งาน วิเคราะห์ การ ร้อย เรียง ประโยค

ประโยค            ความคิดของบุคคลสื่อสารเป็นภาษาพูด ภาษาเขียน ซึ่งขึ้นอยู่กับองค์ประกอบ คือ 1. ผู้ส่งสาร 2. สาร 3. ผู้รับสาร ที่จะทำให้สารนั้นเป็นภาษาที่ดี ผู้รับสารเข้าใจสารที่ผู้ส่งสารส่งสารนั้น ผู้รับจะวิเคราะห์ สังเคราะห์สารเพื่อเข้าใจสารนั้น สารนี้จะเรียบเรียงเป็นถ้อยคำ หรือประโยคอาจจะแตกต่างกันด้านต่าง ๆ ต่อไปนี้            1.  ส่วนประกอบของประโยค            2.  ลำดับคำในประโยค            3.  ความยาวของประโยค

           4.  เจตนาของผู้ส่งสารที่แสดงในประโยค

          1.ส่วนประกอบของประโยค

มีส่วนประกอบสำคัญ 2 ส่วน คือ                      ภาคประธาน        และภาคแสดง                      คุณยาย              ชอบกุหลาบ            เราอาจเพิ่มส่วนขยายประโยคได้อีก

                     คุณยายคนนั้น      ชอบกุหลาบแดง

                     ประโยค ที่อยู่ข้างบ้านฉันขยายคุณยาย      ที่ฉันให้ท่านขยายกุหลาบ

           2.ลำดับคำในประโยค            การเรียงลำดับในประโยค ในภาษาไทยมีความสำคัญมาก เพราะเป็นการบอกตำแหน่ง หน้าที่ของคำในประโยค หากเรียงผิดที่ความหมายจะเปลี่ยนแปลงไป เช่น ใครใช้ให้ไป ใครไปให้ใช้ ใช้ใครไปให้ ให้ใครใช้ไป

3.ความยาวของประโยค            ประโยคจะยาวออกไปได้ถ้ามีรายละเอียดมากขึ้น เช่น รายละเอียดเกี่ยวกับ เวลา สถานที่ สาเหตุที่ทำให้เกิดเหตุการณ์ นอกจากนี้ประโยคอาจจะยาวเพราะมีคำขยายนามหรือกริยาในประโยค ถ้าไม่ต้องการให้ประโยคยาวเกินไป อาจจะแยกรายละเอียดไว้อีกประโยคหนึ่งหรือหลายประโยคก็ได้ หรืออาจจะใช้การละคำซ้ำ ข้อความซ้ำ การหาคำอื่นมาแทนเพื่อให้ประโยคสั้นลงก็ได้

                    1.  คุณสมศักดิ์ได้รับเลือกเป็นประธาน                     2.  คุณสมศักดิ์ได้รับเลือกเป็นประธานคณะกรรมการชมรมวิทยาศาสตร์                     3.  คุณสมศักดิ์ที่เป็นพี่ชายคุณน้อยได้รับเลือกเป็นประธานคณะกรรมการชมรมวิทยาศาสตร์คนล่าสุด

4.เจตนาของผู้ส่งสารที่แสดงออกในประโยค            ถ้าแบ่งประโยคตามเจตนาของผู้ส่งสารจะได้เป็น 3 ประเภท ดังนี้

                     1.ประโยคแจ้งให้ทราบ คือประโยคบอกเล่า แจ้งความบางเรื่อง อาจจะเป็นความสั้น ๆ หรือบอกรายละเอียดซึ่งผู้แจ้งจะใช้วิธีการขยายความประโยค โดยใช้ภาคขยาย ประโยคแจ้งให้ทราบมีเนื้อความปฏิเสธจะมีคำปฏิเสธ เช่น ไม่ มิ หามิได้ อยู่ด้วย
                               ตัวอย่าง                                ก.  นักเรียนบางคนชอบเรียนหนังสือ               (ประโยคแจ้งให้ทราบ)                                ข.  นักเรียนบางคนไม่ชอบเรียนหนังสือ            (ประโยคแจ้งให้ทราบที่มีเนื้อความปฏิเสธ)

                     2.ประโยคถามให้ตอบ คือประโยคสอบถาม มีลักษณะประโยคเช่นเดียวกับประโยคแจ้งให้ทราบแตกต่างกันแต่เพียงว่าประโยคถามให้ตอบจะมีคำ ไหน ใคร อะไร ที่ไหน เมื่อไร อย่างไร หรือ ถ้าถามให้ตอบใช้เชิงปฏิเสธจะใช้คำปฏิเสธ หรือไม่ ไหม

ตัวอย่าง                                ก. คุณชอบอ่านเรื่องแปลหรือ         (ประโยคถามให้ตอบ)                                ข. คุณไม่ชอบอ่านเรื่องแปลหรือ      (ประโยคถามให้ตอบที่มีเนื้อความปฏิเสธ)                                ก. ใครอยากไปเที่ยวบ้าง              (ประโยคถามให้ตอบ)                                ข. ใครไม่อยากไปเที่ยวบ้าง           (ประโยคถามให้ตอบที่มีเนื้อความปฏิเสธ)

                     3.ประโยคบอกให้ทำ

                     ประโยคบอกให้ทำที่มีเนื้อความปฏิเสธ จะมีคำอย่านำหน้าคำกริยา หรือถ้ามีคำช่วยกริยา ต้อง อยู่หน้าคำกริยา ก็จะมีคำปฏิเสธไม่อยู่หลังคำช่วยกริยา คือใช้ว่า “ต้อง.....ไม่”

                                ตัวอย่าง

                                ข.  อย่าเปิดไปซิ                    (ประโยคบอกให้ทำที่มีเนื้อความปฏิเสธ)

หลักทั่วไปในการร้อยเรียงประโยค            วิธีการร้อยเรียงประโยคให้มีความสัมพันธ์หรือเกี่ยวข้องต่อเนื่องกันมี 4 วิธีดังต่อไปนี้                      ก. การเชื่อม                      ข. การซ้ำ                      ค. การละ                      ง. การแทน

           การร้อยเรียงประโยคโดยการเชื่อม ส่วนที่ใช้เชื่อม คือ สันธานหรือสันธานวลี ช่วยในการร้อยเรียงประโยคเพื่อแสดงความหมายในลักษณะต่าง ๆ กันดังนี้

                     2. เชื่อมเพื่อแสดงเนื้อความให้เลือกเอาอย่างใดอย่างหนึ่ง คำหรือวลีที่ใช้เชื่อม เช่น หรือ, มิฉะนั้น, หรือไม่ก็

                     3. เชื่อมเพื่อแสดงเนื้อความขัดแย้งกัน คำหรือวลีที่ใช้เชื่อม เช่น แต่, ทว่า, แต่ทว่า, แม้ว่า...ก็ยัง, ถึง...ก็

                     4. เชื่อมเพื่อแสดงเนื้อความเป็นเหตุเป็นผลกัน คำหรือวลีที่ใช้เชื่อม เช่น จน, จึง, เลย, ดังนั้น...จึง, เพราะ...จึง

                     5. เชื่อมเพื่อแสดงเนื้อความที่เกี่ยวข้องกันในลักษณะที่เป็นเงื่อนไข คำหรือวลีที่ใช้เชื่อม เช่น ถ้า...ก็, ถ้า...แล้ว, เมื่อ...ก็

6. เชื่อมเพื่อแสดงเนื้อความที่เกี่ยวข้องกันทางเวลา คำหรือวลีที่ใช้เชื่อม เช่น แล้ว, แล้วจึง, ต่อจากนั้น, ต่อมา
                               ตัวอย่าง                                (1) เขาเล่นกับสุนัขตัวโปรดราวครึ่งชั่วโมง ต่อจากนั้นจึงไปรดน้ำต้นไม้

                               (2) ที่ตรงนั้นกลายเป็นชุมชน ต่อมาก็เปลี่ยนสภาพเป็นเมืองใหญ่

           การร้อยเรียงประโยคโดยการซ้ำ            การซ้ำจะช่วยให้เนื้อความในประโยคที่ร้อยเรียงกันมีความชัดเจน บางครั้งก็ช่วยเน้นความ ส่วนที่ซ้ำจะปรากฏในประโยคหลัง อาจเป็นคำหรือวลีก็ได้ ซ้ำคำหรือวลีที่กล่าวถึงแล้วในประโยคแรก บางครั้งส่วนที่ซ้ำนี้อาจมีคำนิยมวิเศษณ์ (นี้, นั้น, โน้น, นี่, นั่น, โน่น) มาขยายด้วย

                     ตัวอย่าง

การร้อยเรียงประโยคโดยการละ            ในการร้อยเรียงประโยค บางครั้งจำเป็นต้องละคำบางคำเพื่อความสละสลวยและความกระชับรัดกุมของภาษา ถ้ากล่าวซ้ำในทุก ๆ ประโยค อาจเป็นการใช้ภาษาฟุ่มเฟือย ทำให้เสียความไพเราะของภาษาได้

                     ตัวอย่าง

การร้อยเรียงประโยคโดยการแทน            คำหรือวลีที่ใช้แทนคำหรือวลีในประโยคแรก ส่วนใหญ่จะเป็นคำสรรพนาม สรรพนามวลี คำนาม นามวลี การใช้คำแทน เพราะประโยคหลังกล่าวถึงสภาพ เหตุการณ์ การกระทำหรือสิ่งเดียวกัน

                     ตัวอย่าง

ความรู้เรื่องประโยคมีประโยชน์ดังนี้            1. ช่วยให้สามารถวิเคราะห์ประโยคที่ซับซ้อนได้เข้าใจได้ง่ายขึ้น

           2. ช่วยให้สร้าง หรือสังเคราะห์ประโยคได้ถูกต้องตามระเบียบของภาษา

Page 2

การใช้ถ้อยคำให้มีประสิทธิผล            การใช้ถ้อยคำนั่นมีจุดมุ่งหมายสำคัญที่สุดคือช่วยให้มนุษย์สื่อสารกันได้อย่างมีประสิทธิผล มนุษย์จะใช้ถ้อยคำให้มีประสิทธิผลได้จำเป็นต้องรู้จักถ้อยคำและเข้าใจความหมายของถ้อยคำเป็นอย่างดี ดังนี้

2.วิธีการใช้ถ้อยคำ การใช้ถ้อยคำให้มีประสิทธิผลมีข้อควรคำนึงดังต่อไปนี้                      2.1  การใช้คำให้ตรงตามความหมาย                      2.2  การใช้คำให้ตรงตามความนิยมของผู้ที่ใช้ภาษาเดียวกัน                      2.3  การใช้คำให้เหมาะกับกาลเทศะและบุคคล                      2.4  การใช้คำไม่ซ้ำซาก คือ รู้จักหลากคำ

                     2.5  การใช้คำให้เห็นภาพ

Page 3

ส่วนประกอบของภาษา            ทุกภาษาใช้เสียงสื่อความหมาย  แต่มีบางภาษาที่มีตัวหนังสือหรือมีตัวอักษรแทนเสียงเพื่อสื่อความหมาย  เช่นภาษาไทย  ชุมชนที่มีการเขียนเป็นลายลักษณ์อักษรย่อมพัฒนาไปได้รวดเร็วกว่าชุมชนที่ไม่มี  เพราะภาษาเขียนช่วยเก็บสะสม  สืบทอดความรู้  ความคิดและประสบการณ์ของคนรุ่นก่อนมาสู่คนรุ่นหลัง  และยังเผยแพร่ไปได้กว้างขวาง            ภาษาเขียนของบางชนชาติ  เช่นภาษาจีน  เป็นตัวเขียนแทนคำ  เพราะมีวิวัฒนาการมาจากภาพตัวเขียนหนึ่งตัวใช้แทนคำหนึ่งคำ  ภาษาจีนจึงมีตังเขียนจำนวนมากพอ ๆ กับจำนวนคำ            บางภาษาใช้ตัวเขียนแทนพยางค์  เช่น  ภาษาญี่ปุ่น  ตัวเขียนแต่ละตัวออกเสียงเป็นพยางค์  ซึ่งประกอบด้วยเสียงพยัญชนะและเสียงสระ  พยางค์หนึ่ง ๆ อาจใช้คำในหลายคำ  ตัวเขียนจึงมีน้อยกว่าตัวเขียนแทนคำ            ตัวเขียนประเภทสุดท้ายใช้แทนเสียงเรียกว่า  “อักษร”  อักษรตัวหนึ่ง ๆ  มักใช้แทนเสียงหนึ่ง ๆ ภาษาเขียนที่ใช้ตัวอักษรมีตัวเขียนไม่มากเพราะ  แต่ละภาษามีเสียงจำนวนจำกัด            ภาษาทุกภาษามีเสียงสระเสียงพยัญชนะ  มีน้อยภาษาที่มีเสียงวรรณยุกต์ด้วย  เช่น  ภาษาไทย  ภาจีน  และภาษาลาว  ตัวอักษรในภาษาไทยจึงมีทั้งสระ  พยัญชนะ  และวรรณยุกต์

          ลักษณะควรสังเกตของเสียงและอักษรไทยทั้ง  ๓  ประเภท  คือ

                    1. รูปพยัญชนะที่มีเครื่องหมายทัณฑฆาตกำกับ  อาทิ  องค์  สังข์  สงฆ์

สระ           เดิมสระ  ในภาษาไทยมี  ๒๑ รูป  ๓๒ เสียง  แบ่งเป็น           สระเดี่ยว           ๑๘ เสียง           สระประสม           ๖ เสียง           สระเกิน               ๘ เสียง

                    สระเดี่ยว  หรือ  สระแท้  มี  ๑๘  เสียง  แบ่งเป็นสระเสียงสั้น  ๙  เสียง  สระเสียงยาว ๙ เสียง  ดังนี้

                     สระประสม  นักภาษาศาสตร์บางคนเรียกว่า  สระเลื่อน  มี  ๖  เสียง  คือ

สระเกิน  มี  ๘ เสียง  ได้แก่  อำ  ไอ  ใอ  เอา  ฤ  ฤๅ  ฦ  ฦๅ  ซึ่งในปัจจุบันถือกันว่าเสียงสระทั้ง  ๘  นี้เป็นพยางค์   เพราะมีทั้งเสียงพยัญชนะต้น  สระ  ตัวสะกด  และวรรณยุกต์  อาทิ  อำ  อ  เป็นพยัญชนะต้น  สระอะ  มี  ม  เป็นตัวสะกด  มีเสียงวรรณยุกต์สามัญ  เอา  อ  เป็นพยัญชนะต้น  สระอะ  มี  ว  เป็นตัวสะกด  มีเสียงวรรณยุกต์สามัญ  เป็นต้น                       การใช้รูปสระแทนเสียงสระในภาษาไทย  ยังมีลักษณะที่ควรสังเกตอื่น ๆ  ดังนี้                      1. เสียงสระบางเสียงใช้อักษรแทนได้หลายรูป  เช่น  อะ  มี  ม  เป็นเสียงพยัญชนะท้ายหรือเป็นตัวสะกด  อาจใช้ –ำ –ัม –รรม  ทำสับสนว่าคำ  เช่น  “อัมพร”  ที่แปลว่า  ท้องฟ้า  จะสะกดอย่างไร  “กรรม”  ที่แปลว่า  การกระทำ  จะสะกดอย่างไร  เป็นต้น                      2. คำบางคำรูปสระบางรูปไม่ออกเสียง  อาทิ  -ิ  และ –ุ  ในคำว่า  ธาตุ  เหตุ  ญาติ  เป็นต้น                      3. คำบางคำมีเสียงสระ  อะ  แต่ไม่ปรากฏรูปวิสรรชนีย์  อาทิ  ทลาย  อร่อย  อร่าม  สนิท  เป็นต้น

                     4. รูปสระบางรูปมีเสียงซ้ำกัน  เช่น  เ-อ  กับ  เ-ิ ,  ใ-  กับ  ไ-  เป็นต้น  เช่นในคำว่า  เกิด  เทิน  เทอม  เทอญ  ไข่  ใฝ่  ไยดี  ลำไย  เป็นต้น

           คำบางคำรูปและเสียงวรรณยุกต์ไม่ตรงกัน  พยัญชนะต้น  สระ  และพยัญชนะตัวสะกดก็มีความสำคัญต่อการผันวรรณยุกต์เช่นกัน  ดังที่นักเรียนได้เรียนมาแล้วในชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น การเขียนภาษาไทยในปัจจุบันแม้จะมีลักษณะต่าง ๆ  ที่คิดว่าเป็นปัญหาอยู่บ้างก็ตาม  แต่ก็มีข้อดีเป็นอันมาก  อาทิ            1. ช่วยให้ทราบความหมายของคำพ้องเสียง  เมื่อเราเขียนโดยพยายามรักษารูปคำเดิมไว้  อาทิ  การ  กาล  กาญจน์  กานท์  กาน  กาฬ

           2. ช่วยในการสันนิษฐานการออกเสียงคำต่างๆ  ในสมัยก่อนได้  อาทิ  คำที่ใช้ไม้ม้วนมี  ๒๐  คำ  เท่านั้น  สำหรับคำที่ออกเสียง  ย  ก็มีทั้งใช้อักษร  ญ  อย  หย  ย  ซึ่งต่อมาเสียงของคำเหล่านี้เปลี่ยนไปโดยเฉพาะในภาษาไทยกลาง  คือ  ออกเสียงเหมือนกันหมด

          เสียงหนักและเสียงเบา            ส่วนประกอบของภาษาไทยอีกประการหนึ่งคือ  การออกเสียงคำไทยนั้น  โดยปกติมิได้ออกเสมอกันทุกพยางค์  กล่าวคือ  ถ้าคำพยางค์เดียวในประโยคบางคำก็อาจไม่ออกเสียงหนัก  และถ้าเป็นคำหลายพยางค์   แต่ละพยางค์ก็อาจออกเสียง  เช่น

                    ทรัพยากร           ลงเสียงหนักที่  ทรัพ  ยา  และกร                     เจดีย์ยุทธหัตถี      ลงเสียงหนักที่  ดีย์  ยุท  หัต  และถี                     พยางค์  เกิดจากพยัญชนะ  สระ  และวรรณยุกต์  ระกอบกันขึ้น            การออกเสียงคำไทยนั้นโดยปกติมิได้ออกเสมอกันทุกพยางค์จะมีเสียงหนักเบาไม่เท่ากันตำแหน่งของพยางค์ในคำมีข้อสังเกตด้วยคือ  บางพยางค์อาจปรากฏร่วมกับพยางค์อื่นจึงจะมีความหมายแต่บางพยางค์ก็ได้  การลงเสียงหนักเบาจะลงเสียงหนักเบาตามหน้าที่และความหมายของคำในประโยคไม่เท่ากันส่วนใหญ่เราจะเน้นหนักกับคำที่เป็นประธาน  กริยา  กรรม  หรือคำที่ทำหน้าที่ขยายประธาน  กริยา  กรรม   ส่วนคำที่ใช้แสดงความสัมพันธ์ของคนอื่นทำหน้าที่เป็นคำเชื่อมเรามักจะไม่เน้นเสียงหนัก            อีกประการหนึ่งหากเนาพิจารณาถึงเจตนาของผู้ส่งสาร  หรือผู้พูด  การลงเสี่ยงหนักเบาของคำก็จะลงตามอารมณ์ความรู้สึกนั้น ๆ  เช่น

                     คุณแม่กะจะไปเชียงใหม่กะคุณพ่อ

Page 4

           คำว่า “วัฒนธรรม” ที่ใช้อยู่ในภาษาไทยปัจจุบันนี้มีความหมายกว้าง ใช้ได้หลายโอกาสหลายบริบท  อาจหมายถึงประเพณี หรือ สิ่งหนึ่งในโอกาสหนึ่ง หรือ อีกสิ่งหนึ่งในอีกโอกาสหนึ่ง
           แต่ในที่นี้  วัฒนธรรม  หมายถึง ระบบการดำเนินชีวิต  หรือ แบบแผนชีวิต  รวมถึงเครื่อง
อุปโภคและบริโภค สถาบัน  ประเพณี  ศิลปะ  ความรู้สึกต่อสิ่งต่างๆ หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ สิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นเพื่อประโยชน์ของสังคมของตน  ดังนั้นสิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติจะไม่นับว่าเป็นวัฒนธรรมแต่ภาษาเป็นสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นมา จึงจัดว่าเป็นวัฒนธรรมสาขาหนึ่งด้วย

มนุษย์กับวัฒนธรรม            มนุษย์เป็นสัตว์สังคมที่เลี้ยงลูกด้วยนม  อยู่รวมกันเป็นฝูงเช่นเดียวกับสัตว์บางชนิด  การอยู่รวมกันของมนุษย์และสัตว์นั้นจำเป็นต้องมีวัฒนธรรมของกลุ่มตน  เช่น มีระบบการปกครอง  มีกฎเกณฑ์สังคมของสัตว์  เพราะมนุษย์มีภาษาเป็นเครื่องมือในการถ่ายทอดลักษณะและรักษาวัฒนธรรม  จนทำให้เกิดสถาบันต่างๆ ขึ้นมากมาย  อาทิ

           สถาบันการปกครอง  เป็นสถาบันแรกของมนุษย์ที่มีผู้นำหรือหัวหน้าเป็นผู้ควบคุม  โดยการใช้กำลัง

ดังนั้นจึงกล่าวได้ว่า  การที่วัฒนธรรมของมนุษย์เจริญก้าวหน้ามาจนทุกวันนี้  เพราะมนุษย์มีภาษาสำหรับสื่อสารและถ่ายทอดวัฒนธรรมนั่นเอง

ความหลากหลายของวัฒนธรรม            วัฒนธรรมของชนต่างหมู่ต่างเหล่ามีความหลากหลายต่างกันไปด้วยเหตุนานาประการที่สำคัญๆ มีดังต่อไปนี้คือ

           1.ภูมิอากาศ  ภูมิอากาศที่แตกต่างกันก็จะมีอิทธิพลต่อความเป็นอยู่ของมนุษย์ด้วย

           4. กลุ่มชนแวดล้อม  มักมีผลกระทบต่อวัฒนธรรมของกลุ่มชนที่อยู่ใกล้เคียง  กลัวการกระทบกระทั่ง  กลัวภัยอันตรายหากพวกตนอยู่ใกล้กลุ่มชนที่มีอำนาจมากกว่า  และจะรุกรานชนกลุ่มน้อยที่ด้อยกว่าพวกของตน  ทำให้เกิดค่านิยมไปในทางที่จะแสดงอำนาจ

้ เอกลักษณ์ทางวัฒนธรรม
           เอกลักษณ์ทางวัฒนธรรม  คือ  แบบแผนของการมีชีวิตของมนุษย์ในวัฒนธรรมหนึ่งๆ ที่แสดงให้เห็นว่าแตกต่างกับวัฒนธรรมอื่นๆ
           เอกลักษณ์ทางกายภาพของบุคคล  คือ สิ่งที่ทำให้เห็นว่าบุคคลหนึ่งเป็นตัวบุคคลผู้นั้น  มิใช่บุคคลอื่น อาทิ  รูปร่างหน้าตา  ลายมือ  ลายเซ็น  ลายเส้นบนฝ่ามือและตามนิ้วมือ             บางชาติอาจถือว่า ภาษาที่ใช้อยู่เป็นปกติในการดำเนินชีวิตเป็นเอกลักษณ์ อาทิ ชาติไทย  แต่ในขณะเดียวกันก็มีบางชาติ  อาทิ  สหรัฐอเมริกาที่มีภาษาเป็นเอกลักษณ์ของตนโดยเฉพาะน้อยมาก  เพราะแม้จะใช้ภาษาภาษาอังกฤษเป็นภาษาราชการและในกิจการสำคัญอื่นๆ ก็จริงแต่ภาษาอังกฤษก็มิใช่เอกลักษณ์ของสหรัฐอเมริกาเพราะหลายชาติในโลกนี้ก็ใช้ภาษาอังกฤษ เช่นกัน            ศิลปสถาน  อาทิ  เจดีย์  โบสถ์  วิหาร  ในประเทศๆไทยที่เราเห็นๆ  กันอยู่ก็เป็นเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชาติเช่นกัน  เพราะศิลปะแต่ละชาติก็เป็นการแสดงออกซึ่งความรู้สึกนึกคิดเฉพาะตัวของศิลปินในชาตินั้นๆ ซึ่งก็ย่อมแสดงออกตามวัฒนธรรมของชาติตนด้วย  แม้ศิลปินบางคนจะสร้างสรรค์ศิลปะที่เป็นแบบสากล  ที่เรียกกันว่า “แบบแผนระหว่างชาติ”  ขึ้นมาด้วยก็ตาม            เอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชาติไทยนั้นมีทั้งที่เป็นรูปธรรมและนามธรรม ได้แก่เพลงชาติไทยและภาษาไทย  ทางนามธรรม ได้แก่  ความอารี  แต่ถ้าจะให้รู้แน่ว่าเอกลักษณ์ของชาติใดเป็นอย่างไรโดยไม่นับสิ่งที่เป็นรูปธรรม  และสามารถพูดได้เต็มปากก็จะต้องศึกษาประวัติของชาติและประวัติสังคมของชาตินั้น ๆ  สิ่งที่จะนำให้เรากล่าวได้ด้วยความมั่นใจว่าเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชาติไทยมีอยู่หลายอย่าง คือ

           1. ความไม่กีดกันคนต่างชาติต่างภาษา   เราไม่หวงแหนตำแหน่งสำคัญ ๆ ในบ้านเมืองไว้เฉพาะคนที่สืบสายเลือดไทยเท่านั้น

           2. เสรีภาพทางศาสนา  เราอนุญาตให้ทุกศาสนาในประเทศไทยของเราประกอบพิธีทางศาสนาของตนได้โดยไม่ขัดขวาง  หากยังให้การอนุเคราะห์อีกด้วย  ดังเช่นที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญว่าองค์พระมหากษัตริย์ทรงเป็นองค์อัครศาสนูปถัมภก

ภาพสะท้อนวัฒนธรรมจากภาษา            วัฒนธรรมหรือระบบชีวิตของหมู่ชนบันดาลให้ภาษาพัฒนาไปตามลักษณะของสถาบัน และค่านิยมของหมู่ชนชั้น  เราจะเห็นภาพสะท้อนวัฒนธรรมได้อย่างดีโดยพิจารณาจากภาษาไทยดังนี้ 

           1.วัฒนธรรมไทยนิยมลดหลั่นชั้นเชิง   จะเห็นได้จากคำแสดงเครือญาติของไทยเรามีลักษณะแสดงความแตกต่างของด้านวัยวุฒิ  ได้แก่  ลุง  ป้า  น้า   อา  พี่  น้อง  ฯลฯ  คำที่แสดงความแตกต่างทางด้านชาติวุฒิ  ได้แก่  ราชาศัพท์ที่ใช้กับพระราชวงศ์  และถ้อยคำที่ใช้กับพระภิกษุก็แตกต่างไปจากคำทั่วๆไป

           4. วัฒนธรรมไทยนิยมใช้คำศัพท์แสดงความละเอียดในการกล่าวถึงเรื่องใกล้ตัว อาทิ คำแสดงความสัมพันธ์ในครอบครัวที่แต่ละคำเป็นอิสระ

           5.  วัฒนธรรมไทยนิยมใช้คำที่มีความหมายเฉพาะใช้อย่างครบครัน  อาทิ  สิ่งมีชีวิต  เช่น หมี  หมา  ช้าง  ควาย  ชะนี  ลิง  ค่าง  รวมเรียกว่า  “สัตว์” และ 

ภาษามาตรฐาน
           ภาษามาตรฐาน  คือ  สำเนียงสำนวนภาษาที่คนซึ่งได้รับการศึกษาจากโรงเรียนจำนวนมากใช้คล้ายคลึงกัน  และไม่รังเกียจว่าผิดหรือแปลกหู  ส่วนภาษาที่ไม่เป็นมาตรฐานก็คือ สำเนียงสำนวนภาษาที่คนจำนวนมากรังเกียจ ไม่ยกย่อง 
           ประเทศที่เป็นเอกราชส่วนมากย่อมมีภาษาใดภาษาหนึ่งเป็นภาษาราชการ  บางประเทศใช้ภาษาราชการมากกว่าหนึ่งภาษา  สำหรับประเทศไทยจะใช้ภาษากลาง  ซึ่งเป็นสำเนียงชาวจังหวัดพระนครศรีอยุธยา  มาแต่เดิมเป็นภาษาราชการ  ภาษาราชการเริ่มเผยแพร่หลายทั่วไปนับตั้งแต่เริ่มมีการขยายการศึกษาภาคบังคับไปทั่วประเทศในสมัยรัชกาลที่ 6 และเรียกกันว่า “ภาษากลาง” หรือ
“ภาษากรุงเทพฯ” เนื่องจากภาษาราชการเป็นภาษาของคนที่ได้รับการศึกษา จึงได้ชื่อว่า “ภาษามาตรฐาน”

ความนิยมในการใช้ถ้อยคำคล้องจองในภาษาไทย
           คนไทยนิยมใช้คำสัมผัสคล้องจอง  เช่น  ภาษาในศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงมหาราช และภาษาที่ใช้ในชีวิตประจำวัน  เป็นต้น  ซึ่งจะเห็นได้จากชื่อบุคคล ชื่อสถานที่  ชื่อตำรา  แม้แต่การรับฉันทลักษณ์ประเภทฉันท์มาใช้  ไทยก็เพิ่มความคล้องจอง  มีสัมผัสเข้าไปด้วย

ภาษากับการพัฒนาและสืบทอดวัฒนธรรม            เมื่อมนุษย์มีภาษาจึงทำให้เกิดการพัฒนาและสืบทอดวัฒนธรรมดังนี้            1. ภาษาทำให้มนุษย์มีการพัฒนาวัฒนธรรมของตนให้เจริญก้าวหน้ากว่าวัฒนธรรมของฝูงสัตว์

           2. ภาษาช่วยให้มนุษย์สามารถธำรงวัฒนธรรมและสืบทอดวัฒนธรรมได้ด้วย  โดยการบันทึกเหตุการณ์ในประวัติศาสตร์ไว้ให้ชนรุ่นหลังได้ศึกษานำไปใช้ประโยชน์  มนุษย์ที่เจริญแล้วนิยมให้วัฒนธรรมมีความเปลี่ยนแปลงได้อย่างพอประมาณพราะถ้าไม่มีการเปลี่ยนแปลงรวดเร็วจนเกินไปจนคนรุ่นเก่ากับคนรุ่นใหม่ไม่อาจสื่อสารให้เข้าใจตรงกันได้  ซึ่งจะกลายเป็นอุปสรรคที่ทำให้คนรุ่นเก่าไม่สามารถสืบทอดประสบการณ์อันมีค่าของตนแก่คนรุ่นหลังได้

วรรณคดีกับวัฒนธรรม
           ศิลปะทุกชนิดเป็นเครื่องสื่อสารอารมณ์ของมนุษย์  รวมทั้งวรรณคดีซึ่งเป็นศิลปะแขนงหนึ่งวรรณคดีของชนกลุ่มใดก็ย่อมสะท้อนวัฒนธรรมของชนกลุ่มนั้น  วรรณคดีไทยสะท้อนชีวิตของคนไทยที่เต็มไปด้วยความรื่นเริงและความขบขัน  แต่สิ่งที่วรรณคดีไทยเดิมมักขาดประโยชน์ในการสืบทอดประวัติภาษาพูดทั้งนี้เพราะส่วนใหญ่วรรณคดีไทยเดิมจะนิยมแต่งเป็นคำประพันธ์ร้อยกรอง  ที่แต่งเป็นร้อยแก้วก็ไม่มีบทเจรจาให้ทราบได้

ภาษาถิ่นกับวัฒนธรรม            ภาษาไทยและประเพณีที่ใช้กันอยู่เฉพาะท้องถิ่นหนึ่งๆ นั้น มีค่าอย่างยิ่งแก่วัฒนธรรมของชนทั้งชาติ เพราะประเพณีบางแห่งแสดงที่มาของประเพณี อีกแห่งหนึ่งที่คนยังรักษาไว้โดยไม่เข้าใจ  ภาษาถิ่นยังมีคุณค่าในทางประวัติศาสตร์ของคำอีกด้วยแต่อย่างไรก็ตามชนทุกกลุ่มทุกท้องถิ่นก็จำเป็นต้องเรียนภาษาไทยมาตรฐาน  เพื่อประโยชน์ต่อการสื่อสารกับเพื่อนร่วมชาติทั้งมวล  ทั้งทางเศรษฐกิจ  การเมือง และทางสังคม            ศัพท์ที่ควรทราบเกี่ยวกับวัฒนธรรม            ศัพท์ที่ควรทราบเกี่ยวกับวัฒนธรรม  ได้แก่            สังคม  มีความหมาย ๒ อย่าง คือ

1. ความหมายเป็นรูปธรรม  หมายถึง  ชุมชนหรือกลุ่มชน เช่น กล่าวว่า “ในซอยที่ฉันอยู่เป็นสังคมไทยแบบใหม่ๆ  หาคนที่ปู่เคยรู้จักในรัชกาลที่ ๕ ไม่ได้เลย”  หมายความว่า ในซอยนี้มีแต่คนรุ่นใหม่เท่านั้น  เป็นต้น

2. ความหมายเป็นนามธรรม  ได้แก่  ความนึกคิด  ค่านิยมของกลุ่มชนกลุ่มหนึ่งว่า  “การมีลูกที่ไม่ตั้งใจจะให้มีเป็นปัญหาสังคม ถึงแม้เด็กจะอยู่กับพ่อแม ่ก็เป็นปัญหาอยู่ดี” ความหมายก็คือความวิตกกังวลเรื่องลูก  เป็นต้น

Page 5

การสื่อสารเพื่อกิจธุระ
           กิจธุระ หมายถึง การงานที่ประกอบเป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินชีวิต ไม่เกี่ยวกับการขาดทุน การได้กำไร
           ธุรกิจ หมายถึง กิจที่เกี่ยวกับการค้า การทำกิจกรรมที่เกี่ยวกับการลงทุน การได้กำไร การขาดทุน            การรับสารและการส่งสารเพื่อกิจธุระ ผู้ส่งสารต้องปฏิบัติดังนี้

ความรู้ความเข้าใจของผู้ส่งสาร                      ความรู้ของผู้ส่งสารในเรื่องราวของกิจธุระที่จะส่ง เป็นความสำคัญอันดับแรกเพราะจะทำให้สารที่ส่งไปได้ผล ถ้าผู้ส่งสารไม่มีความรู้ก็จะส่งสารได้ไม่ชัดเจน ให้รายละเอียดได้ไม่เพียงพอ หรือแสดงความไม่แน่ใจ ทำให้ผู้ฟังไม่เชื่อถือ

การส่งสารให้ตรงประเด็น                     ผู้ส่งสารควรกล่าวแต่เฉพาะประเด็นสำคัญเท่านั้น ไม่ควรแทรกเรื่องอื่นๆที่ไม่จำเป็นเข้าไป เพราะจะทำให้ผู้รับสารสับสน

การลำดับความในสาร                     ผู้ส่งสารควรเล่าเรื่องให้มีความสัมพันธ์เกี่ยวโยงกันไปโดยตลอดอาจเรียงเรื่องตามลำดับเหตุการณ์ เหตุผล ระยะทาง หรือความสำคัญก็ได้

รายละเอียดของสารที่จะส่ง                     รายละเอียดของสารที่จะส่งมีความสำคัญ บางทีผู้ส่งสารให้รายละเอียดไม่เพียงพอ เพราะขาดความรู้ในเรื่องนั้นๆหรือคิดว่าไม่สำคัญก็จะทำให้การสื่อสารไม่ประสบความสำเร็จ

ภาษาที่ใช้สื่อสาร                     ภาษาที่ใช้ในการสื่อสารอาจใช้ภาษาท่าทาง เครื่องหมาย หรืออาณัติสัญญาณก็ได้ แต่ที่สำคัญที่สุดคือคำพูด และควรใช้ให้เหมาะกับ เพศ วัย ภูมิหลังและประสบการณ์ของผู้รับสาร การสื่อสารจึงจะสัมฤทธิ์ผล

ความสนใจและความตั้งใจของผู้รับสาร                     ในการรับสารแม้ผู้ส่งสารจะพยายามส่งสารมาให้ชัดเจนเพียงใด หากผู้รับสารไม่สนใจและไม่ตั้งใจรับสารแล้วละก็  การสื่อสารนั้นก็จะสัมฤทธิ์ผลได้ยาก

การใช้โทรศัพท์
           การสื่อสารทางโทรศัพท์ต่างจากการสื่อสารระหว่างบุคคลที่อยู่เฉพาะหน้ากัน คือ ไม่สามารถรับส่งทางอวัจนภาษาได้นอกจากเสียงและน้ำเสียงของผู้พูดเท่านั้น ดังนั้นจึงต้องคำนึงถึงการเปล่งเสียงการใช้เวลาในการโทร ควรพูดแต่เนื้อหาสำคัญ และพูดอย่างชัดเจน ในการจดข้อความที่มีผู้สั่งข้อความไว้ ควรจดข้อความให้ครบถ้วน เพื่อผู้อ่านที่หลังจะได้ไม่งง และควรลงชื่อผู้รับข้อความ วัน เวลา ที่รับข้อความไว้ด้วย ก่อนวางหูควรกล่าวถ้อยคำให้อีกฝ่ายหนึ่งรู้ตัวก่อน และควรวางหูแต่เพียงเบาๆ

การใช้โทรสาร
           เครื่องโทรสาร เรียกสั้นๆว่า แฟกซ์ (Fax) สามารถใช้ได้ทั้งทางรับและส่งสารโดยต่อเข้ากับเครื่องโทรศัพท์มีลักษณะคล้ายการถ่ายสำเนา สารที่ส่งมาจึงถูกต้องตามต้นฉบับและถึงผู้รับโดยเร็วแต่ก็เป็นเพียงสำเนาของต้นฉบับจริงที่ยังไม่มีการลงนามรับรอง

การใช้ไปรษณียบัตร
           เป็นการส่งสารที่มีข้อความสั้นๆ ไม่เป็นความลับ มีขนาดกะทัดรัดไม่ต้องปิดดวงตราไปรษณียากร และมีราคาถูก

Page 6

          การสื่อสาร หมายถึง วิธีการต่างๆ ในการติดต่อระหว่างมนุษย์ ซึ่งทำให้ฝ่ายหนึ่งรับรู้ ความหมายของอีกฝ่ายหนึ่ง
เครื่องมือของการสื่อสาร คือ ภาษา
          ภาษาที่ใช้ในการสื่อสาร แบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ
          1.วัจนภาษา คือ ภาษาที่ใช้ถ้อยคำ ตัวอักษรเป็นสื่อการติดต่อ เช่น ภาษาพูด ภาษาเขียน
          2.อวัจนภาษา คือ ภาษาที่ไม่ใช่ถ้อยคำเป็นสื่อ แต่ใช้สีหน้า กิริยา ท่าทาง และสัญลักษณ์ต่างๆ เป็นสื่อการติดต่อ เช่น ภาษาใบ้ ภาษาคนตาบอด สัญญาณต่างๆ
          องค์ประกอบของการสื่อสาร ประกอบด้วย           1.บุคคล 2 ฝ่าย คือ ผู้ส่งสาร และผู้รับสาร           2.วิธีการติดต่อ เช่น ใช้เครื่องมือต่างๆ เช่น โทรศัพท์ คอมพิวเตอร์ ดาวเทียม           3.เรื่องราวให้รับรู้ความหมายร่วมกัน ได้แก่ สารต่างๆ เช่น ข้อเท็จจริง ข้อแนะนำ ข้อทักท้วง

          1. ผู้ส่งสารและผู้รับสาร    

                    ผู้รับสาร คือ บุคคลที่เป็นฝ่ายรับรู้เรื่องราวที่ผู้ส่งสารส่งมา ผู้รับสารจะรับสารได้ดี ควรมีลักษณะที่สำคัญ ได้แก่

          2. สื่อ

                    3.สารที่แสดงอารมณ์ความรู้สึก เป็นสารที่เกี่ยวกับความรู้สึกของบุคคล อาจเป็นความรู้สึก ดีใจ เสียใจ รัก เกลียด ชื่นชม

ประเภทของการสื่อสาร           การสื่อสารโดยทั่วไปแบ่งได้เป็น 3 ประเภท คือ

          1.การสื่อสารกับตนเอง
          การสื่อสารกับตนเอง เป็นการสื่อสารลำดับแรก ก่อนที่เราจะสื่อสารกับบุคคลอื่นก็คือการที่เรานึกคิดหรือ พูดกับตนเองก่อน บางครั้งอาจเป็นการแสดงกิริยาอาการออกมา เช่น  คิดแก้ปัญหาแล้วถอนหายใจออกมา เป็นต้น

          3.การสื่อสารมวลชน

ภาษาที่ใช้ในการสื่อสาร           ภาษาที่ใช้ในการสื่อสารแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่คือ

          1. วัจนภาษา หรือถ้อยคำ

          2. อวัจนภาษา หรือภาษาที่ไม่ใช้ถ้อยคำ

          อวัจนภาษา แบ่งได้ 7 ประเภท คือ

          7. ปริภาษา คือ ภาษาที่เกิดจากการใช้น้ำเสียงขณะพูด โดยการเน้นเสียงสูงต่ำ ความดังที่พอเหมาะและน้ำเสียงที่สื่ออารมณ์และเจตนาของผู้พูด

อุปสรรคของการสื่อสาร
           อุปสรรคของการสื่อสาร ได้แก่
           1. ผู้ส่งสาร ขาดคุณสมบัติต่างๆ เช่น           - ขาดความรู้และประสบการณ์ในเรื่องที่จะสื่อสาร           - ขาดความสนใจในเนื้อเรื่อง หรือในประเด็นของเรื่องที่สื่อสาร           - มีความรู้สึกที่ไม่ดีต่อเรื่องที่ตนจำเป็นต้องสื่อสาร           - ขาดความสันทัดในการใช้ภาษา

           2. ตัวสาร เป็นอุปสรรคในการสื่อสารได้ถ้า

          3. ภาษาที่ใช้ในการสื่อสาร เป็นอุปสรรคของการสื่อสาร เพราะใช้ภาษาผิดระดับ

          4. ผู้รับสาร เป็นอุปสรรคในการสื่อสาร เพราะ

          5. สื่อ ที่เป็นอุปสรรคในการสื่อสาร เพราะ

          6. กาลเทศะและสภาพแวดล้อม

          - การสื่อสารในสภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสม เช่น นอกห้องประชุมมีเสียงดัง เช่น เสียงรถ เสียงการก่อสร้าง เสียงจ้อกแจ้กของผู้คน หรือห้องประชุมเล็กแต่ผู้รับสารมากจนล้นห้อง

วิธีแก้ไขอุปสรรคของการสื่อสาร            วิธีแก้ไขอุปสรรคของการสื่อสาร ได้แก่

           2.ผู้รับสาร
          - แสวงหาความรู้และประสบการณ์ที่จำเป็นเกี่ยวกับเรื่องที่จะอ่านหรือฟัง

           3.ตัวสาร

          4. ภาษาที่ใช้ในการสื่อสาร

          5. สื่อ

          6. กาลเทศะและสภาพแวดล้อม

          - เลือกหรือเตรียมสถานที่ในการสื่อสารที่เหมาะสม

Page 7

          การสื่อสารให้ได้ผลดีนั้น ผู้ส่งสารจะต้องมีความรู้เกี่ยวกับเรื่องคำและรู้จักเลือกใช้คำได้อย่างเหมาะสมตรงความหมาย ที่ตนต้องการสื่อการใช้คำผิดความหมายหรือไม่เหมาะสมจนทำให้เกิดปัญหาในการสื่อสารได้ ดังนั้นการใช้คำจึงมีข้อความคำนึงดังต่อไปนี้

ใช้คำให้ถูกต้องเหมาะสมตามระดับของการสื่อสาร           การเลือกใช้คำสื่อสารนั้นต้องคำนึงถึงฐานะของบุคคลที่สื่อสารกัน คำนึงถึงโอกาสฐานะของบุคคลที่สื่อสารกัน เช่น ครูกับศิษย์ ลูกกับพ่อแม่ เพื่อนกับเพื่อน เด็กกับผู้ใหญ่

2. โอกาสที่ไม่เป็นทางการ คือ โอกาสทั่วไปที่ติดต่อสื่อสารกัน เช่น การสนทานากันที่บ้านที่โรงเรียน การติดต่อซื้อขายการทักทายในโอกาสต่างๆ

ตัวอย่างคำที่ใช้ในโอกาสที่ไม่เป็นทางการและโอกาสที่เป็นทางการ เช่น

          1. ใช้คำที่มีความหมายใกล้เคียงกันให้ถูกต้องเหมาะสม           ภาษาไทยคำที่มีความหมายใกล้เคียงกันมากมาย ซึ่งต้องเลือกใช้ให้ถูกต้องกับความหมายที่ต้องการสื่อสาร คำที่มีความหมายใกล้เคียงกันนี้อาจเป็นคำมูล คำประสม คำซ้อน หรือคำที่รับมาจากภาษาอื่น

          ตัวอย่างคำที่มีความหมายใกล้เคียงกัน

          2. ใช้คำที่ทำให้มองเห็นภาพหรือให้ความรู้สึกชัดขึ้นเป็นพิเศษ

                    คำที่ให้ความรู้สึกผ่านทางตา ได้แก่ คำที่บอกรูปร่าง ระยะทาง สี เช่น เล็ก ใหญ่ อ้วน ผอม เรียง แคบ กว้าง ยาว กลม รี สูง เตี้ย ใกล้ ไกล ม่วง ขาว แดง เขียว เหลือง สั้น ยาว

                    1. ใช้วิธีอุปมาเปรียบเทียบ เช่น

                    2. ใช้คำวิเศษณ์มาขยาย เช่น ดังสนั่น เย็นเจี๊ยบ เขียวขจี หอมฟุ้ง สว่างจ้า ขมปี๋ เหลืองอ๋อย เบาโหวง แข็งกระด้าง อ่อนปวกเปียก เหม็นฉึ่ง อ้วนฉุ
                    3. ใช้กลุ่มคำวิเศษณ์มาขยาย เช่น ไกลสุดหล้าฟ้าเขียว เกลียดเข้ากระดูกดำ สูงสุดสอย ดั่งสนั่น หวั่นไหว หอมตรลบอบอวล                     ตัวอย่างข้อความที่ใช้คำที่ทำให้มองเห็นภาพหรือให้ความรู้สึกชัดขึ้นเป็นพิเศษ เช่น                     - ร่างกายของคนเราไม่ได้ใหญ่โตเหมือนขุนเขา ไม่ได้แข็งแกร่งเหมือนหินผา                     - เท้านั้นเย็นชืดไม่มีชีวิต มอมมันรู้สึกร้อนผ่าวไปทั้งตัว                     - ชายชรานั่งตัวแข็ง เย็นยะเยือกไปถึงไขสันหลัง                     - แม้จะอยู่ไกลสุดหล้าฟ้าเขียว เราก็คิดถึงกันเสมอ                     - กลิ่นดอกราตรีหอมตรลบอบอวลไปทั่วบริเวณ

          3. ใช้คำให้ถูกต้องเหมาะสมกับระดับการสื่อสาร

          4. ไม่ใช่รูปประโยคเลียนแบบสำนวนต่างประเทศ

          ข้อสังเกต คำว่า “ถูก” ในภาษาไทยใช้ในกรณีที่ถูกกระทำในเรื่องไม่ดีเท่านั้น ในเรื่องทั่วไปไม่นิยม เช่น เขาถูกครูตี เธอถูกงูกัด เขาถูกใส่ร้าย น้องถูกทำโทษ
          5. ใช้ถ้อยคำกะทัดรัด ไม่ฟุ่มเฟือย เช่น

Page 8

การซ้อนคำ           การซ้อนคำ คือ การนำคำมูลที่มีเสียงพยัญชนะต้น หรือ ความหมาย เหมือนกัน หรือคล้ายกันมาซ้อนให้เกิดเป็นคำใหม่

ที่ 3 ลักษณะ คือ

การซ้ำคำ
          คำซ้ำ คือ การนำคำมูลที่เป็นคำชนิดเดียวกันมาซ้ำกันเพื่อให้เกิดความหมาย ดังนี้           1.  เกิดความหมายเป็นพหูพจน์ (ญาติๆ เพื่อนๆ)           2.  บอกจำนวนหรือบอกความหมายแยกส่วน (เรื่องๆ ชุดๆ ห้องๆ)           3.  บอกกริยาซ้ำๆ (เดินๆ นั่งๆ ดูๆ)           4.  บอกกลุ่ม ลักษณะ รูปพรรณสัณฐาน (หลังๆ บางๆ แบนๆ)           5.  บอกสถานที่ หรือเวลาอย่างไม่เจาะจง (สายๆ ใกล้ๆ)           6.  ทำให้ความหายเปลี่ยนไปจากเดิม (หมูๆ กล้วยๆ)           7.  ซ้ำเพื่อมีความหมายในทำนองสั่ง (เงียบๆ เร็วๆ)           8.  ซ้ำ เพื่อบอกเหตุการณ์หรืออาการต่อเนื่อง (หยิมๆ ปรอยๆ)           9.  ซ้ำ เพื่อย้ำเน้นความรู้สึก จะเป็นคำซ้ำเสียงซึ่งมักใช้ในภาษาพูด (ดี๊ดี ส๊วยสวย คุ๊นคุ้น)           10. ซ้ำ เพื่อเลียนเสียงธรรมชาติ (เปรี้ยงๆ โครมๆ)

คำมูล คำประสม
          คำมูล คือ คำที่มีความหมายสมบูรณ์ในตัวเองไม่สามารถแยกศัพท์ออกได้ เช่น กะละมัง กัลปังหา ก้อร่อก้อติก หรืออาจแยกศัพท์ได้แต่ความหมายใหม่ที่เกิดขึ้นไม่เกี่ยวข้องกับคำเดิมเลย เช่น ปะการัง ละมุด ยี่เข่ง

          คำประสม เกิดจากคำมูลที่มีความหมายตั้งแต่ 2 คำขึ้นไปรวมกันเกิดคำใหม่ 2 ลักษณะ คือ คำใหม่

อนึ่งคำประสมอาจสังเกตจากหน่วยคำที่เติมหน้าได้แก่ การ ความ ชาง ช่าง ของ นัก เครื่อง ที่ ผู้ หมอ ใจ ก็ได้

คำที่มาจากภาษาอื่น
             คำบาลี   สันสกฤต              1. คำไทยที่มีหลายพยางค์มักมาจากภาษาบาลีและสันสกฤต เช่น   ประเสริฐ   เมตตา   ศีรษะ   ลักษณะ              2. คำที่ประสมด้วยตัวอักษร  ฆ   ฌ   ญ   ฎ   ฏ   ฐ   ฑ   ฌ   ณ   ธ   ภ   ศ   ษ   ฤ    มักเป็นคำบาลีหรือสันสกฤต  เช่น   ฤทธิ์   รัฐ   กษาปณ์   มัธยม              3. คำที่มีรูปวรรณยุกต์ ไม่ใช่คำที่มาจากภาษาบาลี  สันสกฤต  ยกเว้น   คำที่ไทยมาเติมรูปวรรณยุกต์เอกภายหลัง  เช่น   เล่ห์   เสน่ห์              4. คำบาลี  สันสกฤตที่ใช้ในภาษาไทย  มักมีตัวการันต์  แม้เป็นคำที่อยู่ในมาตรา  แม่  ก กา   และ คำในมาตรา  ตัวสะกด   ทั้งนี้  เพราะต้องการรักษารูปศัพท์เดิม   เช่น   สูรย์   รุกข์   กัลป์   องค์  

             5.  หลักสังเกตคำบาลีและสันสกฤตในภาษาไทย

             หลักตัวสะกดตัวตามสำหรับสังเกตคำที่มาจากภาษาบาลีมีดังนี้

             1.   พยัญชนะแถวที่  1  เป็นตัวสะกด  ตามด้วยพยัญชนะแถวที่ 1, 2  เช่น   อุกกาบาต   สักกะ   สักการะ   ภิกขุ   จักขุ   รุกขะ   มัจฉะ   วัฏฏะ(วัฏ)   รัฏฐะ(รัฐ)   อิฏฐ(อิฐ)   เมตตา   รัตตะ   บุปผา              2.   พยัญชนะแถวที่ 3  เป็นตัวสะกด  ตามด้วยพยัญชนะแถวที่ 3, 4  เช่น   อัคคะ   อัคคี   วิชชา   เวชช   อัชฌาสัย   อุปัชฌาย์   วุฑฒิ(วุฒิ)   อัฆฒ(อัฒ)   วัฑฒน(วัฒน)   พุทธ   อิทธิ   ทัพพี              3.   พยัญชนะแถวที่ 5  เป็นตัวสะกด  ตามด้วยพยัญชนะแถวที่ 1 – 5  ในวรรคเดียวกัน  เช่น   สังกร   อังกูร   สังข์   สัญญา   กัญญา   กุญชร   กุณฑล   มณฑล   กัณฐ์   เกณฑ์   สันติ   สันธาน   สันถาร   สนทนา   นันท์   คัมภีร์   กัมพล   กัมปนาท   สัมผัส

             4.   ตัว   ย   ตามด้วย   ย   ล   ตามด้วย   ล   ส   ตามด้วย   ส   เช่น   อัยยกา   บัลลังก์   จุลล  กัลละ   วัลลภ   อิสสระ   อิสสริยะ   อัสสะ   มัสสุ   อัสสุ   อัสสาสะ   ปัสสาะ   ปัสสาวะ   พัสสะ

             การนำบาลีและสันสกฤตมาใช้   บางครั้งเราก็ใช้ทั้งสองคำในความหมายเดียวกันหรือใกล้เคียงกัน  เช่น

             บางครั้งไทยรับมาใช้ทั้งสองภาษา  แต่ใช้ในความหมายที่ต่างกัน  เช่น

             คำบางคำเปลี่ยนความหมายไปจากความหมายเดิม  เช่น

              คำภาษาเขมร
              1. คำเขมรนิยมสะกดด้วย  :  จ   ญ   ล   ร   ล   เช่น

             อำนาจ   เสร็จ   เสด็จ   เผด็จ   ตำรวจ     เพ็ญ   เผอิญ   สำราญ   ผจญ   ครวญ   ชำนาญ   เจริญ    กังวล   ถกล   ถวิล   ดล   จรัส   กำนัล   ตำบล   ขจร   กำธร   ควร   ตระการ   ดำรัส   จรัส   ตรัส

             2. คำเขมรมักควบกล้ำ

             ขยม   โขมด   เม่า   ขนอง   เสวย   เขนย   จมูก   ถวาย   ฉนำ   เฉลียง   ฉงาย   ขนุน   ขยำ   ขนม   จรวด   ฉงน   ฉลอง   เฉลียว   ฉบับ   สนิม   ขวนขวาย   โตนด   ขนง   สนาน   สนุก   ฉนวน   ถนน

             กำหนด   กำเนิด   คำรบ   จำแนก   จำหน่าย   ชำนาญ   ชำรุด   ดำเนิน   ดำรง   ดำริ   ดำรัส   ตำรวจ   ตำรา   ทำนบ   ทำเนียบ   สำราญ   สำรวล   อำนวย   กำจัด

             ภาษาอื่น ๆ ที่พบในภาษาไทย
              1. ภาษาจีน   เช่น   ตะหลิว   ตุน   ตั๋ว   โต๊ะ   เต้าหู้   ห้าง   หุ้น   ชา   ซินแส   โจ๊ก   เจ   กางเกง   เกาหลา   กวยจั๊บ   ก๋วยเตี๋ยว   เกาลัด   ยี่ห้อ   ฯลฯ              2.   ภาษาอังกฤษ  เช่น   ยีราฟ   ฮิปโป   เพนกวิน   แท็กซี่   เมล์   บัส   โอ๊ก   มะฮอกกานี   ฟรี  ไดนาโม   ซิป   วิก   สูท   เบคอน   ฯลฯ              3.   ภาษาชวาและ  เช่น   มะงุมมะงาหรา   บุหงา   บุหลัน   บุหลง   ตุนาหงัน   มลายู   ยาหยี(น้องรัก)   ยาหัด(ชั่วไม่ดี)   ระตู   ระเด่น   มังคุด   ทุเรียน   น้อยหน่า   กริช   กระยาหงัน   ฯลฯ              4.   ภาษาเปอร์เซีย  เช่น   องุ่น   ตราชู   ชุกชี   กุหลาบ   สุหร่าย   เกด   เข้มขาบ   กากี              5.   ภาษาปอร์ตุเกส  เช่น   สบู่   ปิ่นโต   เหรียญ   บางหลวง   กะละมัง   กะละแม   เลหลัง

             6.   ภาษาฝรั่งเศส  เช่น   คิด   คิว   ลิตร   กรัม   กงสุล   โก้เก๋   กิโล   ปาร์เกต์   โชเฟอร์

Page 9

             พยางค์ คือ กลุ่มเสียงที่เปล่งออกมาครั้งหนึ่ง ๆ อาจมีความหมายหรือไม่มีก็ได้ พยางค์จะมีเสียงที่ดังเด่นอยู่ 1 เสียง เสียงที่ดังเด่นนั้นมักมีเสียงสระ

ลักษณะพยางค์ในภาษาไทย
             พยางค์ในภาษาไทยมี 4 แบบ              1. พยางค์หนัก  เป็นพยางค์ที่ออกเสียงได้โดยลำพัง  เป็นพยางค์ที่สมบูรณ์ เช่น ปู  เรือ เขี่ย อย่า  หญ้า เชื่อ  ชี้  รั้ว ขา  เสีย ปลา  เกลือ  เขี่ย  กว่า แคร่ เพลี้ย  ขวา ปร๋อ  วัน  ข่ม  กรุง   ปล่อง  กลุ้ม  ครั้น  ขวัญ  เขลา  กัด  และ ผลัด พริก   ขริบ   คลุก ร้าง  ป่าน  ตาม   หวาน  ครอง  แคว้น  ขวาน

             2. พยางค์เบา  เป็นพยางค์ที่ออกเสียงไม่ลงน้ำหนัก และโดยปกติไม่ออกเสียงตามลำพัง เช่น  กระทะ  กะทิ  คะนึง  ชะมด  พะเนิน   ระบาย  สะพาย  ตลบ  ถวาย  ทนาย  ทยอย   สบาย

                         ตัวอย่าง  ฉันขอดินสอแดงไม่ใช่ดินสอดำ

้

Page 10

กรมนา

อ่านว่า 
อ่านว่า