidhato pepisahan

b. pambagyaharja

c.  pasrah manten

d. nglawak

e.  nampi pasrah manten

  1. Basane pamedhar sabda iku kaya ing ngisor iki, kajaba …

a.  tembung-tembunge bener

b. tembung-tembunge Kawi

c.  ukarane cetha

d. manut pranatan basa

e.  pocapane wijang

PANDADARAN KALIMA

Wangsulana pitakon-pitakon ing ngisor iki kanthi milih a, b, c, d, utawa e kang trep!

  1. Ukara ing ngisor iki awujud ukara lamba yaiku … .
    1. Wong sugih lan sing jarene nandhang papa cintraka padha duwe HP.
    2. Bayare murah banget tur cepet.
    3. Urip bebrayan ing masyarakat ora bisa uwal saka kemajuwaning teknologi
    4. Sanadyan larang regane akeh wong padha tuku HP.
    5. Seneng HP.

2. Ukara ing ngisir iki awujud ukara camboran sajajar yaiku

a.  Wong sugih  padha duwe HP.

b.   Bayare murah banget nanging cepet

c. Urip bebrayan ing masyarakat ora bisa uwal saka kemajuwaning  teknologi .

d. Sanadyan larang regane akeh wong padha tuku HP.

e. Seneng HP.

3. Ukara ing ngisir iki awujud ukara camboran susun yaiku … .

  1. Wong sugih lan sing jarene nandhang papa cintraka padha tuku HP.
  2. Sanadyan larang regane akeh wong padha tuku HP.
  3. Bayare murah tur cepet.
  4. Wiwit para pejabat, bocah clik, nganti singwistuwa padha gandrung HP.
  5. Urip bebrayan ing masyarakat ora bisa uwal saka kemajuwaning jaman.

4 Pratelan ing ngisor iki minangka unsur intrinsik pandhapuk ing sandiwara … .

  1. tema, amanat, mimic, actor, plot, lan dialog;
  2. tema plot, karakter,dialog, amanat, setting
  3. dialog, basa, setting, panggung, acting
  4. mimik, acting, actor, kostum, panggung, tema
  5. Improfisasi, babak, adegan, prolog, epilog

5. Pratelan ing ngisor iki minangka perangane sandiwara miturut alat utawa piranti kang digunakake, kajaba … .

a. sandiwara panggung

b. sandiwara TV

c. sandiwara dolanan

d. sandiwara radio

e. sandiwara film

  1. Cerita sandiwara ang isine kebak kasedhihan ananging uga ngandhut perkara-perkara kang bisa guyuning ati, yaiku …

a. tragedi

b. opera

c. komedi

d. tablo

e. tragedi-komedi

  1. Jinis sandiwara kang ngutamakake obahing paraga utawa kaprigelane rikala akting, yaiku … .

a. tablo

b. opera

c. sendratari

d. komedi

e. melodrama

  1. Tembung rangkep ing ngisor iki kalebu tembung rangkep dwipurwa … .
    1. reresik, tetenger, rereged, cekakak
    2. memangan, tetakon, wewadine, cengenges
    3. tetuku, geguyon, nyenyuwun, ndedawa
    4. cengingak, cengenges, cekakak, cengingis
      1. ontang-anting, gojak-gajik, wira-wiri
      2. Tembung rangkep ing ukara ngisor iki kang  tegeseb sanadyan yaiku … .
        1. Kuru-kuru nanging lakrosa.
        2. Bocah-bocah padha dolanan.
        3. Esuk-esuk aja bengak-bengok.
        4. Omah-omah lagi padha didandani.
        5. Mongan-mangan teus apa durung wareg to?

10. Tembung rangkep semu katemokake ing …

  1. reresik, tetenger, rereged, cekakak
  2. ani-ani, ari-ari, uged-uged, usus-usus
  3. esuk-esuk, awan-awan, wengi-wengi, bangun-bangun
  4. cengingak, cengenges, cekakak, cengingis
  5. ontang-anting, gojak-gajik, wira-wiri

PANDADARAN KAPITU

Wangsulana pitakon-pitakon ing ngisor iki kanthi milih a, b, c, d, utawa e kang paling trep!

  1. Tontonan kethoprak mlebu ing Ngayogyakarta ing taun … .
  1. Minangka titikan baku ing tontonan kethoprak yaiku … .
  1. asale saka Ngayogyakarta
  2. para paragane tansah joged luwih dhisik
  3. paragane lanang lan wadon
  4. wiramane mung gamelan
  5. tontonan awujud sandiwara
  6. atur uninga
  7. sambutan
  8. atur pambagyaharja
  9. pambicara kanggo nuwuhake krenteg ing ati
  10. tanggap wacana
  11. sambutan
  12. atur uninga
  13. atur pambagyaharja
  14. tanggap wacana
  15. pawarta
  16. sumeh
  17. ngadeg kanthi kapitayan
  18. ngadeg kanthi jejeg
  19. tangan ngapurancang
  20. pandelengan oratumuju ing pamirsa
  21. Surakartam pambuka, isi, purwakaning atur, panyuwun, wasana
  22. Surakartam pambuka, purwakaning atur, isi, panyuwun, wasana
  23. Surakartam pambuka, isi purwakaning atur, pangajeng-ajeng, wasana
  24. Surakartam pambuka, purwakaning atur, pangajeng-ajeng, isi, wasana
  25. Surakartam pambuka, pangajeng-ajeng, purwakaning atur, isi, wasana
  26. sambutan
  27. atur uninga
  28. ucapan selamat
  29. pakurmatan
  30. pamicara
  1. Menehi pangerten / pawarta marang wong akeh babagan sawijining perkara diarani …
  1. Tanggap wacana saka wong kang hamengku gati utawa duwe gawe diarani …
  1. Sikep sarira tumrap pambicara ing tanggap wacana, kasebut ing ngisor iki, kajaba … .
  1. Runtutane cengkorongan tanggap wacana kang trep yaiku … .
  1. Tembung pangayubagya tegese … .

Parapepundhen ingkang dhahat pinundhi-pundhi, pinisepuh ingkang minulya, satriyaning negari ingkang pantes tinulad sinudarsana sarta para lenggah ingkang kinurmatan.  … .

Pethilan teks tanggap wacana ing dhuwur minangka perangan kang diarani …

  1. Surakartam pambuka
  2. purwakaning atur
  3. wigatosing atur
  4. pangajeng-ajeng
  5. wasana basa

Mekaten atur pangayubagya saking brayat geng PLN Ngayogyakarta Hadiningrat. Brayat ageng PLN tansah nengga saha ngantu-antu kiprahipun ibu Retno Kumala.Bokmenawi anggen kula matur wonten ingkang kirang mranani penggalih, kupat janure tuwa, yen lepat nyuwun pangapura..… .

Pethilan teks tanggap wacana ing dhuwur minangka perangan kang diarani …

  1. Surakartam pambuka
  2. purwakaning atur
  3. wigatosing atur
  4. pangajeng-ajeng
  5. wasana basa
  1. Paraga kang kajibah mbabar sawijining perkara disebut … .
  1. pranatacara
  2. pamedharsabda
  3. MC
  4. pangarsa
  5. panganggit

PANDADARAN KAWOLU

1.  Gili Trawangan, Gili Air, lan Gili Meno ing Nusa Tenggara Barat wektu iki lagi dandan. Gili-gili iku kadidene lagi lomban supaya bisa narik kawigatene wisatawan sakakeh-akehe. Kajaba paprentahan kono, warga bebrayan kono ya ora keri gumregah. Warga Gili kang kadonyan padha mbangun panginepan lan kafe-kafe. Bungalow lan kafe-kafe iku ditawakake lumantar brosur-brosur kang dicithak dhewe.

Nitik saka papane ukara baku, paragraf kasebut kalebu ewone paragraf …

a. deduktif

b. induktif

c.  naratif

d. deduktif – induktif

e. deskriptif

2.  Wiwit saiki bebrayan kudu ngulinakake resikan. Tuladhane ngguwang resak ing papane. Aja nganti ana resak pating blesar ing sadhengah papan. Kajaba nggambarake kemproh lan ganda kang ora enak, resak uga bisa dadi susuhing lelara. Saya akeh resak kang tinumpuk, saya gedhe pangancam kang tumuju marang bebrayan. Kosok baline, yen papan saya resik, saya gedhe uga pangarep-arepe bebrayan marang sehate panguripan. Mula saka kuwi, bebrayan kudu njaga resikan wiwit sakiki uga.

Nitik saka papane ukara baku, paragraf kasebut kalebu ewone paragraf …

a. deduktif

b. induktif

c.  naratif

d. deskriptif

e. deduktif – induktif

3. Tembung panyambung kang adhakane kanggo nelakake paragraf induktif kaya kacetha ing ngisor iki, kajaba …

      c.  kanthi mangkono

      d.  wusanane

e.  mula saka iku

4.  Kang dudu tembung liya saka tembung ”panatacara” yaiku …

a. pambiwara

b. pamicara

c. paniti laksita

d. pranatacara

e. paniti laksana

5.  Supaya bisa nglakoni kewajibane kanthi becik, panatacara kudu duwi sangu cacah papat. Kang ora kalebu sangune panatacara yaiku…

  1. swara
  2. subamanggala
  3. subasita
  4. busana
  5. basa lan sastra.

6.  2zpt]  kawaca …

  1. ngenga patra
  2. nganggo patara
  3. lenga patro
  4. nglego patra
  5. lengo potro

7.  Ngaturaken sugeng rawuh dumateng para tamu.

Tulisan kang luput tinemu ing tembung …

a.  dumateng

b. ngaturaken

c.  para

d. sugeng

e.  sadaya

8.   Boten katalumpen Bapa sarta Ibu Palgunadi ngaturaken Surakartam taklim.

Tembung ’katalumpen’ tegese …

a.  wola-wali

b. liwat

c.  lali

d. kurang

e.  keri

9.   Kang dudu golongane ayahan medhar sabda yaiku …

a.  pidhato pepisahan

b. pambagyaharja

c.  pasrah manten

d. nglawak

e.  nampi pasrah manten

10. Basane pamedhar sabda iku kaya ing ngisor iki, kajaba …

a.  tembung-tembunge bener

b. tembung-tembunge Kawi

c.  ukarane cetha

d. manut pranatan basa

e.  pocapane wijang

Pethilan crita rakyat ing ngisor iki kanggo nggarap no 1-3

Ki Ajar Selokantoro :”Ngger anaku, yen sira njaluk dakaku dadi anak,mung siji sranane, sira kudu ngluwengi arga Merbabu iki nganggo awakmu, yen kuwi bisa kasembadan aku gelem ngaku sira dadi anakku”.

Ula Naga :”Nggih kula sagah Bapa, menawi namung ngluwengi arga Merbabu, kula sagah nindakaken jejibahan menika”.

Kapethik saking Crita Rakyat Jawa Tengah

1.  Pethilan crita rakyat ing dhuwur nuduhake yen Ula Naga nduweni watak …

a. Tanggung jawab lan Narimo

b. Narimo lan jujur

c. Tanggung jawab lan gumedhe

d. Jujur lan gumedhe

e. Jujur lan Narimo

2.  Dongeng Rawa pening kalebu jinising dongeng…

a. Mite

b. Fabel

c. Novel

d. Legendha

e. Sage

3. Apa pitutur kang bisa kajupuk saka dongeng Rawa Pening …

a. Yen weweh liyan ora nyawang rupa,drajat, lan pangkat

b. Sapa sing nandur bakal ngundhuh

c. Yen tumindak salah bakal seleh

d. Tugas kang diembanake  kudu dilaksanakake samestine

e. Yen kekancan kudu pinter milah lan milih

4. Karangan kang ancas tujuwane mbuktekake bebener sawijining panemu sing dikantheni data/fakta minangka alesan utawa bukti diarani karangan …

a. persuasif

b. narasi

c. deskripsi

d. eksposisi

e. argumentasi

Wacana ing ngisor iki kanggo nggarap no

Rancangane pemerintah kang bakal ngundhakake Tarip Dhasar Listrik (TDL) 10 persen gelem ora gelem bakal saya ngebot-ngeboti sektor industri kang lagi megap-megap. Mula saka kuwi ketua Asosiasi Pengusaha Indonesia (Apindo) Sofjan Wanandi njaluk marang pemerintah supaya nyragamke lumakuning undhak-undhakan kasebut. Lire, tumrap industri kang wis siap kena-kena wae pamerentah ngundhakake tarip. Nanging tumrap sektor industri sing isih kalimpungan becike mundhakake tarip ditundha luwih dhisik. Parandene ora sethithik sektor industri kang dinane iki jroning kahanan kang mehek-mehek sawise diantem undhak-undhakan bahan bakar taun kepungkur.

Sauntara kuwi Menpan mratelakake yen TDL sida mundhak 10 persen, pemerintah isih kudu menehi subsidi Rp 5,6 trilyun. Wondene yen TDL ora diundhakake, subsidine pemerintah dadi Rp 10 trilyun. Menpan nyadhari rancangan iki nyebabake posisine pemerintah sarwa dilematis.

Panjebar Semangat No 12 –Maret 2006

5. Manut surasane wacana, kalebu wacana …

a. Deskripsi

b. Eksposisi

c. Persuasif

d. Narasi

e. Argumentasi

6. Apa topik wacana kang dadi lelandhesan ana ing wacana ing dhuwur …

a. TDL kang arep diundhakake pemerintah

b. Sektor industri kang padha padha gulung tikar

c. Menpan sing digugat ketua Apindo

d. Imbas undhak-undhakan Bahan Bakar Minyak

e. Pemerintah ora gelem menehi subsidi listrik masyarakat

7. Sebutke ukara kang nuduhake kasunyatan kang ana ing wacan …

a. Sektor industri mehek-mehek sawise undhak-undhakan BBM

b. Undhak-undhakan TDL supaya disragamke

c. Pemerintah nambahi subsidi yen TDL ora diundhakake

d. TDL bakal saya ngebot-ngeboti sektor industri

e. Undhak-undhakan TDL kudu ditundha luwih dhisik

8. Panemu ing ngisor iki kang ora mathuk karo surasane wacan yaiku …

a. Undhak-undhakan TDL supaya disragamke

b. Undhak-undhakan TDL supaya ditundha luwih dhisik

c. Yen TDL ora diundhakake subsidi pemerintah luwih saka 5,6 Trilyun

d. Yen TDL diundhakake subsidi pemerintah mung 5,6 Trilyun

e. Yen TDL ora diundhakake subsidi pemerintah 5,6 Trilyun

9. Apa dudutan teks wacana ing dhuwur …

a. Sektor Industri bakal akeh kang gulung tikar yen TDL mundhak

b. Tambahan subsidi pemerintah bakal saya mundhak

c. Buruh industri akeh sing padha di PHK

d. Para pengusaha bakal ngerahke buruh supaya demo

e. Pemerintah ora sida ngundhakake TDL

10. ing ngisor iki kang kalebu syarat-syarate karangan argumentasi yaiku, kejaba …

a. sipate nyakinake.

b. menehi gambaran kang gamblang.

c. ana alesane kang gumathok.

d. mbudaya ngujuk-ujuki.

e. menehi katrangan kanthi gamblang.

Essay !

  1. Jlentrehna apa kuwi crita rakyat?
  2. Sebutna jlentrehna jinise crita rakyat lan wenehi tuladhane!
  3. Sebutna pangerten saka karangan argumentasi!
  4. sebutna titikane karangan argumentasi!
  5. sebutna urut-urutana menawa arep nulis karangan argumentasi!
  6. sebutna 5 kegiyatan pasotip kanggo para mudha
  7. Sebutna 5 kegiyatan negatip kang ditindkake para mudha!
  8. Apa paedahe saka kegiyatan kang positip kuwi?
  9. Apa akibate sing ditampa saka kegiyatan kang negatip sing ditindakake kawula mudha?
  10. Tembung-tembung ing ngisor iki tegesana banjur gawea dadi ukara sing apik!
  11. Nyengkuyung          b. diadani

c. Kondhang                 d. Canthing

GLADHEN MAOS AKSARA JAWA

A ?gL[d[nMosHkSrjw.

?[ali[kopTe/mili[t/ce[bLokM[nh.

?[ali[kopTe/pumA=ktTnHudrce[bLokHi=lp=znUdrAt=sevJy[bo[go/,jwbrt\,jemuwhj[mLo[roawn.

kcilknMauvebB[kp]juritPptTiws\[f[nteluliy[nnnD=ttua[bot\,ku/bnTiwsYaikupi[lotM[yo/[!obicP+nni,

[kopi[lo[tLtTuWisNu,[s/kctu/l[nLtT|.[ali[kopTe/mili[t/mau[c[bLokRiklninFkK[k[tsMesinHi=At=SevJy.P=lim[kom[nDoOpersiA=ktTn\Udrm/seklPe/tmImmSp+AtZnD/r[k,pumaikulgiw[at[kOf+\spe/lu[tsMbu/.nlikduwu/{r[hlisi=ze[mo[tW=opitukuwilgi[anTuk\:20:[m[t/.

Wangsulan: _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

b

?I[nDo[siyhlnM[lsiyhtetepMit].

?tilsPe/dnmenTerim[lsiyh,mati/[moamMf\mi=gu:29:Agu

sTus\,znD/r[k,axpPfikep]i[ykK[kw[aI[nDo[nsiyh aisihtetepiMt]rketT|m]pM[lsiyhsenjnHk+i/ak=i/aikim]nTk

Huv|JkRsgv=m[lsiyh.miturutMati/,auvJ|kRsanTim[lsiyh ksebu[tHormkilisike[pPm[yoritsMs+rkt\I[nDo[nsiyhawitPelkuauvJ|kRsmu=p[wo=znSgLinTi/. maqi/anF|gpelkuauvJ|kRsmauktinFkK[kz=[goAftKetimu /rns[a=[go[aormlh[m]o[p+oksikne[pSo[nNw/gnegrm[lsiyh.?wkilKetuw[komisi:1:”DPR”#ubgusHsnudinBlikVe [moni[ynHvJ]h[a[d[monT]sianTim[lsiyhmaufisebbB [ksike[pPpulisim[lsiyhsi=afig=lnHfigu=.tuminF[kKpulisifirjm[lsiyhsi=n=kepPetugsDinsKelautTnLnPeriknN nKepu[lo wnri[yoswtr wekT|kepu=ku/ .

Wangsulan:________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

c

?pe/dnmenTerim[lsiyhkece[nQokP=rs[n.

? pe/dnmenTerim[lsiyhdtuk\$erinjibTnRj+kKece[nQokRsp=

rs[nfupizuni=zniauvJ|kRsanTim[lsiyhk=avJ]hai=I[nDo[nssiyhak+i/ak+i/aiki.tunHmBiji,auvJ|kRsmauwis\zLiwtTiwtesHwitZinnr=si[mbo[lLnegr,ky[f[n[zo[bo=ge[nFr[nne grm[lsiyhs/tamBl=zik[nT/okedutanBes/m[lsiyhai=jk/tz=[go[ko[to/r[nmnu=s.tunHnDesegP}si[dn\$usi[lo bmB=yu[do[yo[notumulia[whpaukumMnMr=pr[d[monS]nSi=ka=gepNerkSubsitmau.[ynP}si[d[nHor[m[nhais=si, tu[nHort=gu=jwbMr=nepSu[nw/gm[lsiyh.

?kysi=wisKwuni=zn\[d[mo[d[moanTim[lsiyhaikufisebbB

[k[fni=tuminf[kKpulisifirjm[lsiyhk=n=kepPetugsDinsKel autTnlnPeriknNnKepu[lownRi[yo.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________d

?turis\A[mrikkess/ai=se[mru.

?swi[sSfivtkK[kail=ai=gunu=se[mruwiwitFinsetu:28; Agustus,turisHslA[mrikserikt\[nm/A[lkSnFe/ weksS[nNksilFite[mokK[k[fni=tim\”SAR”.A[lkSnFe/fite[mokK[kai=puvCkA/cpfbL=:75:,seninawn\,[d[w[kKbvJu/ figwmev=[po[sKotmnNsi[yon[lB]o[mote=ge/semeruk=fumunu=an[fsrnup[n,kecmtTnsenFu[ro,lumj=,jwtimu/. keplbid=peze[lolanTmnNsi[yonlWilyh:2:lumj=,A=[go[ro fuwi$ujia/[toznD/r[k,ku/ bnKan[nNwrsWiris\,

?mlhnlikfigwmudu[nFni=timS/skpuvCk\A/cpf,knD[nA= [go[ro,ku/bnS=gup\mLku[d[wl[nHorpe/lufitnDu.

Wangsulan:

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

gL[dnMcHkSrjw

anTisipsik]isisPzn\

?n[tanaulukHulukK=[zlikK[k:[konSumSipznNefVfisuf

k[rotezhpe/[snNnHi=sbenTau[nN.mu=,furu=genhrivCiy[n.k=wisGenh,p}si[dn\$usi[lobmB=yu[do[yo[no,ne[mBaikianDwuh a[kmr=[dwnKetanNnPznG[wrevnsWsemBfk=be/kelbJutTn\, anlim=jinisPznK=wekTuaikim<but/[g[tTpm[rnThmurihbissWse mBfyaiku:priautwbers\jgu=,kede[l,gul,lnFgi=spi.

?k+ususGegyutTnK[ro[konDisikbup[tnKrw=mi[no=klumBu=priplige[dai=jwbrt\ka[nNsaikisym]ih[tnN[k,jlrnHi=s [j]oni=wekTu:18:taunNnlanPswhanHi=d[arhlanPswhanHi=d[arhmaua[khk=mlihp+u=siffi[pomhan\pb]ik\ lnSpnu=glL[n.mesQiw[akanNnMauavJl/risufni=la nTet[nNn\s/tste ru[svuf[p]odukSipzn\priautwbers\,

Wangsulan:

—————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————-

—————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————-

—————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————-

gL[dnMcHkSrjw

?wnitai=p/X[mnHisihwintesGu=gu=[z.

?tunTutT[nkaumWnitI[nDo[nsiyhsupybiszuL=guhaiku/sip/2[mn\ :30:pe/[snHisihduru=k2kSnNn\ ,aemBuhkuwiai= d,p,r,r,I,apai=d,p,r,d.wnitai=p/2[mnGu=gu= [zaisih wintesLnFikuwsaikaumP]iy.bbKuwime/gaisihfuru=an[n kese tra[nGnDe/avJl/riwnit[aoranF/[bnikesemPtT nLnH[kSs\  k2buw nitsi= vJegu/ai=kvCh[politikP] kTis\,

Wangsulan:

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

gL[dnMcHkSrjw

?r,r,I,giyrnHi=tpelWtes\I[nDo[nsiyh.

?XmBgpeviarnPubLikRdi[yoI[nDo[nsiyhwiwitZ|mnD=z[kgiyr[nNai=[bop+enDigul\ppuak=[gove=kuyu=[p]og]mSbukPezmn\I[nP+/omsi.pm[rnThanF|[wnit/[gt\taun\:2010:me=[kok[bhwilyhtpelWte[sSI[nDo[nsiyhbisz([zokK[kgiyr[nNr,r,I,di[rkT|/autmr,r,I,p/!iafim][tlkK[k, [p]og]mKsebutWisKwiwitTnBx=k[roz}[sMkK[ksT|di[yo[p]odukSisiyrn\r,r,I,ai=EnTi[k=o,tpelWte[sSr,I,ml[asiyh [wtn\[dkT=gl\:15:juli:2001:.

?kjb[enTi[k=o,pm[rnThauga=z}[sMkK[kpemvC/rilai[p]og]mM:1:ai=bukitL=kisaukbup[tnPesisi/seltnS/tpemvC/rilai [p]o g]mM:3:ai=kbup[tnD/ms]y,sumterbrt\,

Wangsulan:

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

gL[dnMcHkSrjw

?kubu/[rtnMlkfi[b=ok/.

?swijini=kubu/rnHi=[fs[s[lop=gu=,kecmtT[nS[mn\kbup

[tnKediri,fi[b=ok/,setu:12:sep[tmBe/.kubu/rnmaufinugaisi blu=blu=[z[to[kohpe/gerkKnKm/fiknTnMlkk=fi[tmBkmti[fni=t,n,I,A,d,t=gl\:16:Ap]il:1949:.pzedu[kKmkmHi=X= [khai=gunu=wilisHikufirwuhai[fni=AprtM|sPiiklnZe[nTkK [k wekT|nemJm\,s[khai=r=klnBlu=k=tinemuanmkmHikusb vJ|/[r  figwmev=jk/tk=[gofi[ts\dn,A.ketuwtimP+ku lTsKe[dokTe/rn\Unip+/sits\I[nDo[nsiyh,jy$u/yAtMjm][tlkK[k,[ts\d,n,A,maufikirkiramB|tuha[kwekT|telu=mi=gu.

Wangsulan:

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

gL[dnMcHkSrjw

?tpkPe/juw=z[nNUlmai=mu[saum\N,U.

?gg=ped=mwpe[pqn\nDsNgaiku[mo[fofSkwr=k[n.amB[n

[r=od]ijilnFw[nwtrs[mte/,ped=aikuk[tonP]sj.sru=[zskp]i=,rine=[gootli.[mBokMenwme/gwisKepznHumu/,rup[nwr=kaikuffikusem\,ped=aikufufugegmnSemBr=zn\awiitPuluhanTaunKepu=ku/n[tfiasT[fni=k,h,as+im\As+hri,aulmk=m[nDgni mfe[gG O/gnissinhftul\Ulmtaun\:1926:.

?ped=[zk-aiasim\AsHrikuwiksimPenHi=[koqkKcsegine nemHnl[nT[lo[ro.mu[saum\n,U,ai=surby. ped=aikumujudD[k[ko[lkSipli=aisTi[mwjlrnHjegFfik wig[tni=pezuvJ|=.

Wangsulan:

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

KEMPALAN PANDADARAN SEMESTER 1 KELAS XII

PANDADARAN 1

Wenehana tandha ping ana aksara a, b, c, d, e ana ing wagsulan kang paling bener!

1. Ing ngisor iki sing ora kalebu atur kasugengan ana pamedhar sabda yakuwi ….

  1. Panjenenganipun ingkang satuhu kinabekten, para sesepuh dalah pinisepuh ingkang anggung mastuti dhumateng pepoyaning kautamen.
  2. Para pangemban pangembating praja satriyaning negari, ingkang kinarya pangayomaning para kawula dasih ingkang pantes sinudarsana.
  3. Sumawana sanggyaning para rawuh kakung miwah putri, ingkang dahat kinurmatan
  4. Langkung rumiyin ngengeti kula sadaya titah sawantah ingkang pinurba kawasesa dening Gusti ingkang Maha Kuwasa, pramila sumangga angunjukaken puja-puji syukur dhumateng panjenenganipun ingkang sampun kapareng ngrentahaken rahmat lan hidayah-Ipun miwah kawilujengan…
  5. Para rumaja putera lan rumaja puteeri ingkang tansah sinandhing ing Gusti

2. Ing ngisor iki sing  kalebu atur puji sykur dhateng pangeran yakuwi …

  1. Panjenenganipun ingkang satuhu kinabekten, para sesepuh dalah pinisepuh ingkang anggung mastuti dhumateng pepoyaning kautamen.
  2. Para pangemban pangembating praja satriyaning negari, ingkang kinarya pangayomaning para kawula dasih ingkang pantes sinudarsana.
  3. Sumawana sanggyaning para rawuh kakung miwah putri, ingkang dahat kinurmatan
  4. Langkung rumiyin ngengeti kula sadaya titah sawantah ingkang pinurba kawasesa dening Gusti ingkang Maha Kuwasa, pramila sumangga angunjukaken puja-puji syukur dhumateng panjenenganipun ingkang sampun kapareng ngrentahaken rahmat lan hidayah-Ipun miwah kawilujengan…
  5. Para rumaja putera lan rumaja puteeri ingkang tansah sinandhing ing Gusti

3. Dene sing kalebu atur nyuwun pangapunten yakuwi ….

  1. Para pangemban pangembating praja satriyaning negari, ingkang kinarya pangayomaning para kawula dasih ingkang pantes sinudarsana.
  2. Sumawana sanggyaning para rawuh kakung miwah putri, ingkang dahat kinurmatan
  3. Langkung rumiyin ngengeti kula sadaya titah sawantah ingkang pinurba kawasesa dening Gusti ingkang Maha Kuwasa, pramila sumangga angunjukaken puja-puji syukur dhumateng panjenenganipun ingkang sampun kapareng ngrentahaken rahmat lan hidayah-Ipun miwah kawilujengan…
  4. Para rumaja putera lan rumaja puteeri ingkang tansah sinandhing ing Gusti
  5. Salajengipun saestu linepatna ing deduka, tinebihna ing tulak sarik, dene kula kumantun lumaraping atur saengga ngirangi kamardikan panjenengan sadaya ingkang nedheng eca wawan pangandikan.

4.   Nuwun, inggih awrat mundhi panyuwunipun adhi kula pun Drs. Harjuna Sasrabahu sekalian, lumantar sedherek Panata Laksita supados paring sabta tamanutawa ular-ular risang penganten sarimbit. Pancenipun awrat amargi dereng drajatkula supados ngaturi ular-ular menika

Perangan ular-ular ing ndhuwur kalebu …

  1. Atur puji syukur
  2. Atur kasugengan kairing atur panuwun
  3. Wedharing gati
  4. Atur nyuwun pangapunten
  5. Panutuping atur

5. Tumindak micara kuwi sakabehing pari-polahing manungsa. Sing kalebu polahing manungsa yakuwi … kajaba ….

  1. Obahing peranganing awak
  2. Rasa-pangrasa
  3. Pasuryan
  4. Budi pekerti
  5. Jiwaning manungsa

6.  Sesorah kang katindakake  kanthi nggawe cathetan cilik kanggo pangemut-emut diarani ….

  1. Apalan
  2. Naskah
  3. Dadakan
  4. Impromtu
  5. Ekstemporan

7. Sesorah kang biasa katindakake dening pejabat utawa punggawa nagari yakuwi …

  1. Apalan
  2. Naskah
  3. Dadakan
  4. Impromtu
  5. Ekstemporan

8. Sing ora kalebu sanguning juru sesorah yakuwi ….

  1. Nguwasani bahan
  2. Nduweni rasa wani
  3. Subasita
  4. Patrap utawa sikep
  5. Basa  lan  sastra

9. Basa sing kudu diugemi dening juru pamedhar sabda yaiku … kajaba….

  1. Sapa sing guneman
  2. Sapa sing dijak guneman
  3. Sapa sing digunem
  4. Swasana nalikaning guneman
  5. Cara-carane guneman

PANDADARAN 2

?I[nDo[siyhlnM[lsiyhtetepMit].

?tilsPe/dnmenTerim[lsiyh,mati/[moamMf\mi=gu:29:Agu

sTus\,znD/r[k,axpPfikep]i[ykK[kw[aI[nDo[nsiyh aisihtetepiMt]rketT|m]pM[lsiyhsenjnHk+i/ak=i/aikim]nTkHuv|JkRsgv=m[lsiyh.miturutMati/,auvJ|kRsanTim[lsiyh ksebu[tHormkilisike[pPm[yoritsMs+rkt\I[nDo[nsiyh awitPelkuauvJ|kRsmu=p[wo=znSgLinTi/.maqi/anF|gpelkuau vJ|kRsmauktinFkK[kz=[goAftKetimu/rns[a=[go[aormlh [m]o[p+oksikne[pSo[nNw/gnegrm[lsiyh.

?wkilKetuw[komisi:1:”DPR” #ubgusHsnudinBlikVe[moni[yn HvJ]h[a[d[monT]sianTim[lsiyhmaufisebbB[ksike[pPpulisim[lsiyhsi=afig=lnHfigu=.tuminF[kKpulisifirjm[lsiyh si=n=kepPetugsDinsKelautTnLnPeriknNnKepu[lownri[yoswtr wekT|kepu=ku/ .

I. Wenehana tandha ping ana aksara a, b, c, d, utawa e ana wangsulan kang paling bener!

1. Irah-irahan crita ing ndhuwur  yaiku

  1. Indonesiyah lan Malaisiyah tetep mitra
  2. Indonesia lan Malesia tetep mitra
  3. Indhonesiyah lan Malesiyah tetep mitra
  4. Indhonesiyah lan Malaisiyah tetep mitra
  5. Indonesia lan Malesia tetep mitera

2.  Arane tilas menteri Malesia sing nyaruwe babagan sesambungan antaraning Indonesia lan Malesia yakuwi ….

  1. Mahatir Muhamad
  2. Sri Najib
  3. Tun Abdul Razak
  4. Abdur Rahman
  5. Sri Najib Abdul Razak

3. Kapan Perdana menteri Malesia kuwi yaruwe babagan sesambungan antaraning Indonesia lan Malesia?

  1. 26 Agustu
  2. 27 Agustus
  3. 28 Agustus
  4. 29 Agustus
  5. 30 Agustus
  1. Miturut wacan ing ndhuwur, Wakil Ketua Komisi 1 DPR asmane …
  1. Tubagus Hasanudhin
  2. Tubagus Khasanudin
  3. Tubagus Hasanudin
  4. Tubagus Khasanudhin
  5. Tubagos Hasanudin

5. Miturut Wakil Ketua Komisi 1 DPR, sing njalari anjrahe unjuk rasa anti-Malesia yakuwi ….

  1. Anane wong kang nerak adat katimuran
  2. Diprovokasi dening pawongan saglintir
  3. Sikepe pulisi Malesia sing adigang lan adigungke
  4. Sikepe petugas kelautan lan perikanan Riau kang murang tata
  5. Mung salah faham wae babagan wates Indonesia – Malesia

6. Dene yen miturut Perdana Menteri Malesia, unjuk rasa kuwi disebab….

  1. Anane wong kang nerak adat katimuran
  2. Diprovokasi dening pawongan saglintir
  3. Sikepe pulisi Malesia sing adigang lan adigungke
  4. Sikepe petugas kelautan lan perikanan Riau kang murang tata
  5. Mung salah faham wae babagan wates Indonesia – Malesia

Aksara Jawa ing ngisor iki wacanen banjur wangsulana pitakon-pitakon ing ngisore!

?r,r,I,giyrnHi=tpelWtes\I[nDo[nsiyh.

?XmBgpeviarnPubLikRdi[yoI[nDo[nsiyhwiwitZ|mnD=z[kgiyr[nNai=[bop+enDigul\ppuak=[gove=kuyu=[p]og]mSbukPezmn\I[nP+/omsi.pm[rnThanF|[wnit/[gt\taun\:2010:me=[kok[bhwilyhtpelWte[sSI[nDo[nsiyhbisz([zokK[kgiyr[nNr,r,I,di[rkT|/autmr,r,I, p/!iafim][tlkK[k,[p]og]mKsebutWisKwiwitTnBx=k[roz}[sMkK[ksT|di[yo[p]odukSisiyrn\r,r,I,ai=EnTi

[k=o,tpelWte[sSr,I,ml[asiyh[wtn\[dkT=gl\:15:juli

:2001:.

?kjb[enTi[k=o,pm[rnThauga=z}[sMkK[kpemvC/rilai[p]og]mM:1:ai=bukitL=kisaukbu p[tnPesisi/seltnS/tpemvC/rilai[p]og]mM:3:ai=k bup [tnD/ms]y,sumterbrt\,

7. Sing giyaran ing tapel wates Indonesiia yakuwi ….

8.  Tapel wates kang sinebut ana wacan ndhuwur yakuwi ….

  1. Boven Digul
  2. Malesia
  3. Papua
  4. Kalimatan Timur
  5. Serawak

9. Program kuwi kanggo nyengkuyung program apa?

  1. Memitran kang meh pedhot
  2. Kerja sama militer
  3. Moncerake panguwasane Indonesia
  4. Nandhingi kridhane Malesia
  5. Program Sabuk Pengaman

10. Kapan program kuwi kawiwitan?

  1. 11 Juli 2010
  2.  12 Juli 2010
  3. 13 Juli 2010
  4. 14 Juli 2010
  5. 15 Juli 2010

Wenehana tandha ping ana aksara a, b, c, d, e ana wangsulan kang bener !

1. Panjenenganipun para pepundhen, para pinisepuh ingkang tansah angudi dhumateng pepoyaning kautamen, saha pantes tinulad tuwin kinabekten, menapa dene panjenenganipun para tamu putri miwah kakung ingkang saestu pantes nampi ing boja krami.

Perangan atur pasrah lamaran ing ndhuwur kalebu ….

  1. Salam pambuka
  2. Atur puji syukur
  3. Atur kasugengan kairing atur panuwun
  4. Wedharing gati
  5. Atur nyuwun pangapunten

2.Kanthi tansah angunjukaken puja-puji syukur wonten ngarsanipun, mugia tansah rahayu sagung dumadi ing salami-laminipun, kalebet kula panjenengan sedaya. Amin. Amin Ya Rabbal ‘Alamiin.

Perangan atur pasrah lamaran ing ndhuwur kalebu ….

  1. Salam pambuka
  2. Atur puji syukur
  3. Atur kasugengan kairing atur panuwun
  4. Wedharing gati
  5. Atur nyuwun pangapunten

3. Nuwun sewu mugi  tansah tinebihna saking tulak sarik menapa dene bebendu, dene kula cumanthaka kumawantun marak sowan anggempil kamardikan panjenengan sedaya ingkang saweg samya eca pangandikan, inggih awrat mundhhi dhawuh tinimbalansaking Bapak-Ibu … saperlu angyangkul jejibahan luhur minangka duta saraya sulih sarira Panjenenganipun Bapak/Ibu …. Ingkang pantes katuran sagunging pakurmatan,  kula minangkasulih sarira aking saking panjenenganipun Ibu/Bapak …

Perangan atur pasrah lamaran ing ndhuwur kalebu ….

  1. Salam pambuka
  2. Atur puji syukur
  3. Atur kasugengan kairing atur panuwun
  4. Wedharing gati
  5. Atur nyuwun pangapunten

4. Ing ngisor iki sing kalebu wangsalan sing lumrahe dianggo ana atur pasrah lamaran …

  1. Ngebun-ebun enjang anjejawah sonten
  2. Nginang jambe suruhe
  3. Satemah adamel runtiking wardaya
  4. Jenang sela wader kali sesonderan
  5. Kupat duduhe santen

4. Ing ngisor iki sing kalebu wangsalan sing lumrahe dianggo ana panampi pasrah lamaran …

  1. Ngebun-ebun enjang anjejawah sonten
  2. Nginang jambe suruhe
  3. Satemah adamel runtiking wardaya
  4. Jenang sela wader kali sesonderan
  5. Kupat duduhe santen

5. Ing ngisor iki sing kalebu parikan sing lumrahe dianggo ana atur pasrah lamaran …

  1. Ngebun-ebun enjang anjejawah sonten
  2. Nginang jambe suruhe
  3. Satemah adamel runtiking wardaya
  4. Jenang sela wader kali sesonderan
  5. Kupat duduhe santen, menawi lepat nyuwun pangapunten

PANDADARAN 4

Wenehana tandha ping ana aksara a, b, c, d, e ana wangsulan kang bener !

BATHARA  SURYA

                Bathara Surya uga peparap Sanghyang Wiwaswat, ya kekasih Sanghyang Martanada sanyata Dewaaning Rahina, kahyangane ana ing Ekacakra. Sanghyang Bathara Surya kagungan garwa loro yaiku Dewi Ngruna lan Dewi Ngruni. Miturut pakem pedhalangan, Dewi Ngruna lan Dewi Ngruni padha pinaringan antiga siji sewang (niji) dening Sanghyang Bathara Guru. Antiga iku pinangkane saka Dewi Kastapi, putra-putrine Bathara Wisnu. Antiga kang diparingake Dewi Ngruna ing tembene netes dadi loro yaiku Kagendra Sempati lan Kagendra Jenthayu . Dene ingkang kaparingake marang Dewi Ngruni netes dadi Naga Gombang lan naga cilik-cilik sapirang-pirang.

Manut carita pedhalangan  Bathara Surya atmajane Bethara Ismaya (Semar), kagungan titihan kang awujud kreta bhirawa apanggeret turangga pitu cacahe, padha gedhene, padha rosane lan padha dene banter playune.

Ya kreta kuwi kang nate diampil Sanghyang Bathara Wisnu, dienggo nggiles satruning Suralaya Prabu Watugunung rati ing Gilingwesi nganti tumekaning tiwas (nalika cangkrimaning sang prabu wis kelakon kabadhe dening Sanghyang Wisnu).

Putrane Sanghyang  Bathara Surya kang kerep kacaritakake ana ing pedhalangan ana loro: Sanghyang Rawiatmaja, yaiku ingkang nurunake para ratu ing Maespati. Dene kang angka loro, Sang Karno Basusena ingkang miyos saka Dewi Kunthi. Kajaba peputra Karno Basusena, Bathara Surya uga apeputra putri  yaitu Dewi Tapati. Dene Dewi Tapati nuli kagarwa dening Prabu Samwarana (Sambarana), peputra kakung Prabu Kuru.

Tedhak turune Prabu Kuru diarani Kurawa. Bisane Prabu Samwarana kaleksanan nggarwa Dewi Tapati, awit saka pitulungane Sang Maharsi Wasistha kang diaturi nglamarake sang Dewi. Ya, sowan Bathara Surya, Nyuwun supaya Dewi Tapati kepareng kagarwa Prabu Samwarana.

Kacarita Sang Bathara Surya iku kalebu salah sijining jawata kang mbeling, seneng nggonjak Widadari ing Kaenran, kalebu Dewi Windradi ya Dewi Windrati. Rehning Bathara Indra ngawuningani bab lekase Dewi Windradi kang agawe kuceming kawibawan Kaendran nuli bakal kadhawuhan tumurun ana ing madya pada, sarta bakal kajodhokake karo Sang Maharsi Gutama. Apa sebabe dene kang pinilih bakal kaparingan jodho Dewi Windradi kok Maharsi Gutama? Ana perkara kang dadi keprihatinane para Dewa.

Maharsi Gutama kuwi nggone anggentur tapa katarima dening Hyang Suksma Kawekas, tandhane,  resi Gutama iki sekti mandraguna, awas pandulune ora mung netrane nanging uga batine, bisa wuninga marang kedadeyan kang bakal klakon nadyan atusan taun bakale. Kapindho mandi sabdane malah kapara ngungkuli para Dewa ing kahyangan. Para Jawata padha nguwatirake, kalebu Bathara Surya.

Mulane bareng midhanget yen Dewi Windrati arep diparingake marang sang Maharsi Gutama, nuli ditemoni ing patenggane sang dewi bab sandining laku sarta kaparingan jimat Cupu Manik Astagina kanggo piranti sesambungan. Kagawa saka bektine sang Maharsi Gutama marang ingkang murba wasesa jagat saisine iki, sanadyan kersane Bathara Indra iku wis diwuningani, nanging ora kersa andhisiki. Mulane nadyan tata gelar Dewi Windrati iku dadi garwane, nanging babar pisan tan nate ngladosi pulang asmara. Nganti apeputra telu, Anjana, Anjarnaka, lan Anjani putri pambayune. Kabeh putrane Dewi Windrati kuwi patutan karo Dewa Rahina ya Bathara Surya. Parandene katresnan lan pamomonge marang putra putri  telu mau katon gemati banget, ora mantra-mantra yen mau kabeh turase Bathara Surya. Resi Gutama pancen pinunjul lan limpat ing budi miwah bangkit ngaling-alingi wewadining para Dewa. Hyang Suksma banget rena lan tresna marang Sang Maharsi, mula nadyan Jawata anak Dewa kadidene Bathara Surya tansah sor wibawa karo sang Maharsi.

Ora mung kandheg semono Bathara Surya nggone maksih ngujo hawa nepsune, rumangsa darbe kalenggahan pangwasa dadi dewataning rahina, nalikane jaman Prabu Pandhu uga diambali maneh. Nalika semono Dewi Kunthi Nalibrata kagungan guru Begawan Durwasa utawa Druwasa. Sang Dewi pinaringan aji-aji kang aran Aji Sabda Tunggal tanpa lawan utawa aji Adityahredaya, yen winateg bisa nekakake dewa. Larangane ora kena diucapake wektu siram. Dewi Kunthi kepengin nyoba dayaning aji mau, nanging kesupen nalika iku pinuju aneng sasana pasiraman.

Wau ta ing Kahyangan Ekacakra Sang Bathara Surya piniji aso sarira, ketaman getering daya kang asalae saka Negara Mandura, tanggap Sang Bathara, sigra nggeblas marepeki dununging daya pangaribawa, jebul manggon ana njero sasana pasiraman. Sakala kagyat kang tumingal, kekarone padha pandeng-pandengan, sakecap tan ana kang angandika, mung kena dayaning aji Adityahreday mau, embuh sapa kang miwiti datan saranta kekarone wus klelep ing madyaning yuda pulang asmara. Mangka Dewi Kunthi isih kenya, banjur nggarbini. Geger negara Mandura, Begawan Druwasa tinimbalan, pungkasaning jabang bayi kang neng guwa garba nuli sinidhikara. Bareng wis samekta, ana kaelokan si jabang mijil saka ing karnane Dewi Kunthi. Miyos kakung bagus glewo-glewo, winadhahan kandhaga kalarung ing narmada ( bengawan).

Panjebar Semangat-14/2005

Wenehana tandha ping ana aksara a, b, c, d, utawa e kang paling bener!

1.Bathara Surya sanajan dewa nduweni watak …… saengga putrane akeh

  1. angkara murka
  2. adil lan wicaksana
  3. ambeg paramaarta
  4. mbeling lan thukmis
  5. sekti mandraguna

2.         Ing ngisor iki putrane Bathara Surya sing patutan Ibu Dewi Windrati

A.  Anjana, Anjanarka, Anjani

B.  Anjana, Anjarnaka, Karno Basuseno

C.  Anjana, Anjani, Dewi Tapati

D.  Dewi Anjani, Dewi Tapati, Karno Basuseno

E.  Karno Basuseno, Sanghyang Rawiatmaja, Dewi Tapati

3.         Putrane Bathara Surya kang mijil saka Ibu Kunthi aran …

A.  Sanghyang Rawiatmaja

B.  Karno Basuseno

C.  Dewi Tapati

D.  Dewi Windrati

E.  Dewi Anjani

4.         Watake Maharsi Gutama sing patut tinuladha yaiku …

A.  sekti mandraguna

B.  ngerti sadurunge winarah

C.  mandi sabdane

D.  pinunjul nyimpen wewadi

E.  gemati marang putrane

5.         Bathara Surya kuwi putrane …

A.  Bathara Indra

B.  Bathara Guru

C.  Bathara Ismaya

D.  Bathara Wisnu

E.  Bathara Wiwaswat

6. Pitutur luhur kang ora cocok klawan pribadhine Bathara Surya yakuwi ….

  1. aja drengki
  2. aja ambeg siya
  3. aja nampik rezeki
  4. aja ngrusak pager ayu
  5. aja dahwen

7. Dene pitutur luhur kang bisa kapethik saka watak-wantune Resi Gotama yakuwi … kajaba …

  1. laku hambeging dahana
  2. laku hambeging kartika
  3. angrembuga kang perlu kewala
  4. aja lali penggawe becik
  5. aja dhemenn cidra

8. Dene pitutur kang bisa kapethik saka watak-wantune Dewi Windradi yakuwi …

  1. aja golek mungsuh
  2. aja gawe seriking liyan
  3. aja ngumbar hawa nepsu, mundhak sengsara uripe
  4.  aja dawa tangane
  5. Aja tumindak rusuh

9. Crita ing nduwur ngemu pitutur luhur ing ngisor iki kajaba ….

  1. Aja nguber hawa napsu, mundhak sengsara uripe
  2. Aja dumeh
  3. Aja ngrusak pager ayu
  4. Aja tumindak rusuh
  5. Aja gumedhe

UJIAN AKHIR SEKOLAH

TAHUN PELAJARAN 2010/2011

SMA SEKABUPATEN REMBANG

I.   Pilih salah siji wangsulan kang bener, banjur wenehana tandha[x] ing lembar jawab kang sumadya!

Kanggo pitakonan no 1-2

Presiden SBY, Selasa ngandharake, pamarentah nedya ngevakuasi warga NegaraIndonesiasing lagi kejebak kerusuhan ing Mesir.Pamarentahwisndhapuk satgas kanggo ngungsekake para WNI ing Mesir mau nggunakake pesawat sing mligi dicarter kanggo keperluan kuwi. Satgas dipandhegani dening tilas Menlu Nur Hasan Wirajuda lan diwakili dening Kasau Marsekal Madya Sukirno. Presidhen uga ndhawuhake murih satgas njamin keslametan lan nanggung logistike para WNI.

Demontrasi abuntut kerusuhan ing kutha Kairowislumaku pirang-pirang minggu pungkasan iki. Ewonan warga ndhesek Hosni Mubarak kangwis30 njabat presiden mudhun saka palungguhane.

  1. Sapa sing mandhegani evakuasi WNI         sing kajebak kerusuhan ing Mesir?
    1. Satgas
    2. Mantan menlu
    3. Kasau
    4. KBRI
    5. Pamarentah
  1. Apa sing njalari ananing kerusuhan ing Mesir?
    1. Warga njaluk Hosni Mubarak mudhun saka palungguhane
    2. Ananing konflik politik
    3. Marga kesuwen anggone nguwasani Mesir
    4. Ananing serangan militer saka manca
    5. Mesir lagi nandhang krisis

Kanggo pitakonan no3-5

Aja turu sore kaki

Ana dewa nganglang jagad

Nyangking bokor kencanane

Isine donga tetulak

Sandhang kalawan pangan

Yaiku bageyanipun

Wong urip sabar narima

  1. Nitik paugarane tembang ing ndhuwur kalebu tembang macapat….
    1. Maskumambang
    2. Durma
    3. Pangkur
    4. Asmaradana
    5. Kinanthi
    6. Kepriye watake tembang ing ndhuwur kuwi?
      1. Sembrana parikena
      2. Grapyak semanak
      3. Nelangsa ngeres-eresi
      4. Nesu
      5. Sedhih kranaasmara
      6. Manut isine tembang ing nduwur wong sing ora keduman rejeki yaiku wong sing….
        1. Sabar
        2. Kerep turu wayah sore
        3. Narima
        4. Ngarep-arep rejeki
        5. Sabar lan narima

Kanggo pitakonan no 6-7

“ Aku njaluk ngapura Dan, gambaran tresna antarane kowe lan aku pranyata geseh. Mbokmenawa kanggomu aku kalebu sing ketinggalan jaman. Pancen tresna kanthi ngumbar hawa nepsu, saikiwislumrah ing ngendi-endi. Nanging aku isih duwe harga dhiri. Aku emoh katut dalanmu kang kebak resiko lan dosa. Yen kowe ngira aku sing pas kanggo kowe, marga sadurunge aku tansah nuruti kekarepanmu, kowe salah. Aku dudu wong sing kokkarepake kanggo kuwi. dudu aku.” aku njerit sora ing batin.

  1. Amanat kang bisa kapethik saka perangan crita ing ndhuwur yaiku…
    1. Wong kang tansah ngugemi janji
    2. Wong sing duwe kekarepan
    3. Wong kang emoh tumindak ala marga rumangsa isih nduweni harga dhiri
    4. Wong sing ngumbar hawa nepsu
    5. Wong kang kebek resiko lan dosa
  1. Unsur sing kinandut ana cerkak ing ndhuwur sing paling kuwat yaiku…
    1. Watak
    2. Paraga
    3. Latar
    4. Tema
    5. Amanat

Kanggo pitakonan no 8-9

Kairing sagunging pakurmatan

Nuwun, kula ngaturi uninga,menawi tanpa alangan,benjing dinten Senin Pon, Surya kaping 12 Besar utawi Surya kaping 25 Juni 2010 ,kula badhe ngemah-emahaken anak kula estri nama Rr.  Endang Pratiwi pikantuk R .B. Bambang Susilo, putra ragil Bapak Harjo Siswoko

Wondene ijab paningkahipun kepanggih ing griya kula Kampung Raganatan Ngayogyakarta.

Ingkang punika manawi ndadosaken dhanganing penggalih, benjing dinten Senin Pon, wanci jam 10.00, panjenengansedaya kula suwun rawuh ing griya kula, keparenga paring berkah pangestu wilujeng dhumateng anak kula pengantin kakalih sumrambah ing seddayanipun

Wasana sanget ing pangajeng-ajeng kula menggah rawuh panjenengan sekaliyan.

                        Raganatan, 17 Maret 2011

                                Saking kula saha semah

                                                Pujaharjo

  1. Nitik isine layang ing ndhuwur kalebu layang….
    1. Iber-iber
    2. Kitir
    3. Prajanjen
    4. Ulem
    5. Pribadi
  1. Dene isi wigatine layang ing nduwur yaiku….
    1. Bab supitan
    2. Bab palakrama
    3. Bab ambal warsa
    4. Bab prajanjen
    5. Bab dol tinuku
  1. Ing ngisor iki sing kalebu satata basa …
    1. Salam taklim
    2. Lingsir wengi ing satengahing gunung Lawu
    3. Ingkang putra
    4. Katur Bapak saha Ibu ingSemarang
    5. Rembang,14 Pebruari 2011
  1. Perangan layang kang nuduhake pernahe apa sing nulis layang lan sing dikirimi….
    1. Adangiyah
    2. Satata basa
    3. Paprenah
    4. Asma
    5. Titimangsa
    6. Jamur upas, jamur pari

……………………

……

Isine parikan ing ndhuwur sing mathuk yaiku….

  1. Aja kowe, ora diwenehi
  2. Arep tinjo, dioncati
  3. Aja nangis, ayo lunga
  4. Jare welas, ninggal janji
  5. Tiwas magang ora dadi

……………………….

Endi tembung ing ngisor iki sing ora mathuk kanggo isi parikan ing ndhuwur?

  1. Luwih becik sing prasaja
  2. Becik ketitik ala ketara
  3. Ngguyu nyekiklik tandha suka
  4. Sikil keceklik krasa lara
  5. Murih apa aku nandhang lara
  1. Roning kamal, putrane pandhita Durna. Mumpung anom ngudiya laku utama.

Wangsalan ing ndhuwur kalebu wangsalan…….

  1. Lamba
  2. Rangkep
  3. Edipeni
  4. Padinan
  5. Memet
  1. Mina galak ing samodra, coba yen wani bacutna omonganmu.

Batangane wangsalan ing ndhuwur yaiku…..

  1. Kebacut
  2. Bacutna
  3. Coban
  4. Coba
  5. Iwak cucut
  1. Runtuhing krajan Majapahit ditengeri senglalan kang unine “ Sirna ilang kertaning bumi”, iku nduduhake angka taun…..

C.  1600     D. 1400      E.1700

  1. Ing ngisor iki tembung sing kalebu watak loro yaiku….
    1. Gusti
    2. Musna
    3. Asta
    4. Turangga
    5. Ratu

Kanggo pitakonan no 18-20

Angin sore kang tumiyup santer

Mbarengi keplasing panyawan

Kaya jemparing linepas saka gandewa

Dumadakan kandheg jegreg ing sikile merapi

Nggelar panyawang

Njembarake pangerten

Ngresepi kaendahan

  1. Irah-irahan kang mathuk kanggo geguritan ing ndhuwur yaiku….
    1. Kaendahan ing wayah esuk
    2. Kaendahan Merapi wayah sore
    3. Blegere gunung Merapi
    4. Sumilir angin tumiyup
    5. Gunung Merapi krodha
  1. Isi geguritan ing ndhuwur ana ing ngisor iki , kajaba….
    1. Kaendahan ing wayah wengi
    2. Kaendahaning  Merapi
    3. Nyawang Merapi ing wayah sore
    4. Ngresepi kaendahan ing wayah sore
    5. Nyawang kaendahan mbarengi angin sore kang tumiyup banter
    6. Apa tegese “ gandewa” ing geguritan kuwi?
      1. Panah
      2. Keris
      3. Gada
      4. Gaman
      5. Sanjata

Kanggo pitakonan n0 21-25

mkÓ|mtSurk/tnunÒ|tD[arhIsTi[mw$urk/t [d,I,$,]

?[j]oni=rer=[knNgihbli[nsTKtus\ d,I,$,@sunnNnKs_kuyu=feni=%urm=kunegrnS/t[a[wonNnMsrktSk$l,@bup[t[nWo[nogiri,$u [koa/[jo,@L[tn\[*o[yolli,$][gnLnKr=zv/,finseninHwn¿;27;[d[smBe/;2010;znkK[k[pzetTn¿;61;tau[nKo[nP[rnSi[mjbunF/mpnHi=b=slPgel/rn\,mkLumtSurk/tk+[wo[sSnunTutPm[rnThsupy[a=glHmBenTuk\ U,U.;skwitHficrfirevCnmpnHn$iti=gilS[rhni=m=@u!&r;9”[aorsifrwuhmulkegiytTnFiafniai=b=slPgel/rn\:p][tl[n@^J_%[zr!Wir*umi.

  1. Apa irah-irahane wacana ing ndhuwur?
    1. Maklumat Yogyakarta nuntut DIY
    2. Maklumat Kraton Sala nuntut DIS
    3. Maklumat Kasunanan Sala nuntut DIS
    4. Maklumat Kraton Surakarta nuntut DIS
    5. Maklumat Surakarta nuntut DIS
  1. Apa isine maklumat mau?
    1. Nuntut pamarentah enggal mbentuk UU DIS
    2. Nuntut pamarentah enggal mbentuk UU DIY
    3. Pemerintah kudu manut aspirasi rakyat
    4. Nagih baline DIY
    5. Nuntut pamarentah marga nyalahi UU
  1. Ing ngisor iki tlatah kang nyengkuyung anane status DIS kajaba….
    1. Kabupaten Wonogiri
    2. Boyolali
    3. Klaten
    4. Gunung Kidul
    5. Sragen
  1. Kapan maklumat nagih baline Surakartakuwi diadani…
    1. 28 Desember 2010
    2. 26 Desember 2010
    3. 27 Desember 2009
    4. 27 Desember 2010
    5. 27 Desember 2008
  1. Sapa sing paring pratelan yen adicara sakawit arep diadani ing Sitinggil?
    1. Mangkunagara IX
    2. KanjengPangeranWirabumi
    3. GKR Wandhansari
    4. Gusti Mung
    5. Pangeran Pujaningrat
  1. 26.  Saka ngrembaka nganti kuncara

Yen tinulis aksara jawa dadine….

  1. sk[z]mBkznTiku nCr
  2. skz}mBkznTikuvCr
  3. skz]emBkznTiku nCr
  4. ska[z]mBkaznTi kunCr
  5. skaz]emBkaznTi kunCr

Yen tinulis aksara jawa dadine ….

  1. Dedolan ing wayah awan mbebayani
  2. Dodolan ing wayah udan ambebayani
  3. Dedolan ing wayah udan mbebayani
  4. Dedolan ing wayah awan ambebayani
  5. Dodolan ing wayah udan mbebayani
  1. asM[nmenTeripendidikKnYaiku…
    1. m/tintlegw
    2. AnsHu/bni=rum\
    3. AnDimlr[z=
    4. muamMfNuh
    5. asnWiryud

Kanggo soal no 29-30

Mijil

Toya mijil saking lambung wukir

Gumrojog toyanjog

Tirta jroning jurang gumarenceng

Lir tinalang kekalene mili

Tetilase limit

Lelumute lunyu

  1. Gatra kaloro yen tinulis aksara jawa…..
    1. gum[ro[jo[gToy[nJo g\
    2. gu[m]o[jo[gToy[nJo g\
    3. gu[m]o[jo[gToy[vJo g\
    4. gu[mRo[jo[gToy[nJo g\
    5. gum[ro[jo[gToy [vJo g\
  1. Dene gatra kapinglimayen tinulis nganggo aksara jawa dadine….
    1. tetil[slimit\
    2. titil[sSlimit\
    3. C.     [ttilselimit\
    4. D.    tetil[sSlimit\
    5. E.     [ttil[sSlimit\

Kanggo pitakonan no 31-32

Nganyari Sepedha Motor

    Wissuwe anggone Sukar kepingin duwe sepedha motor lan lagi kasembadan nadyan ton-tonan lawas. Karepe ati kepengin nyenengake bojone diajak muter-muter karo ajar supaya luwih lanyah. Motor disetater, digenjot sepisan mesine urip. Marga saka kaca spion katon glibete klambi biru, Sukar banjur clathu,” Age mboncenga, ndang,…ndang nyengklaka,…….gelis!” kandhane. Sing dikongkon mung meneng wae. ”Ayo ta….gelis, maju bae, mepet lan cekelan” kandhane Sukar ora wani noleh. Nalika motor mlaku, gumune Sukar wong-wong sing padha ketemu padha surak, ngguyu nyekikik. Bareng tekan lapangan sepedha motor banjur kaputer bali mulih. Saeba kagete Sukar tekan omah bojonewisana ing ngarep lawang, ulate njegadhul.Motor banjur dipateni banjur noleh,…..”Husssss, Lha kok kowe ta,Nah.”Tuminah anjlog enggal mlebu omah. Kawit mau Tuminah isah-isah,krungu swara sepedha motor mlayu mengarep kepingin ngerti. Bojone Sukar lagi adus.Klambi biru sing dianggo Tuminah pancen klambine bojone Sukar singwisdilungsurke Tuminah.

  1. Nitik isine pengalaman kasebut kalebu crita…….
    1. Nyenengake
    2. Ngguyokake
    3. Sedhih
    4. Nelangsa
    5. Trenyuh
  1. Apa sing ndadekake Sukar digeguyu lan disesurak dening wong?
    1. Marga sepedha motore lawas
    2. Marga muter-muter kaya bocah cilik
    3. Margawisumur lagi bisa numpak sepedha motor
    4. Marga nalika muter arep tiba ing lapangan
    5. Marga sing digonceng ngruket dheweke kuwi rewange dudu bojone

Kanggo pitakonan no 33-38

B.Parto :Bu Jati mangke saestu ..(33)..

arisan?

B.Jati    :Inggih Bu, kula mangke..(33)..

B.Parto :Wonten ing ..(34)..Bu Jais?

B.Jati    :Inggih leres wonten ing..(34)..Bu

Jais.

B.Parto :Wulan ngajeng wonten ing..(34..)

kula.Mangga dipunsekecakaken

..(35)..kaliyan dipunsambi..(35)..

B.Jati    :Matur nuwun, kula saweg..(36)..

Kula badhe..(36)..photo punika.

Ingkang putra..(37)..pinten lan …

(37).. pinten?

B.Parto :Anak kula …(38)..kalih dene.(38).

setunggal.

  1. Tembung sing bener kanggo ngisi ceceg-ceceg no 33 yaiku….
    1. Kesah, kesah
    2. Tindak, kesah
    3. Tindak, tindak
    4. Kesah, tindak
    5. Tindak, lunga
  1. Tembung sing bener kanggo ngisi ceceg-ceceg no 34 yaiku….
    1. Griyanipun,griyanipun,griya
    2. Dalem,dalemipun,dalem
    3. Dalemipun,griyanipun,griya
    4. Dalemipun,dalemipun,griya
    5. Giyanipun,dalem,dalem
  1. Tembung sing bener kanggo ngisi ceceg-ceceg no 35 yaiku….
    1. Lenggahipun,dhaharanipun
    2. Lungguhipun,tetedhanipun
    3. Pinarakipun,dhaharanipun
    4. Lenggahipun,tetedhanipun
    5. Pnarakipun, tetedhanipun
  1. Tembung sing bener kanggo ngisi ceceg-ceceg no 36 yaiku….
    1. Dhahar,mriksani
    2. Dhahar, ningali
    3. Nedha, mriksani
    4. Nedha, ningali
    5. Nedha, ndeleng
  1. Tembung sing bener kanggo ngisi ceceg-ceceg no 37 yaiku….
    1. Lanangipun,wadonipun
    2. Jaleripun,estrinipun
    3. Jaleripun, estrinipun
    4. Jaleripun, wadonipun
    5. Kakungipun, putrinipun
  1. Tembung sing bener kanggo ngisi ceceg-ceceg no 38 yaiku….
    1. Lanang,wadonipun
    2. Jaler, putrinipun
    3. Jaler, estrinipun
    4. Jajer, wadonipun
    5. Kakung, putrinipun

Kanggo pitakonan no 39-45

Dewa Ruci

Madeg kraton Astinapura, Prabu Dhestarata kaadhep dening putra mbarepe.Surasane rembugan ana gandheng cenenge karo paprentahan Astina ing tembe mburine ngengeti para pandhawa wis wiwit diwasa.Duryudana ngesuk bapake,kapan bakal winisuda dadi Ratu Anom ing Astina.Sawetara Haryo Suman mbudidaya mbujuk Dhestarata supaya hak tumprap keprabon lan kraton Astina tetep dadi duweke Kurawa.

Sabanjure Duryudana,Dursasana lan sang paman Haryo Suman nganakake sapatemon, njaluk pambiyantu Resi Durna kanggo nyingkirake Bima. Ing sakawit Resi Durna kabotan nanging nalika diundhamana dununge Resi Durna ing Astina kang ora ucul saka lelabuhane lan lomane Prabu Dhestarata.Kasarung saka utang budi tundhone saguh mujudi panjaluke  Duryudana.

Resi Durna banjur nyeluk Bima,kanthi alesan ngluhurake asmane pandawa,  diutus golek banyu panguripan Tirtaprawita menyang gunung Candradimuka. Bima sanggup lan enggal budhal.Ing pinggire Gunung Candradimuka Bima ngamuk nganti diparani buta 2 kang nglarang Bima ngrusak tatanan ing kono, sidane geseh panemu banjur dadi bandayuda. Saking ampuhe Pancanaka Bima kasil mateni  buta mau lan badhar dadi Bethara Indra lan Bethara Bayu. Ing kono Bima diterangake lamun Tirtaprawita ora ana ing Gunung Candradimuka lan Bima didhawuhi bali ngadhep Resi Durna njaluk katrangan kang cetha dununge Tirtaprawita.

Baliing Pertapan Sokalima,Resi. Durna nampa tekane Bima, Bima ngandarake kabeh crita saka Bethara Indra,Resi Durna banjur kandha yen kabeh mau kanggo nguji kasabarane Bima, amarga Bima pancen santosa lan kuwat kekarepane, mula saiki dheweke nuduhake panggonan mapane Tirtaprawita yaiku ing dhasare samodra

….

  1. Apa kang dadi undheran ing lakon Dewa Ruci ?
    1. Duryudana diwisuda dadi Ratu Anom ing Astina
    2. Rekadayane kurawa lumantar Resi Durna nyingkirake Bima
    3. Pangamuke Bima ing Gunung Candradimuka
    4. Wejangane Bethara Indra Lan Bethara Bayu marang Bima
    5. Ujian Kesabarane Bima saka Resi Durna
  1.  Sapa putra mbarepe Dhestarata?
    1. Duryudana
    2. Dursasana
    3. Dursilawati
    4. Durmagati
    5. Kartamarma
  1. Sapa Haryo Suman kuwi sing kapernah paman karo Kurawa?
    1. Duryudana
    2. Resi Durna
    3. Dursasana
    4. Patih Sengkuni
    5. Durmagati
  1.  Resi Durna kuwi mapan ing pertapan…….
    1. Talkandha
    2. Saptaarga
    3. Retawu
    4. Guwa Kiskendha
    5. Sokalima
  1. Saking ampuhe Pancanaka, buta 2 kasil dipateni Bima lan badhar dadi Bethara Indra lan Bethara Bayu.Wujud apa Pancanaka Iku?
    1. Gada
    2. Trisula
    3. Kuku
    4. Cakra
    5. Panah
  1. Apa sejatine ancase Resi Durna ngutus Bima golek banyu panguripan Tirtaprawita?
    1. Ngarah patine Bima
    2. Ngluhurake  pandawa
    3. Kareben Bima luwih sentosa
    4. Kanggo nguji kesabarane Bima
    5. Marga yen ngentukke Tirta prawita Bima bakal kasembadan panjangkane
  1. Nalika Bima dituduhake sing kaping pindhone dening Resi Durna yen Tirtaprawita pancen ora ana ing Gunung Candradimuka nanging ana ing dhasare samodra, kabeh sedulure dalah ibune ora percaya yen Tirtaprawita iku ana,nanging keneng apa Bima panggah percaya lan tetep ngestokake dhawuhe Resi Durna?

Andharan ing ngisor sing ora jumbuh klawan isi lakon Dewa Ruci yaiku…..

  1. Marga Bima kepingin luwih kuwat saengga bisa ngalahake Kurawa
  2. Marga dhawuhe guru kuwi bisa pinercaya
  3. Ora ana guru kang mentala nyilakani anak muride
  4. Marga kamantepan lan kapercayan marang gurune
  5. Marga iman kang kendel kumandel sing bisa nylametake Bima

Kanggo pitakonan no 46-48

Assalamualaikum Wr, Wb.

Allahu Akbar, Allahu Akbar, Allahu Akbar

Parasedherek muslimin lan muslimat, ing dinten riyaya Idul Fitri punika kalebet dinten ingkang mulya tumrapipun umat Islam, ingkang sami suka sukur amargi sampun ngrampungaken anggenipun nindakaken siyam ing wulan romadhon setunggal wulan.

Parasedherek muslimin muslimat ingkang minulya,begja sanget tumrap para sedherek ingkang sami enggal-enggal nindakaken kewajiban,ingkang sampun katetepaken dhumateng kita sedaya umat Islam, inggih punika ngedalaken zakat fitrah, minangka kangge nyuceni badan kita tuwin ndadosaken sebab leburing sedaya dosa wekdal ngibadah siyam kita.

………………………………………

  1. Andharan khotbah kuwi diwenehake nalika acara…….
    1. Pengajian
    2. Sholat idul adha
    3. Sholat Idul Fitri
    4. Sholat Tarawih
    5. Sholat Jumat
  1. Manut khotbah kuwi apa kang ditindakake supaya ibadah siyam katrima sampurna dening Allah?
    1. Bayar zakat fitrah
    2. Sholat Tarawih
    3. Sholat Idul Adha
    4. Sholat Idul Fitri
    5. Bayar sodaqoh
  1. Pratelan ing ngisor kang jumbuh karo khotbah ing ndhuwur yaiku….
    1. Nindakake pasa ing dina Idul Fitri halal
    2. Sarampunge pasa romadhon bayar zakat maal
    3. Pasa romadhon katrima sampurna sanadyan during mbayar zakat fitrah
    4. Ing wulan romadhon diadohake saka siksa neraka lan diparingi ganjaran matikel-tikel
    5. Diajab supaya ora cepet-cepet mbayar zakat fitrah
  1. Kanggo mengeti miyose Ibu Kartini, Dinas Pariwisata ngadani lomba sesorah kanggo para siswa-siswi SMA.Gandheng ora nate melu lomba Nabila nulis pidhatone banjur diapalke. Metodhe kang digunakake Nabila yaiku….
    1. Metode naskah
    2. Metode impromptu
    3. Metode apalan
    4. Metode tanpa persiapan
    5. Metode teknik
  1. Patrape wong sesorah ana ing ngisor iki kajaba…….
    1. Sikap luwes
    2. Swara samadya
    3. Ngadeg kanti kapitayan
    4. Pandhangan warata
    5. Nyandhang sarwa apik
  1. Ing ngisor iki tembung sing ngalami pangrembakaning makna…..
    1. Operasi Caesar
    2. Suster
    3. Sarjana
    4. Pandhita
    5. Germa
  1. Dene sing kalebu panyusutan makna……….
    1. Operasi cesar
    2. Dhosen
    3. Putra
    4. Bapak
    5. Ibu
  1. Ing mangsa karolas utawa sadda ora ana wong kringeten marga ing mangsa iki mangsa bedhidhing. Mangsa karolas iki cinandra….
    1. Sotya murca saking embanan
    2. Anjrah jronning kayun
    3. Sotya sinarawedi
    4. Tirta sah saking sasana
    5. Suta manut ing bapa
  1. Ing mangsa iki akeh lemah padha mlethek utawa nela. Mangsa iki dicandra……
    1. Sotya murca saking embanan
    2. Bantala rengka
    3. Sotya sinarawedi
    4. Tirta sah saking sasana
    5. Suta manut ing bapa
  1. Ing ngisor iki sing kalebu gugon tuhon kang isi wasita sinandi yaiku…..
    1. Bocah ontang – anting
    2. Aja lelungan dina senin
    3. Aja akekudhung kukusan
    4. Aja pijet ing dina setu
    5. Aja mantu ing wulan sura
  1. ing ngisor iki kalebu bocah sukerta sing cacahe 3 kajaba…..
    1. Pancuran kapit sendhang
    2. Sendhang kapit pancuran
    3. Cukit dulit
    4. Gotong mayit
    5. Saramba

Kanggo pitakonan no 57-58

Wara-Wara

Perlu kawuningan bilih Pakeliran Padhat kanthi lakon” Semar Mbangun Kahyangan” dening dhalang Bambang Sulanjari S.S badhe dipunadani mbenjang: :

Surya kaping : 15 Nopember 2010

Tabuh            :  20.00 WIB

Mapan           :  Alun-alun Rembang

Matur muwun dhumateng kawigatosanipun.

Ttd

Ketua sanggar seni Kab

Rembang

  1. Apa isine wara-wara ing ndhuwur?
    1. Pementasan drama
    2. Pementasan kehoprak
    3. Pementasan wayang
    4. Pementasan sandiwara
    5. Pementasan ludruk
  1. Katujokake marang sapa wara-wara iku?
    1. Masyarakat Rembang
    2. Ketua sanggar seni Kab Rembang
    3. Bapak Bambang Sulanjari S.S
    4. Umum
    5. Masyarakat sacedhake alun-alun Rembang

Tandha Bebaya

Asdiarti : Kowe during mulih Yan?

Yanti     : ( ora  mangsuli mung gedheg

karo mbacutake anggone

maca buku)

Asdiarti : Ana apa ta, Yan?

Yanti     : (gedheg-gedheg)

Asdiarti : Aku jan-janewisngerti persoal

anmu. Ning apa ora luwih becik

kowe blaka karo aku. Mbok me

nawa aku ya bisa mbiyantu se

thithik.

Yanti     : Ruwet banget As,awake dhewe

Iki angel-angel sinau, sekolah,

nanging ora ana gunane. Duwe

bojo , dadi ibu. Apa? Nanging

ora usah kuwatir aku saguh

ngatasi perkaraku dhewe tanpa

cawe-cawemu.

Asdiarti : Arep? (nawani rokok)

………………………………………………

  1. Watake Yanti ana drama ing nduwur…..
    1. Gampang putus asa
    2. Ulet lan tekun
    3. Urakan
    4. Tukang mabuk
    5. Seneng nggunakake obat
    6. Ana ngendi latar kedadeyan crita drama ing ndwuwur?
      1. Ing sekolahan
      2. Ing kos-kosan
      3. Ing restoran
      4. Ing diskotik
      5. Ing omahe dhewe

Posted in: Uncategorized